(Baonghean) - Trong những năm qua, tình hình khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai trên địa bàn tỉnh diễn ra khá phức tạp. Có những vụ việc cho thấy vấn đề chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, sử dụng đất chưa nghiêm, vai trò quản lý nhà nước về đất đai còn nhiều hạn chế, đặc biệt là ở cơ sở...
Từ khi có luật Đất đai 1993, 2003, nay là Luật Đất đai 2013, công tác quản lý đất đai cấp cơ sở đã có nhiều chuyển biến đáng ghi nhận. Công tác quản lý đất đai ngày càng được nâng cao, việc xử lý, khắc phục những tồn tại trước đây đã được chính quyền các cấp quan tâm. Tuy nhiên, để giải quyết dứt điểm những bất cập do lịch sử để lại là một vấn đề khó khăn, phức tạp.
 |
| Cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP. Vinh thực hiện nhiệm vụ tại Trung tâm giao dịch một cửa. |
Thể hiện rõ nhất là qua đợt thực hiện giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A, đã có nhiều sai phạm về đất đai được cơ quan chức năng làm rõ. Đó là việc cấp bìa đỏ trong phạm vi chỉ giới PMU1 giai đoạn 1995 - 2000 diễn ra tại các huyện Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu… vi phạm quy hoạch, quy định tại Điều 7, Nghị định số 203-HĐBT ngày 21/12/1982 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) về việc ban hành Điều lệ bảo vệ đường bộ.
Cũng trong quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A, các cơ quan chức năng đã từng bước làm rõ việc bán, cấp đất, cho thuê, mượn đất trái thẩm quyền đối với 22 hộ dân Xí nghiệp gạch thuộc phường Mai Hùng (TX. Hoàng Mai). Hay sự việc Nhà máy chè thuộc địa bàn xóm 14, xã Nghi Kim đã mượn đất của xã từ năm 1987 cho các hộ dân tham gia kinh doanh dịch vụ. Trải qua các thời kỳ, các hộ dân này đã xây dựng nhà ở kiên cố, khi Nhà nước thu hồi thì yêu cầu bồi thường 100% giá trị tài sản trên đất. Hoặc tại xã Nghi Yên (Nghi Lộc), Nghi Liên (TP. Vinh) có hàng chục lều ốt xây dựng trên phạm vi chỉ giới PMU1...
Liên quan đến vấn đề quản lý đất đai, trong những năm qua, Báo Nghệ An đã có những bài viết phản ánh thực trạng hết sức bất cập như tình trạng xây dựng nhà cửa và các công trình trái phép trên đất trang trại, đất nông nghiệp; việc sử dụng trái phép hành lang chân đê; việc lấn chiếm đất lâm nghiệp; bên cạnh đó, đã xử lý rất nhiều vụ việc đơn thư khiếu nại tố cáo về vấn đề đất đai... Và, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến những vấn đề này có liên quan đến chính quyền địa phương cơ sở, chưa có sự quan tâm đúng mức cho công tác quản lý đất đai.
Tìm hiểu được biết, trước khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành, Sở TN&MT đã tham mưu tổng kết, đánh giá thi hành Luật Đất đai 2003 trên địa bàn tỉnh, qua đó nhận rõ các tồn tại, bất cập. Đó là, công tác quản lý nhà nước về đất đai vẫn còn hạn chế; việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, sử dụng đất chưa nghiêm; tình hình khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai còn diễn biến phức tạp; thủ tục hành chính về đất đai vẫn còn rườm rà, thời gian giải quyết kéo dài; một số địa phương còn quy định thêm một thủ tục, giấy tờ, chưa cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời cho người dân; tình trạng giao đất trái thẩm quyền, giao đất sai đối tượng và không theo quy hoạch còn xảy ra tại một số địa phương; một số nơi xảy ra tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp để chuyển mục đích sử dụng đất sang làm nhà ở, gây mất ổn định chính trị xã hội; tình trạng lấn chiếm đất còn xảy ra ở một số địa phương...
Sở TN&MT đã chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến tồn tại, bất cập này. Trong đó, nguyên nhân chính yếu là do một số chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm, đầu tư đúng mức cho công tác quản lý đất đai. Một bộ phận cán bộ làm công tác quản lý đất đai cấp xã yếu kém về năng lực, thậm chí có một vài cá nhân thiếu đạo đức công vụ dẫn đến những sai phạm. Tháng 8/2014, tại hội nghị trực tuyến với cấp huyện, Sở TN&MT đã có chuyên đề “Hướng dẫn công tác quản lý nhà nước về đất đai tại địa bàn cấp xã", trong đó, nêu ra những tồn tại, bất cập, các nguyên nhân cơ bản. Và để từng bước khắc phục những bất cập đó, tại chuyên đề này phổ biến một số nội dung trong quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp xã, nêu rõ vai trò, trách nhiệm của công chức địa chính, Chủ tịch UBND cấp xã. Trong công tác quản lý đất đai, vai trò của chính quyền cơ sở là hết sức quan trọng. Theo đó, Luật Đất đai năm 2013 đã quy định rất rõ vai trò, trách nhiệm của công chức địa chính xã và Chủ tịch UBND cấp xã. Khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành, Sở TN&MT xác định phải quan tâm, hướng dẫn đầy đủ các quy định của luật cho cán bộ quản lý đất đai các địa phương cơ sở, để từ đó có nhận thức đúng các quy định của luật, nâng cao năng lực, thể hiện được vai trò trách nhiệm.
Trên thực tế, để làm tốt công tác quản lý đất đai, bên cạnh các quy định của luật thì quan trọng phải có người tham mưu, thực hiện. Tháng 9/2014, Báo Nghệ An tiếp tục nhận được đơn thư của công dân. Nội dung khiếu tố ở xã V, huyện Y xẩy ra tình trạng có một số người dân chiếm dụng đất nông nghiệp làm nhà ở trái phép. Qua xác minh, việc khiếu tố có cơ sở và huyện Y cũng đã chỉ đạo các phòng, ban liên quan làm rõ. Theo điều tra riêng của Báo Nghệ An, các hộ dân này từng được chính quyền xã hướng dẫn lập hồ sơ để được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận QSDĐ. Và cán bộ địa chính, lãnh đạo xã đã thừa nhận việc xã xác nhận vào hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận QSDĐ là không đủ cơ sở...
Nêu ra một ví dụ như vậy để thấy vai trò của cán bộ làm công tác tham mưu và quản lý về vấn đề đất đai, nhất là các cán bộ địa chính cấp xã, phường, Chủ tịch UBND cấp xã rất quan trọng. Để có những cán bộ quản lý đất đai vừa hồng, vừa chuyên, vừa có tâm, vừa có tầm, cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở cần phải quan tâm vào cuộc.
Bài, ảnh: Hà Giang
| Với công chức địa chính cấp xã, tại Điều 25, Luật Đất đai năm 2013 quy định rõ, trách nhiệm là phải giúp UBND cấp xã thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn xã. Với Chủ tịch UBND cấp xã, được quy định tại Khoản 2 Điều 8, phải chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với việc sử dụng đất. Tại điều 207, 208 của Luật Đất đai năm 2013 cũng quy định rõ việc xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai cũng như trách nhiệm của UBND cấp xã. |
