'Tiếng lòng' xứ núi Con Cuông

(Baonghean.vn)- Người Con Cuông đều luôn tự hào vì quê hương có bề dày truyền thống văn hóa và được thiên nhiên ban tặng nhiều phong cảnh đẹp, là nơi khởi nguồn của những bài ca, câu hát mê đắm lòng người.

Khi viết về vùng đất Thành Nam (tên gọi Con Cuông xưa), người xưa có câu: “Núi chẳng cao, nước cũng chẳng sâu/ Tranh sơn thủy một màu ai khéo vẽ”. Như những nét chấm phá, hai câu thơ đã gợi lên vẻ đẹp và sức cuốn hút của bức tranh sơn thủy hữu tình được vẽ bởi đôi bàn tay khéo léo, tài hoa của tạo hóa.

	Vẻ đẹp quyến rũ của sông núi Con Cuông
Vẻ đẹp sông núi Con Cuông

Vẻ đẹp của “Tranh sơn thủy một màu” ấy là nguồn mạch nuôi dưỡng tâm hồn và cảm xúc của những người con quê hương suốt dòng chảy lịch sử. Nghĩa là, vẻ đẹp sông núi, bản làng đã bồi đắp cho con người nơi đây nguồn cảm hứng dạt dào, một tâm hồn dễ rung động. Những người con của bản làng cất lên giai điệu đắm say, những khúc ca vang vọng để ca ngợi cảnh sắc tươi đẹp.

Lên miền Tây vào những ngày lễ hội, chúng ta thường được nghe những ca khúc quen thuộc về núi rừng, bản làng. Và mỗi khi kể về những khúc ca ấy, bà con thường bày tỏ niềm biết ơn và kính trọng đối với các nhạc sỹ đã thành danh như Lương Tuyển, Trần Vương và Lê Hoàng. Cả 3 tác giả này đều là những con người gắn bó máu thịt với mảnh đất Con Cuông.

Du thuyền ngắm cảnh đẹp sông Giăng- Pù Mát.
Du thuyền ngắm cảnh đẹp sông Giăng- Pù Mát.

Lần đầu lên với Con Cuông, tôi được thưởng thức giai điệu rạo rực và tràn đầy sức sống của những ca khúc: “Ngày hội Xăng khan”, “Lời ru đầu tiên”, “Tiếng khèn lạc nhịp”, “Xên bản xên mường”, “Ngày hội” và “Âm điệu Tăng boang bu”. Hỏi về tác giả, không ít người buồn rầu, vì lúc ấy nhạc sỹ Lương Tuyển (1955-2008) vừa mới về với “cõi Mường Then”, để lại một khoảng trống không nhỏ trong lòng người dân các bản mường.

Ông ra đi nhưng “tiếng lòng” vẫn ở lại với đồng bào các dân tộc vùng cao, danh tiếng của ông vẫn sống mãi với núi rừng quê hương. Được biết, cố nhạc sỹ Lương Tuyển sinh ra và lớn lên ở Môn Sơn, một miền quê trù phú với câu ca nổi tiếng bao đời: “Cơm Mường Quạ/ Cá sông Giăng”. Người con của bản làng dân tộc Thái ấy từng tham gia tham gia hoạt động nghệ thuật ở Đoàn 559 (Trường Sơn), đem đến lời ca, tiếng hát động viên tinh thần đồng chí, đồng đội trên những chặng đường hành quân và chiến đấu hết sức gian khổ.

Đồng bào Thái ở Con Cuông vui hội.
Đồng bào Thái ở Con Cuông vui hội.

Rời quân ngũ, về quê hương, ông tham gia phong trào văn hóa- văn nghệ làng xã, là cán bộ văn hóa huyện, sau đó lên Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa- Thông tin tỉnh. Từ thuở bé thơ, những làn điệu dân ca, dân vũ và dân của quê hương đã trở thành bầu sữa tinh thần nuôi dưỡng tâm hồn nghệ sỹ của Lương Tuyển. Khi lớn lên, người con ấy viết nên những ca khúc mang đậm âm hưởng của núi rừng.

