Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào: Hội tụ nét đẹp truyền thống cộng đồng

(Baonghean) - Mỗi dịp Xuân về, vào hạ tuần tháng Giêng, bà con các bản làng của huyện vùng cao Tương Dương lại dành một góc tâm linh để hướng về Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào. Đến với lễ hội, bà con và du khách được đắm mình trong không khí trang trọng và linh thiêng, tươi vui và nhộn nhịp, được gửi gắm và nguyện cầu những điều thầm kín và thiêng liêng.

Đền Vạn - Cửa Rào nằm trên địa bàn xã Xá Lượng, vùng đất ngã ba sông nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và dòng Nậm Mộ, khởi điểm dòng sông Lam hiền hòa từ lâu đã trở thành biểu tượng văn hóa của xứ Nghệ. Ngôi đền thiêng này gắn liền với sự nghiệp và công đức của Đoàn Nhữ Hài (đời Trần) - vị Đốc tướng đã hy sinh trên mảnh đất này để bảo vệ giang sơn, bờ cõi và cuộc sống nhân dân. 

Lễ rước tại Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào.
Lễ rước tại Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào. Ảnh: Công Kiên

Theo các nguồn tư liệu lịch sử, vào khoảng năm 1335, giặc Ai Lao tràn xuống quấy nhiễu vùng bờ cõi miền Tây xứ Nghệ, lúc ấy gọi là đất Nam Nhung (gồm các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương và Con Cuông ngày nay). Cuộc sống bình yên của các bản làng bị đe dọa, dân chúng vô tội bị chém giết, của cải bị cướp bóc. Hay tin, dù tuổi đã cao, nhưng Thượng hoàng Trần Minh Tông vẫn quyết thân chinh cầm quân vào dải đất biên cương này để dẹp giặc xâm lăng, giữ yên bờ cõi.

Thượng hoàng đã cử Đoàn Nhữ Hài lúc đó đang chỉ huy quân Thần Vũ và Thần Sách, kiêm chức Kinh lược Địa sứ Nghệ An được làm Đốc tướng. Trong một trận chiến diễn ra tại khu vực ngã ba sông, do sương mù dày đặc, thời tiết không thuận lợi nên vị Đốc tướng nhà Trần và nhiều quân sỹ triều đình hy sinh. Khi cuộc sống trở lại thanh bình, người dân Nam Nhung lập đền thờ tại ngã ba sông để tưởng nhớ công lao của Đoàn Nhữ Hài và binh sỹ nhà Trần đã hy sinh vì sự bình yên của cuộc sống. 

Từ rất nhiều năm qua, tại Đền Vạn - Cửa Rào, nhân dân còn phối hợp thờ Tam tòa Thánh Mẫu (một trong “Tứ bất tử” theo quan niệm dân gian). Bà con các bản làng ở Tương Dương thay nhau quanh năm hương khói và tổ chức lễ hội vào dịp đầu Xuân để ghi nhớ công đức của tiền nhân và giáo dục truyền thống quê hương cho thế hệ con cháu. Lên với Đền Vạn - Cửa Rào, chúng ta đi qua những cây cổ thụ nghìn năm tuổi soi bóng xuống dòng sông như những chứng nhân của lịch sử trong dòng chảy bất tận của thời gian. Khói hương nghi ngút và lan tỏa... Ai cũng thắp một nén tâm hương và nguyện cầu bình an, phúc lộc. 

Hoạt động mở màn của chương trình Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào năm nay là đêm giao lưu văn nghệ sẽ thu hút hàng ngàn người dân và du khách đến thưởng thức và cổ vũ. Các bản làng, đơn vị sẽ đem đến chương trình giao lưu những tiết mục đặc sắc, thể hiện bản sắc và ước vọng của cộng đồng, hứa hẹn mang lại niềm vui và sự trải nghiệm cho khán giả gần, xa. Dịp này, những làn điệu dân ca, dân vũ các dân tộc Thái, Mông và Khơ mú có thêm cơ hội được trình diễn để du khách gần xa hiểu hơn về những giá trị văn hóa phong phú của vùng đất rẻo cao biên giới.

Người dân Tương Dương hướng về Đền Vạn- Cửa Rào với niềm náo nức về với nguồn cội. Về với ngôi đền linh thiêng bậc nhất phủ Tương là dịp được đắm mình trong không khí trang trọng, linh thiêng, gửi gắm và nguyện cầu, những ước vọng trong cuộc sống...
Thi đẩy gậy tại Lễ hội Đền Vạn- Cửa Rào. Ảnh tư liệu


Không ít du khách đã bị mê hoặc bởi tiếng khèn bè lúc trầm, lúc bổng, tiếng pí dào dạt như dòng suối mùa Xuân, và cả tiếng khèn réo rắt cùng những bước chân uyển chuyển trong điệu múa của những chàng trai người Mông đến từ những đỉnh núi quanh năm sương phủ. Và quyến rũ bởi những vòng xòe nhịp nhàng cùng điệu lăm vông, múa sạp của những cô gái Thái duyên dáng, dịu dàng. Rồi tiếng cồng, tiếng chiêng rộn rã hòa âm với dòng Nậm Nơn, Nậm Mộ, cùng tiếng reo vui của đất trời và lòng người hòa chung một nhịp.

