Phát triển nông nghiệp công nghệ cao ở Nghệ An: Đừng để đi trước về sau

(Baonghean) - Theo đánh giá, Nghệ An là tỉnh “đi trước” so với nhiều tỉnh thành khác trong cả nước về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Tuy nhiên, kết quả mà Nghệ An đạt được chưa thực sự xứng đáng với tiềm năng và quyết tâm của tỉnh. Làm sao để “đi trước” mà không phải “về sau”, không bị tụt hậu so với những trung tâm nông nghiệp công nghệ cao như Lâm Đồng, Hà Nội đang là một bài toán đối với Nghệ An.

Chế biến dược liệu ở Tập đoàn TH. Ảnh: Châu Lan
Chế biến dược liệu ở Tập đoàn TH. Ảnh: Châu Lan

Nhận diện hạn chế của Nghệ An

Có thể nói, Nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) của Nghệ An phát triển khá sớm và có những kết quả tốt. 

Mặc dù vậy, NNCNC của Nghệ An còn nhiều hạn chế. Sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC trên địa bàn tỉnh mới tập trung chủ yếu vào việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật về giống cây trồng, vật nuôi và thủy sản. Hầu hết mới ứng dụng từng khâu chưa đạt chuỗi. Ví dụ nuôi cá mới chọn được giống, trồng quả mới chọn được khâu tưới hay khâu nhà lưới... mà chưa tính đến khâu chế biến, tiêu thụ. Do đó hiệu quả chưa cao.

Theo thống kê, ở Đà Lạt, hiệu quả 1 ha NNCNC đã đạt khoảng 400 - 500 triệu đồng thì ở Nghệ An mới đạt bình quân 200 - 250 triệu đồng/ha. 

Việc ứng dụng các công nghệ thông tin, tự động hóa sản xuất, công nghệ sinh học, các quy trình canh tác tiên tiến (ICM, VietGAP)… vẫn còn hạn chế.

Sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn sạch, an toàn (GAP) đã được chú trọng, nhưng việc duy trì thường xuyên là vấn đề. Để đạt được tiêu chuẩn này đòi hỏi người sản xuất phải đưa mẫu đi Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh kiểm nghiệm (ở Nghệ An chưa có) lại chi phí đắt đỏ và kiểm nghiệm theo vụ, theo mùa nên chắc chắn sản phẩm được kiểm nghiệm rất ít và không thường xuyên.  

Giá cả của sản phẩm NNCNC cũng chưa cạnh tranh được với sản phẩm thông thường. Sản phẩm rau củ từ Trung Quốc (tiêu thụ mạnh tại các nhà hàng, quán ăn) giá thành chỉ bằng 2/10 so với sản phẩm NNCNC, do đó sản phẩm NNCNC đang khó khăn khi tiêu thụ.

Một hạn chế nữa là vai trò của Nhà nước, địa phương chưa “chắp cánh” cho NNCNC, các trung tâm kỹ thuật, khoa học, nghiên cứu chọn tạo giống chưa có tính thuyết phục. Hầu hết giống đang phải tự đi mua ở Hà Nội, các Viện nghiên cứu ngoài tỉnh. Khoa học kỹ thuật ở địa phương chưa thể hiện rõ vai trò trong các khâu của NNCNC. 

Một hạn chế nữa là cơ chế, chính sách khuyến khích ưu đãi cho sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chưa rõ và rất thiếu nguồn lực. Sản xuất đang hướng đến số lượng chưa tính đến bài toán đầu ra. Hình thức tổ chức trong sản xuất NNCNC còn hạn chế. Mạnh ai nấy làm, mạnh ai nấy chạy. Các doanh nghiệp chưa có sự liên kết với người dân, với HTX và ngược lại. Chưa có những diễn đàn, hiệp hội trong lĩnh vực này để trao đổi kinh nghiệm, tổng kết đánh giá và chưa có cơ chế để kiểm soát lẫn nhau đối với sản phẩm sản xuất ra trước khi đến tay người tiêu dùng.

Ai cũng cho rằng sản phẩm của mình sạch, đảm bảo, tuy nhiên truyền thông minh chứng cho điều đó đối với người tiêu dùng còn hạn chế. Người viết bài này có lần chứng kiến hình ảnh chuyên gia Nhật Bản bẻ rau sống ở Đà Lạt ăn ngon lành, tuy nhiên ở Nghệ An việc đó còn là vấn đề. 

