Tự phê bình và phê bình: Một việc làm nhạy cảm?

(Baonghean) - Tự phê bình và phê bình mà làm hời hợt, quanh co, không rõ ràng sai đúng sẽ làm cho khuyết điểm “nhờn thuốc” và nặng nề hơn. 

Mỗi đảng viên, cũng như toàn Đảng ta đều có quá trình sinh ra, lớn lên, trải qua nhiều cơ hội và thử thách. Bác Hồ dạy: “Đảng ta không phải ông Thánh và cũng không phải từ trên trời rơi xuống, nó ở trong xã hội mà ra”. Vượt qua những gian nan, con người có thể trở thành anh hùng hoặc bộc lộ những yếu kém, khuyết điểm. Khuyết điểm càng lâu càng bám vào cơ thể như bụi bẩn hàng ngày tích tụ lại.

Vì thế theo Bác Hồ, tự phê bình để nhận rõ và gạt đi những bụi bẩn cũng “như công việc tắm gội, rửa mặt hàng ngày” không thể thiếu được. Như vậy, muốn sạch sẽ, phải tắm gội, muốn trưởng thành phải chú ý phê và tự phê.

Hoạt động trong điều kiện càng nhiều khó khăn, càng nhiều va chạm, đòi hỏi thử thách càng lớn, càng làm cho con người dễ sinh ra khuyết điểm, càng dễ gặp nhiều hiềm khích ích kỷ. Cha đẻ của mọi thứ khuyết điểm là chủ nghĩa cá nhân. Bác Hồ dạy “Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, do đó mà sinh ra các thứ bệnh rất nguy hiểm”.

Bệnh tham lam, lười biếng, ba hoa, bè phái, địa phương chủ nghĩa, ham danh vị, quân phiệt, quan liêu, xa rời quần chúng, hẹp hòi, chuộng hình thức, lối làm việc bàn giấy, vô kỷ luật, ích kỷ, hủ hóa... đều từ đó mà ra. Để điều trị các chứng bệnh ấy không có thuốc đặc hiệu nào hơn là tự phê bình và phê bình, giúp chúng ta thấy được khuyết điểm để sửa chữa, nhờ thế mà làm cho Đảng ngày càng mạnh lên.

Như vậy, việc tự phê bình và phê bình là nhu cầu tất yếu của cuộc sống, là quy luật trưởng thành của Đảng và đảng viên.

Một số ý kiến cho rằng, hiện nay việc tự phê bình và phê bình vô cùng nhạy cảm vì vốn dĩ tâm lý của con người thích được khen, khó chấp nhận lời chê. Mọi người dễ ngại ngần, tránh né vì “Người ta hay có lòng tự ái. Thừa nhận cái sai, cái dốt, cái kém của mình thì sợ mất thể diện, mất uy tín, mất địa vị”.

Bởi vậy, phê bình đã khó, tự phê bình càng khó hơn. Không ít trường hợp mượn cớ để phê bình gay gắt về đồng chí của mình. Những tập thể mất đoàn kết nội bộ hoặc chạy theo thành tích thì việc tự phê bình và phê bình thường thực hiện một cách hình thức. Về vấn đề này, xin được  nhắc lại lời dặn dò thật giản dị, gần gũi và chân tình của Bác: “Khuyết điểm cũng như chứng bệnh, phê bình cũng như uống thuốc.

Sợ phê bình cũng như có bệnh mà dấu bệnh không dám uống thuốc, để đến nỗi bệnh ngày càng nặng... nể nang không phê bình để đồng chí mình cứ sa vào lầm lỗi đến nỗi hỏng việc, thế thì khác nào thấy đồng chí mình ốm mà không chữa cho họ, nể nang không dám tự phê bình để cho khuyết điểm mình chứa chất lại, khác nào mình tự bỏ thuốc độc cho mình”. 

Con người ta, ai cũng khó tránh khỏi sai lầm khuyết điểm. Điều quan trọng là ở chỗ có dám tìm ra, nhận rõ khuyết điểm để sửa chữa. Thế hệ cha ông từng tin tưởng rằng “trong bao nhiêu năm hoạt động bí mật, dù bị bọn thực dân khủng bố gắt gao và Đảng ta gặp nhiều khó khăn nguy hiểm, nhưng Đảng ta ngày càng phát triển, càng mạnh mẽ và đã lãnh đạo nhân dân ta làm cách mạng thành công, kháng chiến thắng lợi, đó là Đảng ta khéo dùng cái vũ khí sắc bén tự phê bình và phê bình”.