Hai người còn lại là nhạc sỹ Trần Vương và Lê Hoàng, tôi may mắn đã được nhiều lần diện kiến. Điều đặc biệt của nhạc sỹ Trần Vương là không phải sinh ra và lớn lên ở Con Cuông, mà quê ông ở xã Nam Cường (Nam Đàn)- nơi hạ nguồn của dòng Lam.

Nhưng có vẻ như cuộc đời ông sinh ra là để dành cho núi rừng, bởi từng giảng dạy Âm nhạc tại Trường Sư phạm miền núi Nghệ An, rồi Trưởng phòng Văn hóa huyện Con Cuông nhưng cái để người ta biết đến ông là những bài hát mang đẫm hơi thở của núi rừng. Mỗi lần nhắc đến Trần Vương, bà con thường nhắc tới những ca khúc “để đời” như “Cây đa Cồn Chùa”, “Trăng ngàn”, “Cây khèn bè”, “Em đi chăm vườn rừng”, “Rừng xuân nhớ Bác”, “Miền Tây quê ta”...

Nhạc sỹ Trần Vương.
Nhạc sỹ Trần Vương.

Nhạc của Trần Vương dễ nhớ và dễ thuộc, bởi ca từ, giai điệu và tiết tấu đều gần gũi, giàu hình ảnh và được đón nhận một cách nồng nhiệt. Giờ đây, tuổi đã khá cao, không còn đủ sức để rong ruổi khắp các bản làng lắng nghe hơi thở cuộc sống nhưng nhạc sỹ Trần Vương vẫn dõi theo từng bước đi của quê hương và vui với niềm vui khởi sắc của các bản làng.

Còn với nhạc sỹ Lê Hoàng (1957) có vẻ như tâm hồn ông còn khá trẻ trung so với ngưỡng tuổi 60. Các cuộc vui, từ việc cưới hỏi, lễ tết hay hội hè, ở đâu có ông, mọi người xung quanh thêm phần hào hứng, niềm vui như tăng thêm sau những khúc hát say lòng. Ở tuổi ấy, ông vẫn hăng say đi, bước chân in dấu khắp các bản mường, mở rộng giao lưu, gặp gỡ để “thâu nhận” những nét tinh túy của cuộc sống.

Tròn 20 tuổi, ông rời bản làng theo học nghề y rồi trở về làm việc ở Bệnh viện huyện Con Cuông. Những chuyến đi về các bản làng khám chữa bệnh, ông nhận thấy và không nguôi trăn trở trước cảnh đồng bào của mình vẫn còn mê tín dị đoan. Nỗi trăn trở cùng với niềm đam mê và năng khiếu sẵn có, ông quyết định gửi những dòng tâm tình vào những nốt nhạc để bà con có thêm niềm tin.

Nhạc sỹ Lê Hoàng (Ảnh: Lao Thanh Chương).
Nhạc sỹ Lê Hoàng (Ảnh: Lao Thanh Chương).

Hơn ai hết, nhạc sỹ Lê Hoàng biết được niềm kính trọng và biết ơn của đồng bào các dân tộc đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh nên trong sáng tác của mình, ông thường bộc bạch nỗi lòng của bà con mỗi khi nghĩ về Người . Và đó cũng là lý do giải thích vì sao ông có nhiều bài hát về Bác như: “Bản mường ơn Bác”, “Lời Bác còn ngân trong lòng mường”, “Lời ca ơn Bác”, “Suối ngàn nhớ Bác”...  

Năm trước, huyện Con Cuông cho ra đời đĩa DVD ca nhạc với chủ đề “Rừng xanh Con Cuông” trên cơ sở tập hợp những ca khúc tiêu biểu viết về quê hương của các nhạc sỹ Lương Tuyển, Trần Vương và Lê Hoàng. Đây là những “lát cắt” về phong cảnh và cuộc sống nhưng cũng đủ gợi lên truyền thống và vẻ đẹp của vùng non nước Trà Lân xưa.

tin mới

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.