Sáng sớm, khi dòng sông vừa thức dậy, tiếng trống khai hội vang lên, lễ rước linh vị Đoàn Nhữ Hài và Tam tòa Thánh Mẫu bắt đầu. Vị chủ tế xướng lên công đức của các vị thần được thờ tại đền và cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bản làng yên ấm, muôn dân no đủ. Ngoài sân hội, các môn thể thao và trò chơi dân gian diễn ra sôi nổi và đầy hứng khởi.

Các chàng trai, cô gái miền rẻo cao Tương Dương lần lượt thay nhau chơi trò bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, ném còn, đánh đu, chọi gụ... Mỗi năm chỉ có một lần, ai cũng hòa vào cuộc vui trước khi bước vào một năm bộn bề và tất bật với công việc. Về với Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào là về với những giá trị cội nguồn lịch sử, về với những năm tháng đấu tranh dựng nước và giữ nước.

Đồng thời, về với một vùng quê sơn thủy hữu tình, con người thân tình và mến khách; nơi ta gửi gắm tâm linh để sống tốt hơn trong cuộc đời thực và chỗ để ta có được những phút giây thanh thản, sôi nổi và hào hứng để bắt đầu bước vào một năm lao động sản xuất.  

Trao đổi với chúng tôi, ông Lô Thanh Nhất - Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương khẳng định: “Lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào là nơi thể hiện tinh thần đoàn kết của đồng bào các dân tộc sinh sống trên đất Tương Dương. Cũng là dịp để bảo tồn bản sắc văn hóa của các dân tộc, là nơi tụ hội những nét đẹp truyền thống của cộng đồng...”.

Tường Anh - Đặng Nguyễn

tin mới

Bước chuyển mình ở vùng đất khó Thanh Tùng

Bước chuyển mình ở vùng đất khó Thanh Tùng

(Baonghean.vn)- Những ngày tháng 4 lịch sử, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Thanh Tùng, huyện Thanh Chương vui mừng chào đón sự kiện kỷ niệm 70 năm ngày thành lập xã. Sự kiện này càng có ý nghĩa hơn khi dịp này, xã Thanh Tùng được đón nhận danh hiệu xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Có hẹn với Môn Sơn - Lục Dạ

Có hẹn với Môn Sơn - Lục Dạ

(Baonghean.vn) - Lễ hội Môn Sơn - Lục Dạ là một trong những lễ hội độc đáo và mang đậm bản sắc văn hóa của người dân tộc Thái ở huyện Con Cuông. Bên cạnh cảnh đẹp thiên nhiên, Môn Sơn còn níu chân du khách bởi bản sắc văn hóa độc đáo của người dân nơi đây.

Bệnh viện Y học cổ truyền Nghệ An

Bệnh viện Y học cổ truyền Nghệ An: Dấu ấn 60 năm, khẳng định vị thế 'lá cờ đầu' của ngành y tế

(Baonghean.vn) - Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, Bệnh viện đã không ngừng lớn mạnh về mọi mặt, với nhiều dấu ấn thành tựu đáng tự hào; trở thành “lá cờ đầu” của ngành y tế Nghệ An; 1 trong 7 đơn vị xếp hạng I trên toàn quốc về chuyên ngành y học cổ truyền.

Sáp nhập

Sáp nhập trường lớp ở huyện Thanh Chương: Trao cơ hội học tập tốt nhất cho học trò

(Baonghean.vn) - Sáp nhập trường lớp là xu hướng tất yếu nhằm tập trung đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng dạy và học của các trường. Đây cũng là mục tiêu huyện Thanh Chương đang kiên trì thực hiện, với mong muốn đem đến môi trường giáo dục tốt nhất cho các học trò.

Bệnh tan máu bẩm sinh

Sàng lọc, phòng ngừa bệnh tan máu bẩm sinh

(Baonghean.vn) - Bệnh tan máu bẩm sinh (Thalassemia) là bệnh di truyền và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của người bệnh và cả chất lượng dân số. Tại Nghệ An, dù đã được tuyên truyền thường xuyên nhưng số người mắc bệnh vẫn còn khá cao, nhất là ở các huyện miền núi.

Nỗ lực vượt khó xây dựng nông thôn mới ở Thanh Chương

Nỗ lực vượt khó xây dựng nông thôn mới ở Thanh Chương

(Baonghean.vn) - Thanh Chương là huyện trung du, những xã chưa về đích nông thôn mới đều khó khăn, nhất là thực hiện tiêu chí giao thông; song với tinh thần quyết tâm, tìm mọi biện pháp khắc phục, huyện đang đặt ra mục tiêu đưa 6 xã về đích nông thôn mới trong năm 2024 này.