Những việc cần làm ngay

Nông nghiệp công nghệ cao là định hướng phát triển đúng đắn của Chính phủ khi mà nhu cầu những sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn chất lượng ngày càng cao ngày càng tăng. Đất dành cho nông nghiệp ngày càng thu hẹp bởi đô thị hóa.

Đặc biệt những biến đổi khí hậu ảnh hưởng đang ngày càng đe dọa trực tiếp đến sản xuất truyền thống. Bão lũ như năm nay thậm chí còn làm mất hết cả rau màu, nguồn cung không đủ phải nhập tiểu ngạch rất nhiều rau củ Trung Quốc không đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Phát triển mạnh NNCNC trong thời gian tới là định hướng mà ngành Nông nghiệp Nghệ An đang hướng tới như một lẽ tất yếu mà thế giới đang thực hiện. Mục tiêu đưa tỷ trọng giá trị sản xuất NNCNC chiếm khoảng 15-20%  tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

Lúa thảo dược của công ty Vĩnh Hòa. 	Ảnh: Thái Dương
Lúa thảo dược của công ty Vĩnh Hòa (Yên Thành). Ảnh: Thái Dương

Tỉnh cũng đặt ra mục tiêu đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, phát triển khoảng 500 - 600 ha diện tích sản xuất rau ứng dụng công nghệ cao, trong đó hình thành và phát triển 3-5 vùng sản xuất rau công nghệ cao với tổng diện tích 450 ha.

Hình thành 1 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tập trung tại huyện Nghĩa Đàn, quy mô 200 ha; Phát triển khoảng 800 - 1.000 ha diện tích chè ứng dụng công nghệ cao, khoảng 600 - 800 ha diện tích cam và khoảng 800- 1.000 ha diện tích cây dược liệu ứng dụng công nghệ cao...

Ông Nguyễn Văn Lập - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT chia sẻ: Thu hút các doanh nghiệp có tiềm lực, có niềm đam mê vào sản xuất NNCNC là một giải pháp bởi các doanh nghiệp này là đầu tàu trong ứng dụng công nghệ, không bị bó hẹp về vốn và triển khai được đúng mục tiêu.

Hiện nay thị trường cây ăn quả sạch đang là mảnh đất tiềm năng cho các doanh nghiệp tìm hiểu, đầu tư. Người Việt nói chung và người Nghệ An đã bắt đầu sợ phải ăn trái cây Trung Quốc trong khi trái cây của Nghệ An rất giá trị như cam, bưởi, hồng, bơ, ổi...

Đổi mới hình thức tổ chức trong sản xuất là điều quan trọng. Nghệ An sẽ phải kiện toàn lại các HTX, sẽ xây dựng các HTX chuyên ngành, như HTX rau, HTX cây ăn quả, HTX chăn nuôi... và liên kết với doanh nghiệp, để ứng dụng công nghệ cao và thực hiện sản xuất, kinh doanh chuyên nghiệp hơn. 

Chính sách là cú hích quan trọng đối với NNCNC. Tỉnh phải dành nguồn lực hỗ trợ đầu tư cho lĩnh vực này. Hiện nay một số huyện như  Con Cuông, Diễn Châu đã tiên phong dành nguồn lực xây dựng mô hình cho NNCNC rất tốt nhằm làm cho bà con hiểu được vì sao phải sản xuất NNCNC, đó là vì sức khỏe cộng đồng, là gia tăng giá trị.

Chính sách phải hỗ trợ nhà lưới, hỗ trợ địa điểm bán hàng theo chuỗi cho các doanh nghiệp. Sở NN&PTNT đang đề xuất với UBND tỉnh và HĐND tỉnh sẽ dành nguồn hỗ trợ  địa điểm kinh doanh bán hàng theo chuỗi. Mỗi tháng khoảng 3 triệu đồng địa điểm. Về nhà lưới  không quá 300 triệu đồng/mô hình, tối thiểu 1.000m2.

