Cất lòng vào câu ví...

(Baonghean) - “Ơi, chứ ai biết nước sông Lam răng là trong là đục/ Thì biết sống cuộc đời răng là nhục là vinh…”. Có ai đó đang hát chăng, giữa chốn xa này, hay là tiếng hát cất lên từ trong chính  lòng tôi, đứa con xa xứ, đứa con đã muôn trùng dâu bể, trắng tóc đời người mà nhớ thương ví, giặm khôn nguôi? Người ơi, người  đang “lên núi hái một trái sim” hay người đang chèo đò dọc, người có gặp tôi chăng? Tôi - cậu bé đầu trần, phong phanh áo vá, khỏa nước sông Lam mỗi chiều. Cậu bé ngồi trên bờ đê hút gió ngóng mẹ tan chợ về trên quãng đường xa.  Cậu bé ngồi bên ngọn đèn dầu mỗi đêm “chăm lo đèn sách cho tày áo cơm” theo câu hát dặn của bà?... 
Chương trình “Ân tình ví, giặm” của Hội Cựu học sinh Trường THPT chuyên Phan Bội Châu (TP. Vinh) tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh. 	Ảnh:  a.n
Chương trình “Ân tình ví, giặm” của Hội Cựu học sinh Trường THPT chuyên Phan Bội Châu (TP. Vinh) tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: A.N
Cứ tưởng chừng đã lắng lại cùng thời gian, những hồi hộp, nhớ thương, những  xót xa, mong đợi. Thế sao chỉ một câu hát, bỗng chốc ùa về.  Ai tóc trắng mà ngỡ mình trẻ dại? Ai đã lên thác xuống ghềnh mà vẫn ngần ngại một tiếng yêu? Có phải ta đang soi bóng dòng sông trong câu ví ấy để gặp quê hương vời vợi phía chân trời. Nào nhút mặn chua cà, nào nắng lửa mưa chan, nhưng đùm bọc, nghĩa tình “Con gái gả chồng cả xóm có trầu vui” (Nguyễn Sỹ Đại). Nơi ấy có chính ta, nông nổi mà cũng mấy lắng sâu “đã yêu thì yêu cho chắc”. Nơi ấy có người con gái ta thương  tuổi thanh xuân đang chờ ta với bao nhiêu khắc khoải: “Bóng trăng em tưởng bóng đèn/ Bóng cơn em tưởng bóng thuyền anh xuôi”… Như đã từ hàng trăm năm trước, đến ngàn đời sau người ở lại vẫn vững niềm tin, người ra đi chẳng quên lối về…
Tôi mãi nhớ, trong một căn gác nhỏ, chiều Hà Nội, tôi được ngồi cùng ông nhạc sỹ tài hoa xứ Nghệ- nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ. Hai chúng tôi, gõ trên mặt bàn gỗ một giai điệu để hát “Mơ quê”. “Mơ quê”- một nhạc phẩm rút ruột của ông mang nặng âm hưởng của ví, giặm quê hương. Hai chúng tôi, khi ấy cùng một giấc mơ… Phía quê nhà “khuất nẻo hoàng hôn” kia, chợ Rạng hay có thể là chợ Bộng, chợ Vẹo, sông Lam hay có thể sông Dinh, sông Bùng…, chúng tôi còn gửi lại bao ước hẹn. Dặn lòng “về đi thôi, ta về đi thôi”, sao mà nặng đến thế bước chân thương nhớ đời mình? 
Có phải ta - “ông trạng” lớn lên từ củ khoai, củ sắn, từ chắt bóp tảo tần mồ hôi của mẹ để rồi “ông trạng áo dài ông trạng sông ly quê”? Để mỗi khi nhớ thương, đành cất lòng vào câu ví? Như sông kia có nông sâu, bồi lở, như phận mình cũng lắm nỗi đa đoan, vin vào câu hát để nhắc mình không quên thủy chung tình nghĩa, mỗi ngã rẽ biết chọn dòng trong mà bước tiếp quãng đường…
Ta đã đi chân trời góc bể, ấy vậy mà vẫn chưa đi hết câu ví kia “ai biết nước sông Lam răng là trong là đục, thì biết sống cuộc đời răng là nhục là vinh”. Phải không, ví giặm ấy là hồn cốt, là cội rễ trong ta, đã xanh lên và tỏa bóng mát xuống đời ta…
Thùy Vinh

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.