Đình Thanh Đàm

 

 

Theo các cụ cao niên trong làng kể lại: Đình cổ Thanh Đàm xưa nằm cạnh sông Lam, trước đình có chợ Đình buôn bán sầm uất với các đặc sản địa phương như mật mía, đường phên, hến.... Đình được xây dựng vào năm 1899 (năm Kỷ Hợi) và hoàn thành cuối năm 1900 (năm Canh Tý). Đình ngoảnh mặt hướng Đông - Nam, thờ Đức Ông sông nước. Đình có kiến trúc khá đẹp, trong đình có 10 kè, ở hai đầu hồi được khắc hình hoa lá, chim thú; 4 đầu rồng ở 2 vì giữa, hai vì phía nam có hình rồng ngậm ngọc, hai vì phía Bắc hình rồng giương vi dữ tợn. Được biết, 4 đầu rồng, do hai tốp thợ mộc Thái Yên bí mật làm. Ba hôm sau họ dựng lên các vì kèo, thì tốp thợ có chạm hình rồng ngậm ngọc thắng cuộc, được hội đồng bô lão thưởng 10 quan tiền đồng. Ngày ấy, ông thầy Hiệu, người Diễn Châu được làng mời về lập đàn làm chay, cầu cho quốc thái dân an, làng xóm trù phú, yên vui. Thầy Hiệu có làm bài thơ ca ngợi cảnh đẹp của ngôi đình mà đến nay các cụ cao tuổi trong làng vẫn còn nhớ như in: “Làng ta nay khí giời ôn đúc. Mạch đất vững vàng, hai mươi mẫu dân cư người đông cổ thịnh. Đình Kỳ Phúc năm gian chính chiện. Toạ đàn hương tốn chữ tràng sinh, trông thấy rõ ràng. Áng Minh đường quanh trước sông Lam. Sóng bạc phau phau hơi gió thổi lặng tăm kình ngạc. Ngôi huyền vũ dựng sau núi Đụn. Mạo vàng choi chói bóng trăng soi tất khởi sài lang. Phong cảnh ấy giời còn tô vẽ. Gái lịch trai thanh nhiều người tuấn tú. Văn thang võ chức đủ cách giàu sang. Bậc kỳ anh da bọc tóc mồi. Chen vai cõi thọ nền xuân. Bộ quắc thước trông chừng cứng cỏi”. 

 

Chị Nguyễn Thị Oanh – cán bộ văn hóa xã Nam Tân giới thiệu về quá trình phục dựng lại ngôi đình: Cùng với thời gian, đất bồi đất lở, Nam Tân được di dời cách làng cũ hơn 2 km, và ngôi đình xưa cũng xuống cấp do chiến tranh, thiên tai, bão lụt. Năm 2009, thể theo nguyện vọng của các cụ cao tuổi, chính quyền địa phương đã quyết tâm khôi phục lại ngôi đình xưa, trả lại nét đẹp cổ kính cho làng. Bằng sự đồng lòng của cả xã, mỗi khẩu ít nhất đóng góp 50 ngàn đồng, cộng với tỉnh hỗ trợ 420 triệu đồng, huyện hỗ trợ 250 triệu đồng, cuối năm 2009, đình Thanh Đàm xưa đã được trùng tu lại khang trang, rộng đẹp hoàn toàn bằng gỗ lim với tổng kinh phí hơn 1,7 tỷ đồng. Hiện nay, đình Thanh Đàm đã trở thành Trung tâm học tập cộng đồng của xã Nam Tân, nằm trong khuôn viên xã, cạnh Đài liệt sỹ. Trong tương lai, theo tiêu chí nông thôn mới, Nam Tân sẽ quy hoạch lại khu vực UBND xã, trả lại khuôn viên cho đình Thanh Đàm, để nơi đây sẽ trở thành điểm du lịch văn hóa tâm linh thu hút nhân dân vùng 9 Nam và các vùng lân cận.