Chúng tôi thấy rằng, một vấn đề quan trọng là không sản xuất đại trà. Chọn cây gì, con gì đây để tiêu thụ được, để có lãi.  Nếu nhà nào cũng làm dưa ,nhà nào cũng làm rau thì nguy cơ dư thừa sản phẩm rất cao. Nghệ An là tỉnh hấp dẫn về nông nghiệp, có rau, lúa, chè, mía, cam, chanh leo, dược liệu, bò sữa, bò thịt, lợn thịt,  nuôi tôm thẻ chân trắng... vậy sẽ chọn các đối tượng nào cũng cần được xóc lại, định hướng. 

NNCNC là  bước đi tất yếu, là tương lai của nông nghiệp, triển khai sớm chừng nào thì càng có lợi thế chừng đó. Hiện nay ở Nghệ An mới chỉ nhìn thấy rõ vai trò của doanh nghiệp, doanh nhân trong phát triển NNCNC, trong khi đó vai trò của Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông chưa rõ nét.  

Ngay cả đất đai cần được tích tụ, giao và cho doanh nghiệp thuê ổn định lâu dài để yên tâm đầu tư công nghệ. Để tập hợp nông dân sản xuất NNCNC, không có giải pháp nào hay hơn là thành lập các HTX và thu hút các nông hộ vào đó, đây là cách mà các nước phát triển đã làm và Đà Lạt, TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện.

Vừa qua các cơn bão đổ vào Nghệ An tàn phá nông nghiệp, tuy nhiên các khu nhà lưới ở vùng Con Cuông, Nghĩa Đàn... lại không  bị ảnh hưởng. Điều đó cho thấy chọn vùng sản xuất NNCNC cũng rất quan trọng. 

Đối với giới trẻ đam mê sản xuất NNCNC cần tạo cho họ điều kiện về vốn để khởi nghiệp bởi NNCNC đòi hỏi quản trị bằng công nghệ, thông tin và sự nhanh nhạy.

Và hơn hết người tiêu dùng mong sản phẩm NNCNC phải  đảm bảo tiêu chuẩn, sạch, an toàn được sản xuất bằng chính trái tim và trách nhiệm đối với xã hội. Làm được như vậy, tin chắc nông nghiệp ứng dụng CNC Nghệ An sẽ sớm cất cánh.

Để khuyến khích sản xuất NNCNC, Chính phủ có chủ trương dành gói tín dụng 100 nghìn tỷ đồng cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo Nghị quyết 30/NQ-CP ngày 7/3/2017 và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Quyết định số 813/QĐ-NHNN ngày 24/4/2017 về chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch.

Nhóm P.V

tin mới

Xã Thạch Ngàn (Con Cuông) lắp camera giám sát phát hiện, ngăn ngừa xả rác xuống khe, suối

Xã Thạch Ngàn (Con Cuông) lắp camera giám sát phát hiện, ngăn ngừa xả rác xuống khe, suối

(Baonghean.vn) - Trước tình trạng rác thải bừa bãi xả xuống lòng khe, suối ở bản Đồng Tâm mà Báo Nghệ An đã đưa tin, UBND xã Thạch Ngàn chỉ đạo các đoàn thể tăng cường dọn dẹp và tuyên truyền ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường; đồng thời lắp camera giám sát ngăn ngừa xả rác bừa bãi xuống khe, suối.

Dự án mật độ 100 cây xanh/người tại Nghệ An giành giải thưởng Khu đô thị và nhà ở chất lượng nhất năm

Dự án mật độ 100 cây xanh/người tại Nghệ An giành giải thưởng Khu đô thị và nhà ở chất lượng nhất năm

(Baonghean.vn) - Không gian sống đặc biệt với 100 cây xanh/người; 50 ha dự án dành cho cây xanh, mặt nước; tổ hợp tiện ích được đầu tư bài bản, bàn giao nhà vượt tiến độ,… đã giúp Eco Central Park được lòng cư dân và giành giải thưởng Khu đô thị và nhà ở chất lượng nhất năm 2023.

'Thiết kế Vị nhân sinh' phục vụ cho đời sống của con người

'Thiết kế Vị nhân sinh' phục vụ cho đời sống của con người

(Baonghean.vn) - "Thiết kế Vị nhân sinh" là những thiết kế phục vụ cho đời sống của con người và đưa vật liệu hiện đại vào thiết kế bản địa. Đó mục tiêu của Hội thảo “Thiết kế Vị nhân sinh” do Gỗ Minh Long kết hợp với Hội Kiến trúc sư Nghệ An tổ chức chiều 16/3, tại thị xã Cửa Lò.