Chính vì thế, tinh thần đồng chí, đồng đội sau khi phê và tự phê càng ngày càng mật thiết, quý trọng, chứ không vì hiềm khích cá nhân mà hằm hè nhau. Bởi vì trước khi đưa vào cuộc họp, mình góp ý trực tiếp, chân tình, nhẹ nhàng cho nhau, vừa tự mình nêu gương, vừa thường xuyên nhắc nhở, động viên để đồng chí mình ngày càng sửa chữa và tiến bộ. Chỉ khi nào người đó không cầu thị, không chịu khó lắng nghe mới đưa vào họp hành.

Như vậy, phê và tự phê là việc khó khăn, cần khéo léo, dũng cảm và kiên quyết. Và theo ông, quan trọng nhất là xuất phát từ tâm với đồng chí, với việc chung. 

Tự phê bình và phê bình nhằm mục đích để giúp nhau tiến bộ, nên động cơ phải trong sáng, dựa trên “tình đồng chí thương yêu nhau”, phải dân chủ, không mệnh lệnh, chụp mũ; không công kích áp đặt khuyết điểm cho nhau, không xoi mói “bới lông, tìm vết”, “hạ bệ” nhau; “tránh công kích cá nhân, cãi bướng, trả thù, tiểu khí”. 

Tự phê bình và phê bình phải kiên quyết không khoan nhượng. Bác Hồ cũng dặn rằng: “Tự phê bình và sửa chữa có khi dễ, nhưng có khi cũng khó khăn, đau đớn vì tự ái, vì thói quen, hoặc vì nguyên nhân khác. Đó là một cuộc đấu tranh”.

Vì thế thực hiện tự phê bình và phê bình phải triệt để, đúng mức, không nể nang, không thêm bớt. Như thế mới giúp cho người có khuyết điểm sửa chữa, giúp người khác thấy đó mà đề phòng, tránh gặp khuyết điểm tương tự. Khuyết điểm sớm được sửa chữa sẽ dễ hơn khi trở thành căn bệnh trầm kha.

Tự phê bình và phê bình mà làm hời hợt, quanh co, không rõ ràng sai đúng sẽ làm cho khuyết điểm “nhờn thuốc” và nặng nề hơn. 

Tự phê bình và phê bình phải “biết cách phê bình sáng suốt, khôn khéo, như chiếu tấm gương cho mọi người soi thấu những khuyết điểm của mình, để tự mình sửa chữa”. Tự phê bình và phê bình phải được tiến hành trong tổ chức, chứ không phải bạ đâu nói đó. Người đứng đầu phải thật công minh, tạo được môi trường dân chủ, thẳng thắn để ai cũng có thể nói rõ chính kiến của mình, không phải “thậm thà, thậm thụt”, “ngồi lê mách lẻo” làm mất đoàn kết nội bộ.

Tự phê bình và phê bình phải có gốc rễ là thái độ chân tình, cầu thị, nói đúng ưu điểm và khuyết điểm, phê bình phải đúng lúc, có hoàn cảnh thích hợp; phải biết lắng nghe và chờ đợi đồng chí tiếp thu để tránh việc làm cho người nhận phê bình nản chí, hậm hực. Việc đó được Bác Hồ ví von “Bánh ngọt là một thứ ngon lành, nhưng đem bánh ngọt bắt người ta ăn, nhét vào miệng người ta thì ai cũng chán”.

Anh Hoa

tin mới

Ảnh đại diện Biến đặc sản thành hàng hóa

Biến đặc sản thành hàng hóa

(Baonghean.vn) - Nghệ An nổi tiếng với rất nhiều loại đặc sản ở khắp các vùng, miền. Tuy nhiên, việc biến đặc sản trở thành hàng hóa, góp phần phát triển sinh kế bền vững cho người dân bản địa thì vẫn đang dừng lại ở dạng tiềm năng...
mục đích cuối cùng

Mục đích cuối cùng

(Baonghean) - Suy cho cùng, người ta bán hàng đểu hay đánh thuế kiểu tận thu cũng đều nhắm tới một cái đích duy nhất là túi tiền của người dân.
Phòng thủ

Phòng ngự

(Baonghean.vn) - Phá đi “sự phòng ngự” chính là “vượt qua chính mình”, tự khẳng định mình và thể hiện vai trò, trách nhiệm, lương tâm, tình cảm của mình với Đảng, với Nhân dân.
báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu

Liều lượng!

(Baonghean) - Phải có những hình thức phê bình, kiểm điểm, đánh giá và nhận xét xác đáng đối với những tờ báo, những địa chỉ báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu.
Người tiêu dùng ở huyện Tương Dương hiện đang chỉ được một chọn lựa duy nhất là dùng xăng A95. Ảnh: Hồ Phương

Xăng E5 không lên núi?

