Mỗi năm, vào dịp chuẩn bị kết thúc năm học là các gia đình có con đầu, cuối cấp ở các đô thị lại bàn tán xôn xao và nháo nhào lên về việc chọn trường, chọn lớp cho con.
Thông thường, cấp tiểu học được phân tuyến, song với bậc trung học cơ sở (THCS) và trung học phổ thông (THPT) đã có các trường chuyên, lớp chọn nên phụ huynh khá băn khoăn trong việc chọn trường để con thi tuyển đầu vào hoặc nộp đơn theo tuyến.
Băn khoăn nhất hiện nay của các bậc phụ huynh là cần biết chính xác chương trình học của mỗi trường ra sao; nặng hay nhẹ, bán trú hay không bán trú; đội ngũ giáo viên của các trường hiện nay ra làm sao. Xét cho cùng, các câu hỏi này chủ yếu tập trung vào việc đáp ứng tư duy, quan niệm về thành tích mà người lớn chúng ta đang muốn áp đặt cho bọn trẻ. Và dưới góc nhìn đa chiều, tất cả các câu trả lời đưa ra đều chỉ ở mức tương đối.
Có không ít học trò trường chuyên kém hơn học trò trường thường; và cũng không ít thầy cô trường thường "chất" hơn trường chuyên. Tóm lại, chẳng có một quy định hay khái niệm nào “tròn vành vẹn chữ” về vấn đề này khi trên thực tế hiện nay, nhiều khu vực nông thôn chẳng có trường chuyên lớp chọn, thầy cô quá "hót" hay "đỉnh" mà điểm thi đại học của các em cứ cao ngất ngưởng.
 |
Thực tế, trong xã hội đang tồn tại hai xu hướng, hai quan điểm giáo dục trái ngược nhau của các bậc phụ huynh.
Xu hướng thứ nhất là chú trọng học nhiều, gia tăng áp lực để hình thành ý thức học tập và sự ganh đua cho con cái trong giai đoạn phổ thông với mong muốn con cái sẽ đạt được càng nhiều thành tích càng tốt. Xu hướng này đang đi ngược với xu hướng của các nước phát triển và chỉ tồn tại trong hệ thống các nước đang phát triển, nhất là các nước châu Á, đặc biệt là Việt Nam.
Xu hướng thứ hai là muốn con cái phát triển theo tự nhiên. Nghĩa là, đối với nhóm phụ huynh có xu hướng này, họ coi việc học của các con ở trường nhẹ nhàng hơn để các cháu có thêm điều kiện, thời gian giải trí, tham gia các hoạt động nâng cao thể chất.
Với nhóm phụ huynh này thì trường chuyên lớp chọn đối với họ là thực sự không cần thiết. Họ không quan tâm đến trường chuyên lớp chọn không phải vì con em họ không giỏi mà đơn giản là họ có mục đích khác, định hướng khác. Họ tôn trọng con em họ, định hướng để các cháu phát triển thuận theo quy luật phát triển tự nhiên, rút kinh nghiệm sau bao nhiêu thăng trầm mà họ đã chứng kiến từ người thân và xã hội, thậm chí cả bản thân họ.
Sau nhiều năm đi dạy và gắn bó với các bậc phụ huynh học sinh, tôi nghiệm ra rằng, phụ huynh đang chuyển hướng theo xu hướng hai nhiều hơn, khi họ đã nhìn thấy quá rõ căn bệnh thành tích của một nền giáo dục hàn lâm, nặng nề về áp đặt.
Công bằng mà nói, chưa có một số liệu chính xác nào đánh giá xu hướng giáo dục nào thành công hơn và mức độ thành công của mỗi xu hướng ra sao. Tuy nhiên, theo thực tế thì có thể xu hướng này áp dụng thành công cho cháu này nhưng khi áp dụng cho cháu khác lại hoàn toàn thất bại. Dẫu dù thế nào đi chăng nữa thì phụ huynh cần phải lấy trẻ làm trọng tâm. Bản thân các cháu cần được quan tâm và tôn trọng đúng nghĩa , có học hành nhưng phải có vui chơi giải trí .
Hãy để các cháu sống đúng lứa tuổi của các cháu với những đam mê và khát vọng hoài bão của mình. Đam mê và khát vọng ấy không chỉ là việc cắm đầu cắm cổ vào bài vở để lấy những thành tích này thành tích nọ mà là những giá trị nhân văn khác trong cuộc sống.
Để sứ mạng của người cha, người mẹ thêm vĩ đại, trong tất cả các ưu tiên thì ưu tiên hàng đầu là cho các cháu phát triển thuận theo tự nhiên có định hướng tích cực của bậc phụ huynh. Quan trọng nhất là các bậc phụ huynh phải hiểu năng lực và khả năng phát triển của con em mình một cách đầy đủ nhất. Trong một xã hội có quá nhiều lựa chọn, các bậc phụ huynh cần phải tỉnh táo, tránh xa bệnh thành tích ảo, bệnh sĩ diện rằng con mình phải học trường nọ trường kia, phải có thành tích nọ thành tích kia. Trong số 40 ngàn người Việt Nam mắc bệnh trầm cảm tại Việt Nam đang có xu hướng tự sát, chắc chắn lượng người trẻ, trong độ tuổi vị thành niên không hề nhỏ; và bao nhiêu trong số đó đã tự sát xuất phát từ chính áp lực học hành?
Thiết nghĩ, các bậc phụ huynh cần tránh xa càng sớm càng tốt các đám đông ồn ào với cuộc chạy đua thành tích ảo trong xã hội đang là họa rước thêm bệnh tật cho con mình như lưng gù, mắt cận, trầm cảm, thiếu hoàn toàn những kỹ năng sống hết sức quan trọng trong giai đoạn phổ thông.... .
Nói thì dễ nhưng làm thì hoàn toàn không dễ bởi hàng ngày rất nhiều rào cản đang vây bủa chúng ta, trong đó thói háo danh và sĩ diện của mỗi người trong tất cả chúng ta lại không hề nhỏ. Chính vì vậy các bậc làm cha làm mẹ thời nay bên cạnh sự thông minh sáng suốt cần phải hết sức bản lĩnh và có phải có "cái đầu lạnh".
Không phải trường nào cũng toàn học sinh giỏi. Cũng chẳng có trường nào toàn thầy cô kém cả đâu. Xu hướng học hành thi cử ngày nay đã thay đổi rất nhiều. Thay vì học chuyên sâu vào một môn, một lĩnh vực, việc thi cử giờ đây đòi hỏi nhiều môn theo ban với khả năng biết nhiều biết rộng. Chính vì vậy, phụ huynh phải hết sức tỉnh táo để chọn trường cho con trong giai đoạn cao điểm này. Hành trang vào đời của các cháu, cần nhất vẫn là sự tinh tế và khôn ngoan từ các bậc phụ huynh cùng những người tư vấn, đặc biệt là những người thầy người cô tận tâm, thực sự tâm huyết với nghề.
Theo Laodong