Nghệ An đẩy nhanh tiến độ dự án đường dây 500kV mạch 3

Nghệ An đẩy nhanh tiến độ dự án đường dây 500kV mạch 3

(Baonghean.vn) - Sau đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1 hoàn thành năm 1994, mạch 2 hoàn thành năm 2005, dự án đường dây 500kV mạch 3 là dự án trọng điểm, cấp bách, có vai trò đặc biệt quan trọng đối với an ninh năng lượng quốc gia, nhất là đối với khu vực miền Bắc.

Nguồn cung gián đoạn, giá rau xanh tăng mạnh

Nguồn cung gián đoạn, giá rau xanh tăng mạnh

(Baonghean.vn) - Hơn 10 ngày nay, giá rau xanh tại các chợ dân sinh tăng mạnh, có những loại tăng giá gấp 2-3 lần, có loại khan hiếm. Giá rau tăng, một phần do thời tiết bất lợi, phần nữa là do cuối vụ nên nguồn cung giảm sút…

Giá vàng

Giá vàng nhích nhẹ; Dầu thô quay đầu đi xuống

(Baonghean.vn) - Giá vàng hôm nay nhích nhẹ; Tỷ giá USD tiếp đà bật tăng; Xăng dầu thế giới quay đầu đi xuống, mất mốc 85 USD/thùng; Cà phê trong nước có xu hướng tăng trở lại, là những thông tin thị trường được cập nhật trong sáng 16/3.

Người Đan Lai đi xuất khẩu lao động

Người Đan Lai đi xuất khẩu lao động

(Baonghean.vn) - Trước đây đã nhiều lần chúng tôi đến thăm đồng bào Đan Lai để tặng quà hỗ trợ bà con vơi bớt đói nghèo. Lần này, chúng tôi lại về với đồng bào, nhưng để nghe chuyện vui về những người con Đan Lai đầu tiên mạnh dạn xuất khẩu lao động, quyết tâm thoát khỏi đói nghèo.

Hội thảo 'Thiết kế Vị nhân sinh' tại Nghệ An đưa vật liệu hiện đại vào thiết kế bản địa

Hội thảo 'Thiết kế Vị nhân sinh' tại Nghệ An đưa vật liệu hiện đại vào thiết kế bản địa

(Baonghean.vn) - Ngày 16/3, tại thị xã Cửa Lò sẽ diễn ra Hội thảo “Thiết kế Vị nhân sinh” quy tụ các kiến trúc sư, các nhà thiết kế uy tín ở Việt Nam và tỉnh Nghệ An, cùng với các tỉnh lân cận. Hội thảo này do Công ty cổ phần Tập đoàn Gỗ Minh Long kết hợp với Hội Kiến trúc sư Nghệ An tổ chức.

Nuôi tôm

Nông dân Nghệ An thuê đất nuôi tôm công nghệ cao, mỗi vụ 'bỏ túi' tiền tỷ

(Baonghean.vn) - Nhận thấy điều kiện lý tưởng để phát triển nuôi trồng thủy sản, mới đây, một nông dân huyện Diễn Châu đã mạnh dạn thuê đất tại Quỳnh Lưu để đầu tư nuôi tôm công nghệ cao. Sau 4 tháng chăm sóc, hàng tấn tôm dưới ao chuẩn bị thu hoạch, hứa hẹn một vụ nuôi “được mùa, được giá”...

Nghệ An phát động ngày Quyền của người tiêu dùng

Nghệ An phát động ngày Quyền của người tiêu dùng

(Baonghean.vn) - Để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, các sở, ban, ngành, địa phương cần chủ động phối hợp quản lý, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh; tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật cho người dân.

Mùa dâu chín rực ở xã ven đô

Mùa dâu chín rực ở xã ven đô

(Baonghean.vn) - Cữ tháng 3, các vườn dâu lấy quả ở các xóm Xuân Trung, Xuân Mỹ, xã Nghi Đức (TP. Vinh) chín rực, bước vào mùa thu hoạch. Những năm gần đây, dâu được thị trường ưa chuộng, giá bán cao nên người dân rất phấn khởi…