Sản phẩm bê tông nhựa của Công ty TNHH -Trường An (Thuý Danh) được khẳng định khi tham gia tại nhiều công trình, án trọng điểm của tỉnh. Ảnh: Văn Trường

Bê tông nhựa Trường An (Thuý Danh) khẳng định chất lượng

(Baonghean.vn)- Với dây chuyền công nghệ hiện đại, bê tông nhựa của Công ty TNHH -Trường An (Thuý Danh), xã Trù Sơn, huyện Đô Lương là nhà máy có công suất lớn về sản xuất bê tông nhựa tại Nghệ An và khu vực Bắc Trung Bộ, đáp ứng được cho mọi công trình giao thông và các công trình liên quan.

Bệnh viện ĐKTP Vinh ‘hồi sinh’ bàn chân nguy cơ hoại tử cho cụ bà 88 tuổi

Bệnh viện Đa khoa TP Vinh ‘hồi sinh’ bàn chân nguy cơ hoại tử cho cụ bà 88 tuổi

(Baonghean.vn) - Cụ bà 88 tuổi (Thanh Chương) bị hoại tử đầu ngón chân phải, cùng với bệnh lý nền phức tạp, đã đi điều trị tại bệnh viện tuyến trên một thời gian nhưng không đỡ. Vừa qua, bà may mắn được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa TP. Vinh phẫu thuật thành công, giữ lại đôi bàn chân lành lặn.

Nghệ An nhân rộng mô hình tổ vay vốn gắn sinh hoạt cộng đồng

Nghệ An nhân rộng mô hình tổ vay vốn gắn sinh hoạt cộng đồng

(Baonghean.vn) - Tổ tiết kiệm và vay vốn gắn với sinh hoạt cộng đồng (Ngân hàng Chính sách xã hội) có vai trò quan trọng, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới. Mô hình này đang được triển khai rộng khắp, hiệu quả tại Nghệ An.

Công ty Xi măng Nghi Sơn

Cơ hội việc làm tại Công ty Xi măng Nghi Sơn

(Baonghean.vn) - Công ty Xi măng Nghi Sơn là Công ty liên doanh giữa Tổng Công ty Xi măng Việt Nam và hai tập đoàn sản xuất xi măng lớn của Nhật Bản là Taiheiyo Cement và Mitsubishi Materials. Công ty hiện đang có nhu cầu tuyển dụng các vị trí sau:

Giải pháp ‘vàng’ phát hiện ung thư đường tiêu hóa

Giải pháp ‘vàng’ phát hiện ung thư đường tiêu hóa

(Baonghean.vn) - Hiện nay, các bệnh lý tiêu hóa ngày càng phổ biến vì những thói quen ăn uống, sinh hoạt không hợp lý và căng thẳng tâm lý gây nên. Phương pháp nội soi dạ dày và đại tràng thường được bác sĩ chỉ định để chẩn đoán các bệnh lý này. Vậy có nên nội soi dạ dày và đại tràng cùng lúc?

VinWonders Cửa Hội: 'Siêu phẩm' du lịch mới tại Nghệ An

VinWonders Cửa Hội: 'Siêu phẩm' du lịch mới tại Nghệ An

(Baonghean.vn) - Chiều 7/4, Tập đoàn Vingroup chính thức công bố dự án VinWonders Cửa Hội - siêu phẩm du lịch mới tại Nghệ An, hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm giải trí đẳng cấp quốc tế và khẳng định vị thế của Nghệ An trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Nghệ An: 100% cửa hàng xăng, dầu thực hiện xuất hoá đơn sau mỗi lần bán lẻ

Nghệ An: 100% cửa hàng xăng, dầu thực hiện xuất hoá đơn sau mỗi lần bán lẻ

(Baonghean.vn) - Theo thống kê của Cục Thuế tỉnh Nghệ An, đến hết ngày 3/4, đã có 100% cửa hàng kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn thực hiện thay thế, lắp đặt các thiết bị nối phần mềm xuất hóa đơn điện tử cho từng lần bán. Trong đó, có 82 cửa hàng xăng, dầu xuất hóa đơn qua app điện thoại. 

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác truyền thông chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác truyền thông chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế

(Baonghean.vn) - Đích hướng tới trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam không chỉ là tăng độ bao phủ các chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp, mà còn đảm bảo thực hiện chính sách an sinh xã hội này một cách toàn diện, bền vững hơn.

Nhà sáng lập Ecopark 'bắt tay' Coteccons xây trung tâm giáo dục, giải trí, sáng tạo mới tại Nghệ An

Nhà sáng lập Ecopark 'bắt tay' Coteccons xây trung tâm giáo dục, giải trí, sáng tạo mới tại Nghệ An

(Baonghean.vn) - Nhà sáng lập Ecopark có 21 năm kinh nghiệm, tiên phong phát triển bất động sản xanh tại Việt Nam và Coteccons- doanh nghiệp hàng đầu trong ngành xây dựng dân dụng đã ký kết hợp tác xây dựng trung tâm giáo dục, giải trí, sáng tạo mới tại Nghệ An, mang tên The Campus.