Khắc khoải em gái út tìm mộ 3 anh trai liệt sỹ

(Baonghean) - Ở xóm 9, xã Cát Văn (Thanh Chương) có người phụ nữ mang nặng nỗi đau chiến tranh khi ba người anh trai không về. Nỗi đau ấy lớn dần theo năm tháng, trở thành nỗi khắc khoải trong tim.

Ngôi nhà nhỏ của bà Nguyễn Thị Xuân dành nơi trang trọng nhất để treo ảnh thờ của mẹ và các anh trai. Bà tâm sự: “Mẹ của tôi là Mẹ Việt Nam anh hùng, 3 người anh của tôi đều hy sinh ở chiến trường miền Nam, cả 3 người đều chưa tìm thấy mộ. Những ngày cuối đời mẹ cứ khắc khoải điều này và ngỏ ý muốn tôi tiếp tục tìm kiếm. Nhưng chiến trường rộng lớn với bao thay đổi, nghĩa trang với vô số bia mộ chưa biết tên, biết các anh ở chốn nào mà tìm?”.

Vợ chồng bà Nguyễn Thị Xuân dâng lễ trước bàn thờ bố mẹ và các anh trai là liệt sỹ. Ảnh: Công Kiên
Vợ chồng bà Nguyễn Thị Xuân dâng lễ trước bàn thờ bố mẹ và các anh trai là liệt sỹ. Ảnh: Công Kiên

Cụ Nguyễn Thị Hồ (SN 1911) – mẹ bà Xuân gặp phải nỗi bất hạnh khi chồng qua đời sớm, cậu con trai Hoàng Đình Mạo lúc ấy còn nhỏ tuổi. Cảnh mẹ góa, con côi khiến người mẹ trẻ quyết định đi bước nữa và lần lượt sinh thêm 3 người con: Nguyễn Duy Viện, Nguyễn Duy Tiếp và Nguyễn Thị Xuân. Những người con của cụ đều lớn lên trong cảnh chiến tranh.

Cả 3 người con trai của cụ lần lượt lên đường tòng quân, vượt dãy Trường Sơn vào miền Nam chiến đấu. Những lần tiễn con đi, người mẹ ở làng quê Cát Văn đều ngậm ngùi rơi lệ, thầm mong các con được bình an, tránh được hòn tên, mũi đạn. Cuộc chiến tàn khốc, càng trông ngóng lại càng bặt tăm, rồi người mẹ già ấy lần lượt nhận 3 tờ giấy báo tử...

Ký ức bà Nguyễn Thị Xuân vẫn còn lưu giữ cảnh nghèo của gia đình trong những năm tháng bom rơi, đạn nổ. Anh cả Hoàng Đình Mạo phần lớn sống cùng bên nội nên anh em ít gặp nhau, còn với anh Viện và anh Tiếp sống cùng một mái nhà tranh với bao kỷ niệm tuổi thơ êm đềm. Hai người anh luôn yêu chiều em gái út, thường đỡ đần mọi công việc và dạy em tập viết.

Anh Viện lên đường trước, lúc chia tay còn dặn hai em chăm giúp mẹ việc nhà. Anh Tiếp một buổi đến trường, một buổi vào rừng đốn củi về bán, tự lo tiền học và tiền mua sách vở, quần áo cho cả hai anh em. Anh mong ước trở thành thầy giáo để dạy chữ cho trẻ em nghèo. Nhưng cuộc chiến ngày một khốc liệt, anh Tiếp phải tạm gác lại ước mơ để lên đường đánh giặc.

Bà Nguyễn Thị Xuân với di ảnh của liệt sỹ Nguyễn Duy Tiếp. Ảnh: Công Kiên
Bà Nguyễn Thị Xuân với di ảnh của liệt sỹ Nguyễn Duy Tiếp. Ảnh: Công Kiên

Nắm chặt tay em gái, người anh như rưng rưng: “Vậy là các anh đều đi chiến trường, chiến tranh không nói trước được điều gì, tất cả lại dồn lên vai em gái, cố gắng em nhé...”. Ba người anh vào chiến trường, bà Xuân và người mẹ già tiếp tục sống những ngày vất vả, khó khăn, lòng mang nặng nỗi thấp thỏm, lo âu và đợi chờ, hy vọng.