(Baonghean.vn) - Ngược huyện núi 30a Tương Dương dịp này, lạ kỳ khi thấy ở các cửa hàng xăng dầu vắng bóng xăng sinh học E5. Chỉ duy nhất xăng A95 được bán với giá ngất ngưởng 20.690 đồng/lít.
Kiềm chế 'nhân tai'

Kiềm chế 'nhân tai'

(Baonghean) - Đợt mưa lũ đang diễn ra đã gần ở mức thảm họa; bởi diện ảnh hưởng rộng lớn từ miền Trung ra tới miền Bắc, thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đau đớn nhất là có gần 100 người chết và mất tích.
Đôi điều về ý thức 'chung tay'

Đôi điều về ý thức 'chung tay'

(Baonghean.vn) - Ở quê, sau bão người dân tự giác dọn dẹp, mọi thứ đều sạch sẽ, gọn gàng. Ở phố, có nơi người dân chung tay thì công nhân môi trường bớt mệt, có nơi họ coi đó là việc của người khác.
Đi thảo cầm viên

Đi thảo cầm viên

(Baonghean) - Ngày lễ 2/9 vừa qua, gia đình mình không đi đâu xa mà chỉ loanh quanh trong thành phố. Cứ nghĩ mọi người đi chơi hết nên thành phố sẽ vắng, mọi người quyết định đưa bé Bim đi thảo cầm viên chơi. 
'Góp gió' để thành 'bão'

'Góp gió' để thành 'bão'

(Baonghean) - Nhiều người nói là công cuộc phòng chống tham nhũng của ta chưa khi nào làm mạnh và đạt được kết quả to lớn như thời gian vừa qua, ông thấy thế nào?
Để 'tàu 67' không rỉ

Để 'tàu 67' không rỉ

(Baonghean) - Phải nói ngay rằng: Nghị định 67 của Chính phủ về việc hỗ trợ ngư dân đóng tàu vỏ thép để đánh bắt xa bờ là một chủ trương đúng khi tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp. Vấn đề là trong khi chúng ta không hề thiếu những chuyên gia hàng hải được đào tạo bài bản, nhưng suốt từ ngày có Nghị định 67, chưa hề thấy một chuyên gia nào cảnh báo về việc chuyển từ tàu thuyền đánh cá truyền thống sang tàu vỏ sắt thì sẽ như thế nào?
'Vô tính'

'Vô tính'

(Baonghean) - Trong đội ngũ có không ít người sống kiểu 'mũ ni che tai” phó mặc tất cả. Ai muốn làm gì thì làm, đúng hay sai mặc kệ miễn là không ảnh hưởng đến cá nhân mình. 
'Trích ngang' có quan trọng?

'Trích ngang' có quan trọng?

(Baonghean) - Có một thời quá nặng về “chủ nghĩa lý lịch”, dẫn đến một số địa phương, một số cơ sở… thực hiện “chủ nghĩa lý lịch” một cách máy móc, làm cho không ít người gặp khó khăn, vướng mắc.
Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

(Baonghean) - Là một địa phương có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, dân số đông, phần lớn sống ở nông thôn và còn dựa nhiều vào sản xuất nông nghiệp, những năm qua, sản xuất nông nghiệp của Nghệ An đạt được những tiến bộ cả về sản lượng, năng suất, chất lượng. Tuy vậy, nhìn chung, năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp của Nghệ An chưa cao, chưa có thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh còn nhiều hạn chế, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, xuất khẩu ra thị trường ngoài nước còn yếu.
Thi nhau… nhận khuyết điểm!

Thi nhau… nhận khuyết điểm!

(Baonghean) - Tránh tình trạng thi đua nhận khuyến điểm, nhưng sau đó là im lặng, các khuyết điểm không những không hạn chế, khắc phục, mà lại có nguy cơ tăng thêm.
Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

(Baonghean) - Để Nam Đàn phát triển, cần phải thay đổi tư duy, tầm nhìn tạo ra bước đột phá trong phát triển du lịch; cùng đó là cần có cơ chế, thể chế để thay đổi “đẳng cấp” cho Nam Đàn, Tiến sỹ Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh.
Tẩu tán nhân sự

Tẩu tán nhân sự

Trong lịch sử tư pháp của nước ta, có lẽ đây là lần đầu tiên người ta nghe đến cụm từ “tẩu tán nhân sự”.
Hãy vì đại cục

Hãy vì đại cục

(Baonghean) - Đề xuất của Bộ Nội vụ về việc sáp nhập một số sở, ngành trong dự thảo Nghị định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND các tỉnh, thành phố đã trở thành tâm điểm của dư luận.
Tội phạm 'chống lưng'

Tội phạm 'chống lưng'

(Baonghean) - