'Ngôi nhà hát' ở Yên Thành

(Baonghean.vn) - Ngày ngày trong ngôi nhà nhỏ ở làng Nam Chính, xã Phúc Thành (Yên Thành) người ta vẫn nghe ngân vang những giai điệu dân ca thiết tha, ngọt ngào. Dân làng Nam Chính gọi vui đó là "ngôi nhà hát".

Các thành viên trong gia đình ông Trần Văn Thành cùng quây quần hát dân ca ví giặm.
Các thành viên trong gia đình ông Trần Văn Thành cùng quây quần hát dân ca ví giặm.

Một chiều chớm thu, trong căn nhà nhỏ, ông thổi sáo rồi đánh đàn, bà và các con cháu ngồi quây quần bên nhau cất cao làn điệu ví giặm sâu lắng. Sau mỗi bài hát, mọi người lại hòa vào tiếng cười giòn tan, không khí gia đình trở nên ấm áp. Ông Trần Văn Thành, hiện công tác tại Ban văn hóa xã Phúc Thành cho biết: “Các cháu lập gia đình đều ở gần đây nên đại gia đình thường xuyên tụ tập cùng nhau hát cho vui. Đây cũng là cách mà gia đình truyền tình yêu ví giặm cho con cháu”. Vậy là vào những ngày cuối tuần hay các dịp lễ, bà con hàng xóm láng giềng lại được thưởng thức những làn điệu dân ca mượt mà của các thành viên trong gia đình ông Thành.

Thuở mới lọt lòng ông Thành đã được nghe dân ca, ví giặm qua những lời ru ngọt ngào của mẹ, rồi bị những giai điệu ấy "bỏ bùa" nên từ nhỏ ông đã rất mê ca hát. Ông nội rồi đến cha của ông Thành cũng là những cây văn nghệ có tiếng của làng. Học xong THPT ông về tham gia công tác đoàn từ năm 1982, cũng từ đó ông bắt đầu dành nhiều thời gian cho phong trào văn hóa, văn nghệ của địa phương. Năm 1987 ông làm Đội trưởng Đội Văn nghệ kiêm Phó Bí thư đoàn xã Phúc Thành. Trong những năm làm Đội trưởng Đội Văn nghệ, ông Thành đã tham gia nhiều cuộc thi kịch ngắn sân khấu không chuyên của tỉnh Nghệ Tĩnh và nhiều lần đạt giải nhất ở cuộc thi này.

Vợ chồng ông Thành cũng thường xuyên “chồng đàn vợ hát” trong mỗi dịp gia đình đoàn viên.
Vợ chồng ông Thành bà Hiên bén duyên nhờ dân ca. Nay chính họ giữ vai trò trao truyền điệu hò, câu ví tới các cháu con trong đại gia đình.  

“Có lẽ mình có duyên sinh ra làm văn hóa, văn nghệ nên ở nhiệm vụ nào cũng có cơ hội thể hiện niềm đam mê với dân ca, ví giặm” - ông Thành bộc bạch. Trong vai trò là một cộng tác viên thông tin tuyên truyền nhiệt huyết của huyện Yên Thành và là người dẫn dắt phong trào văn hóa ở địa phương, hàng năm ông Thành đứng ra tổ chức cho CLB dân ca ví giặm xã Phúc Thành tham gia các hội thi do huyện và tỉnh tổ chức.

Trong CLB dân ca, ví giặm xã Phúc Thành mà ông Thành giữ vai trò hạt nhân đã đạt rất nhiều thành tích. Có thể kể: Giải Nhì Liên hoan CLB dân ca Nghệ An năm 2011, giải Nhì Liên hoan dân ca, ví giặm tỉnh và tham gia chung kết Liên hoan CLB dân ca, ví giặm Nghệ Tĩnh tổ chức tại Hà Tĩnh năm 2013; giải Nhất cụm 1 Liên hoan CLB dân ca Nghệ An năm 2014… Cá nhân ông cũng nhiều lần được xướng tên vinh danh trong các liên hoan, hội diễn do huyện và tỉnh tổ chức. Ngoài ra ông còn là người giữ vai trò giàn dựng chương trình và viết kịch bản cho CLB dân ca của xã. Trong đó có các tác phẩm gây được tiếng vang trên quê lúa như: “Mùa cưới”, “Tháng Năm nhớ Bác”…

Câu ca, điệu ví đã “xe duyên” anh cán bộ xã với cô gái hát dân ca ngọt ngào Nguyễn Thị Hiên. Từ năm 1979, bà Hiên đã là một trong những hạt nhân của phong trào văn nghệ của xã nhà, giọng hát ngọt ngào, sâu lắng của bà từng làm “đốn tim” bao chàng trai làng.  “Sở dĩ tôi có thể có thể dành thời gian để “ăn cơm nhà, vác tù và… là nhờ có bà ấy động viên, hỗ trợ" - ông Thành tự hào chia sẻ. 

Anh Trần Văn Trung và bố trong một tiết mục biểu diễn tại gia
Anh Trần Văn Trung và bố trong một tiết mục biểu diễn tại gia

Tình yêu dân ca ví, giặm của vợ chồng ông Thành bà Hiên đã "lan" sang các con. Cả 3 người con của ông bà, 1 trai, 2 gái đều bị ví giặm "bỏ bùa". Đặc biệt là anh con trai cả Trần Văn Trung (hiện giáo viên Trường Tiểu học xã Phúc Thành) đã sớm có niềm đam mê mãnh liệt với ví giặm. Nhà ông Thành là chốn hội tụ của các thành viên đội văn nghệ xã. Từ không gian ấy, dân ca đã "ngấm" vào Trung lúc nào chẳng hay.  Rồi anh thường xuyên theo cha mẹ đi biểu diễn khắp nơi để rồi từ đó Trung sớm chắt lọc được tinh hoa của câu dân ca quê hương.

Năm 2003, Trần Văn Trung tham gia “Liên hoan giọng hát hay, tay đàn giỏi” do tỉnh Nghệ An tổ chức, sau này, Trung tiếp tục tham gia các hội diễn, của địa phương, của trường học, là một thành viên của đội tuyển dân ca huyện Yên Thành. Sau khi tốt nghiệp trường sư phạm âm nhạc, Trung về công tác tại Trường Tiểu học xã Phúc Thành. Mặc dù bận rộn nhưng anh vẫn dành thời gian tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ của địa phương, hiện cả ông Thành và anh Trung, chị Hồng (vợ anh Trung) đều là thành viên CLB dân ca, ví giặm xã Phúc Thành.

Chiều chớm thu, ngôi nhà tràn ngập tiếng hát. Tôi thấy mình may mắn khi được đắm mình trong không gian đặc biệt ấy. Những đứa trẻ chỉ vừa biết nói đã bi bô hát những làn điệu dân ca ví giặm. Mới hiểu tại sao Dân ca ví giặm Nghệ Tĩnh được thế giới vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 

Lan Thái

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.