Mùa Xuân năm 1972, một điều bất ngờ đã đến khi anh Viện và anh Tiếp ở hai đơn vị khác nhau nhưng được về phép một lúc. Mẹ già và em gái mừng vui khôn xiết, bà Xuân tìm xà phòng thơm để giặt những bộ quân phục lấm bụi đường và khâu lại những chỗ sờn rách, gửi gắm bao niềm yêu thương. Mấy ngày sau, hai anh lại lên đường, ra tận cánh đồng xa vẫn ngoái nhìn về mái nhà tranh của mẹ...

Cụ Nguyễn Thị Hồ lại tiếp tục chuỗi tháng năm đợi chờ và hy vọng, ngày thống nhất đất nước vẫn không thấy các anh về, tin tức cũng như bóng chim, tăm cá. Người chồng thứ hai qua đời đã lâu, con trai cả Hoàng Đình Mạo có giấy báo tử đã mấy năm, còn Nguyễn Duy Viện và Nguyễn Duy Tiếp đang ở đâu mà không thấy về, cũng không thư từ cho mẹ và em?

Năm 1976, cụ lần lượt nhận 2 giấy báo tử, nỗi đau như xé nát tâm can. Từ đó, người mẹ thẫn thờ như chiếc bóng, sáng – chiều bước ra ngõ đứng chờ con. Năm 2002, cụ Nguyễn Thị Hồ bước vào tuổi 91, không còn đủ sức đợi chờ nên đã về cùng tiên tổ. Trước lúc qua đời, cụ nắm lấy tay con gái dặn dò: “Nếu có dịp, con hãy đi tìm và đưa các anh về...”.

Bà Nguyễn Thị Xuân vào chiến trường xưa tìm mộ các anh (ảnh nhân vật cung cấp)
Bà Nguyễn Thị Xuân vào chiến trường xưa tìm mộ các anh (ảnh nhân vật cung cấp).

Thực hiện nguyện ước của mẹ trước lúc qua đời, bà Xuân đã đi khắp nơi dò tìm đồng đội của các anh, vài ba lần vào rừng núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế tìm mộ chí. Nhưng chiến trường giờ cảnh vật đã khác, không còn vết tích năm xưa, những khu nghĩa trang cũng đã bao lần di dời, cải tạo.

Tìm mộ chí của một người không hề có dữ liệu chỉ dẫn đã là quá khó, đằng này bà Xuân phải tìm mộ của 3 người anh thật khó hơn mò kim nơi đáy bể. Một lần, theo đơn vị của anh Tiếp vào Trị - Thiên thăm chiến trường xưa, bà mất cả một ngày vẫn không thể lần tìm hết những tấm bia mộ.

Giữa vô vàn ngôi mộ chưa biết tên, bà chợt gào lên: “Các anh ơi! Các anh ở đâu hãy chỉ lối cho em, để em đưa về với bố mẹ!”. Đáp lại chỉ có tiếng rặng thông reo trong gió, mấy chú chim sẻ đang tìm mồi chợt vỗ cánh bay đi... Mỗi chuyến đi như thế, bà Xuân nặng trĩu nỗi lòng lúc trở về, những tiếng thở dài như tiếng lòng khắc khoải suốt cả hành trình.

Năm nay đã sang tuổi 63, thời gian và gánh nặng cuộc đời khiến bà Nguyễn Thị Xuân gần như đã kiệt sức, trong khi mộ chí của ba người anh liệt sỹ vẫn còn nằm đâu đó nơi mảnh đất miền Nam. Thời gian càng lùi xa, việc kiếm tìm ngày một khó, nỗi khắc khoải càng dày thêm.

Công Kiên

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.