Nỗ lực đưa vùng dân tộc, miền núi tỉnh nhà phát triển nhanh, bền vững

(Baonghean) - Đồng chí Lương Thanh Hải - Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh trả lời phỏng vấn Báo Nghệ An nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập cơ quan nhà nước về công tác dân tộc tỉnh Nghệ An (3/5/1946 - 2016).
a
Lãnh đạo Ban Dân tộc khảo sát vườn ươm cây táo mèo tại tỉnh Sơn La. Ảnh: Tuấn Thi
P.V: Đồng chí có thể khái quát về điều kiện tự nhiên vùng dân tộc tỉnh Nghệ An?
Đồng chí Lương Thanh Hải: Vùng dân tộc, miền núi Nghệ An chiếm hơn 83% diện tích cả tỉnh; hiện có 101 xã khu vực III, 61 xã khu vực II, 90 xã khu vực I; 1.188 thôn, bản đặc biệt khó khăn; 27 xã biên giới; 3 huyện được Nhà nước đầu tư theo Nghị quyết 30a và 1 huyện được hưởng chính sách 30a; có 419 km đường biên giới với nước CHDCND Lào.
Dân số vùng dân tộc, miền núi có 1.197.628 người (chiếm 41%); trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) là 442.787 người chiếm 15,2% dân số toàn tỉnh, gồm 5 dân tộc: Thái, Thổ, Khơ mú, Mông và Ơ Đu... 
P.V: Vùng miền núi, dân tộc Nghệ An luôn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển chung của tỉnh. Việc thành lập một cơ quan nhà nước về công tác dân tộc của tỉnh là đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển... Đồng chí có thể khái quát về lịch sử của Ban Dân tộc Nghệ An?
Đồng chí Lương Thanh Hải: Nhận thức rõ vị trí của miền núi và vấn đề dân tộc có tầm quan trọng đặc biệt đối với việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng - an ninh của cả tỉnh và khu vực Bắc Trung bộ, ngay sau khi Chính phủ thành lập Nha Dân tộc thiểu số (ngày 3/5/1946), tỉnh Nghệ An cũng sớm ra đời một tổ chức tham mưu công tác dân tộc - miền núi, với tên gọi Ty Quốc dân thiểu số (thành lập ngày 3/11/1946).
Trong suốt 70 năm hoạt động, tuy mang nhiều tên gọi khác nhau như: Ty Quốc dân thiểu số (1946 - 1954); Ban Chỉ đạo Miền Tây (1954 - 1965); Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An (1965 - 1976); Ban Dân tộc tỉnh Nghệ Tĩnh (1976 - 1991); Ban Dân tộc và Miền núi tỉnh Nghệ An (1991 - 2004) và Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An (2004 đến nay).
P.V: Xin đồng chí cho biết vai trò, sự đóng góp của đồng bào các dân tộc thiểu số Nghệ An trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và kiến thiết xây dựng quê hương, đất nước?
Đồng chí Lương Thanh Hải: Trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, với phương châm cùng ăn, cùng ở, cùng làm với bà con dân tộc, những người làm công tác dân tộc Nghệ An đã tích cực tham gia tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tăng gia sản xuất; thực hành tiết kiệm; chống "giặc đói" và "giặc dốt"; hưởng ứng "Tuần lễ vàng", "Hũ gạo nuôi quân"; ủng hộ chiến dịch "Mùa Đông kháng chiến"; trấn áp bọn phản động "Bào ca Tày hắc mương muội"; tiêu phỉ, diệt phỉ, phá tan âm mưu hành động xưng Vua "Châu Phà"; vận động bà con các dân tộc thực hiện định canh định cư; chỉ đạo trực tiếp xây dựng các mô hình lao động, sản xuất...
Hàng chục ngàn thanh niên DTTS đã tham gia lực lượng vũ trang, dân công hỏa tuyến và đã có hàng ngàn người hy sinh vì Tổ quốc hoặc mất một phần thân thể. Từ những sức người, sức của kỳ vĩ đó, đồng bào các DTTS đã góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến.
Bước vào thời kỳ cả nước đi lên xây dựng CNXH và thực hiện sự nghiệp đổi mới, cơ quan chuyên trách làm công tác dân tộc của tỉnh Nghệ An đã kế thừa phát huy truyền thống và kinh nghiệm của mình; tập trung điều tra, khảo sát, nắm chắc tình hình, đặc điểm cơ bản về miền núi và các dân tộc trong tỉnh; kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh vận dụng cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách của Trung ương và tỉnh.
Từ năm 2004, Ban Dân tộc và Miền núi tỉnh Nghệ An chính thức đổi tên thành Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An - là cơ quan chuyên môn ngang cấp sở; có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng.
P.V: Xin đồng chí cho biết những thành tựu của Ban Dân tộc trong sự nghiệp đổi mới?
Đồng chí Lương Thanh Hải: Thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, Ban Dân tộc tỉnh đã tập trung vận động đồng bào các DTTS xây dựng, phát triển kinh tế miền núi theo hướng kinh tế hàng hoá; liên kết chặt chẽ với đồng bào các dân tộc trong tỉnh ra sức phát huy thế mạnh của vùng, gắn với thực hiện tốt chính sách dân tộc của Đảng. Từ năm 2005 đến 2010, Ban Dân tộc đã tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh phê duyệt các đề án, ban hành các chính sách phát triển kinh tế - xã hội miền núi tỉnh nhà theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 7 (khoá IX) về công tác dân tộc, như: Xây dựng đề án “Thực hiện chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, đời sống khó khăn” của tỉnh theo Quyết định 134 của Thủ tướng Chính phủ đã được phê duyệt tại Quyết định số 1413 ngày 9/5/2006 của UBND tỉnh; tham mưu xây dựng 4 đề án lớn về phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi dân tộc như: Đề án chính sách phát triển kinh tế - xã hội đối với các xã vùng miền núi, biên giới; Đề án định canh, định cư đối với đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2006 - 2010; Đề án bảo tồn và phát triển dân tộc Ơ Đu và Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ người dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An để trình Ủy ban Dân tộc và UBND tỉnh phê duyệt...
Đồng chí Lương Thanh Hải - Tỉnh ủy viên, Trưởng Ban Dân tộc thăm hỏi,  trò chuyện với đồng bào bản Na Ni, xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn. 	Ảnh: Vân Anh
Đồng chí Lương Thanh Hải - Tỉnh ủy viên, Trưởng Ban Dân tộc thăm hỏi, trò chuyện với đồng bào bản Na Ni, xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn. Ảnh: Vân Anh
Kết quả thực hiện các chính sách dân tộc của Ban Dân tộc giai đoạn này đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn nói riêng và miền núi dân tộc nói chung.
Giai đoạn từ 2010 - 2015, công tác dân tộc và chính sách dân tộc tiếp tục được Chính phủ quan tâm. Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách đổi mới đối với vùng miền núi và dân tộc tỉnh Nghệ An.
Trên cơ sở đó, Ban Dân tộc đã giúp tỉnh xây dựng và ban hành nhiều báo cáo quan trọng, như: Báo cáo kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ giảm nghèo vùng dân tộc, giai đoạn 2011 - 2015; Báo cáo triển khai 2 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chỉ thị số 1/2015/CT-TTg, ngày 7/2/2005 của Thủ tướng Chính phủ về một số công tác đối với đạo Tin lành; báo cáo về di cư tự do, hôn nhân không giá thú trong vùng biên giới hai nước Việt - Lào...
Ban còn phối hợp với các đơn vị đẩy nhanh tiến độ xây dựng các đề án và chính sách thực hiện theo Quyết định số 2165/QĐ-UBND, ngày 20/5/2014 về kế hoạch triển khai Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc tỉnh Nghệ An đến năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ, được cụ thể bằng 13 đề án và 2 chính sách...
Hiện nay, bộ mặt vùng miền núi và dân tộc của tỉnh có sự thay đổi rõ rệt; đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào được cải thiện và nâng lên; giảm dần khoảng cách phát triển giữa các vùng, các dân tộc trong tỉnh; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững. Sản xuất có bước chuyển biến mạnh mẽ; sản xuất nông nghiệp đã chuyển từ tự cung, tự cấp sang phát triển hàng hoá.
Tỷ lệ hộ nghèo đói vùng dân tộc và miền núi (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015) giảm từ 36,19% (năm 2010) xuống còn 16,54%, tương đương với chuẩn nghèo đa chiều là 24,04% (năm 2015), giảm bình quân 3,93%/năm. Tính đến năm 2015, thu nhập bình quân của vùng miền núi và dân tộc tỉnh Nghệ An là 19 triệu đồng/người/năm, đạt 65,51% mức bình quân chung so với của tỉnh (29 triệu đồng/người/năm). Các công trình hạ tầng như giao thông liên thôn, liên bản, trường học, trạm y tế, điện, nước sinh hoạt, nhà văn hoá cộng đồng... đã được xây dựng và hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo...
Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An còn làm tốt công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành cơ quan, thực hiện tốt quy chế dân chủ, công tác cải cách tài chính công trong hoạt động tài chính của cơ quan và trong việc thực hiện các chương trình, dự án. Chú trọng công tác đào tạo, quy hoạch đội ngũ cán bộ trong cơ quan nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ chính trị, quản lý nhà nước cho đội ngũ cán bộ cơ quan. 
Ở bất kỳ hoàn cảnh nào, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự chỉ đạo chặt chẽ của Ủy ban Dân tộc; cùng với sự phối kết hợp của các ban, ngành, đoàn thể..., Ban Dân tộc đều hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Hai (năm 1998); Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2006). Đặc biệt, nhân kỷ niệm 70 năm ngày thành lập, cơ quan công tác Dân tộc, Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An vinh dự được đón nhận Huân chương Độc lập hạng Ba của Nhà nước trao tặng.
P.V: Xin cảm ơn đồng chí!

Danh sách lãnh đạo chủ trì Ban Dân tộc 
tỉnh Nghệ An qua các thời kỳ:

1. Ông Lương Vĩnh Phúc - Trưởng ty Quốc dân thiểu số: 1946 - 1948;
2. Ông Nguyễn Văn Hòe - Trưởng Ban chỉ đạo Miền Tây: 1960 - 1965;
3. Ông Hủn Quang Kình - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An: 1971 - 1977;
4. Bà Trương Thị Hồng Vy - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ Tĩnh: 1977 - 1981;
5. Ông Vy Chiến Thắng - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ Tĩnh: 1981 - 1987;
6. Ông Vy Văn Kỳ - Trưởng Ban Dân tộc và Miền núi tỉnh Nghệ An: 1987 - 1994;
7. Ông Nguyễn Văn Hành - Trưởng Ban Dân tộc và Miền núi tỉnh Nghệ An: 1994 - 2000;
8. Ông Lô Xuân Viết - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An: 2000 - 2007;
9. Ông Lương Quang Kình - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An: 2007 - 2015;
10. Ông Lương Thanh Hải - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An: 2015 đến nay.
Đặng Cường (Thực hiện)

tin mới

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.