(Baonghean) - Thời gian qua, Nghệ An được đánh giá rất thành công về thu hút đầu tư trên lĩnh vực công nghiệp.
Những dự án quy mô lớn với vốn đăng ký cao, có tác động mạnh đến nền kinh tế tỉnh nhà phải kể đến như Dự án VSIP Nghệ An 76,4 triệu USD; Dự án sản xuất gỗ ghép thanh và gỗ ván MDF công suất 130.000 m3/năm; Dự án Hoa Sen Đông Hồi vốn đầu tư 7.000 tỷ đồng; Dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 vốn đầu tư 2,2 tỷ USD; Dự án Xi măng Sông Lam, Sông Lam 2 của Tập đoàn The Vissai; Xi măng Hoàng mai 2 của Tổng Công ty Xi măng Vicem Việt Nam, Nhà máy chế biến thực phẩm Royal Food,...
Kết quả có được là nhờ công tác thông tin đối ngoại được chú trọng và tăng cường. Hoạt động xúc tiến đầu tư phát triển công nghiệp đã tập trung vào các đối tác trọng điểm, có chiều sâu; kết hợp nhiều hình thức xúc tiến tại chỗ, trong và ngoài nước; đặc biệt là đã gắn kết, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan xúc tiến đầu tư Trung ương, các cơ quan, tổ chức nước ngoài và các ban, ngành trong tỉnh. Các ngành đã không ngừng nỗ lực thực hiện các giải pháp đồng bộ để cải thiện môi trường kinh doanh nhằm thu hút các nhà đầu tư, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và sức cạnh tranh của DN trên địa bàn tỉnh.
Tuy vậy, công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án vẫn còn nhiều vướng mắc, tiến độ đầu tư hạ tầng chậm, đầu tư thiếu đồng bộ, triển khai xây dựng các dự án tái định cư chậm. Bất cập đó dẫn đến hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu của thu hút đầu tư, tiến độ triển khai một số dự án đầu tư chậm, kéo dài.
Dự án Nhà máy Xi măng Sông Lam, Trạm nghiền và cảng Vissai của Tập đoàn Xi măng The Vissai là một ví dụ. Đây là dự án lớn, trọng điểm mà tỉnh thu hút đầu tư, đã cơ bản hoàn thành và sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm 2016, trong đó giai đoạn 1 của Nhà máy Xi măng Sông Lam đã hoạt động, cho ra sản phẩm. Mặc dù các ngành, địa phương liên quan đã rất nỗ lực hoàn thành khối lượng công việc lớn cả về công tác GPMB và thi công công trình để đảm bảo tuyến đường giao thông phục vụ các dự án, tuy nhiên, hiện vẫn còn một số vướng mắc chưa được giải quyết dứt điểm nên tiến độ thông tuyến để phục vụ dự án vẫn chậm so với yêu cầu. Đường N5 chưa được thông tuyến nên ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của nhà máy.
 |
| Khu tái định cư Nghi Đồng phục vụ cho dự án trạm nghiền Nghi Thiết. Ảnh: Châu Lan |
Dự án VSIP Nghệ An cũng đang có những khó khăn trong GPMB. Thực tế cho thấy, trong quá trình triển khai dự án, công tác giải phóng mặt bằng luôn là vấn đề gặp nhiều khó khăn, phức tạp và là nguyên nhân hàng đầu khiến các dự án, trong đó có một số dự án trọng điểm chậm. Nguyên nhân là việc giải quyết yêu cầu tái định cư chưa đồng bộ, có lúc có nơi còn bất cập, dẫn tới tình trạng khiếu nại diễn biến phức tạp. Việc công khai, minh bạch trong cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện còn hạn chế.
Công tác tuyên truyền, vận động vẫn còn hiện tượng chưa sâu rộng, thiếu các giải pháp đột phá về trình tự, thủ tục, tổ chức thực hiện. Người dân tại nhiều địa phương nơi có dự án đi qua vẫn có những đòi hỏi thiếu căn cứ, cố tình gây khó dễ cho chủ đầu tư, chính quyền địa phương.
Trong khi đó, một số địa phương, cán bộ còn thỏa hiệp, ngại va chạm dẫn đến hiệu quả tuyên truyền, vận động, đền bù GPMB chưa đạt kết quả như mong muốn.
 |
| Vì 2 hộ chưa bàn giao mặt bằng, tuyến đường N5 đoạn qua địa bàn xã Đại Sơn, Đô Lương đang bị ách tắc. |
Vì thế, để đảm bảo tính công bằng, thực thi pháp luật, đã đến lúc cần có giải pháp đồng bộ trong công tác GPMB. Để công tác bồi thường đạt hiệu quả, trước hết phải hỗ trợ, tái định cư, ổn định cuộc sống cho người bị thu hồi đất; đa dạng hình thức tái định cư, tạo điều kiện cho người bị thu hồi đất được lựa chọn hình thức tái định cư phù hợp, từ đó giảm dần các vụ việc khiếu kiện, không để phát sinh “điểm nóng”.
Cần xây dựng cơ chế, chính sách, sử dụng vốn Nhà nước và huy động các nguồn lực xã hội, tạo quỹ đất “sạch” chuẩn bị mặt bằng thực hiện các dự án. Ngoài ra, thực hiện tốt việc công khai, minh bạch các cơ chế chính sách, lợi ích của nhân dân trong giải phóng mặt bằng, tạo cơ sở để thực hiện giám sát, giúp người dân có đất thu hồi yên tâm thực hiện trách nhiệm của mình. Đối với những hộ dân đã được tuyên truyền, hỗ trợ hết chính sách nhưng vẫn chây ỳ, cố tình gây khó khăn không chịu bàn giao mặt bằng thì cần kiên quyết tổ chức cưỡng chế…
Việc thực hiện thu hồi đất vẫn luôn gặp không ít khó khăn. Vướng GPMB, nhiều dự án kéo dài dẫn đến lãng phí tài nguyên đất và khiến dự án đội giá nhiều lần. Nhiều ý kiến cho rằng Nghệ An cũng cần có nghị quyết về công tác này nhằm làm đòn bẩy đẩy nhanh tiến độ dự án, tăng tính hiệu lực, hiệu quả trong triển khai công tác GPMB vốn rất phức tạp, tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội… Đây là tiền đề vô cùng quan trọng để quảng bá hình ảnh và thu hút các tập đoàn khác đầu tư vào Nghệ An.
Việt Phương
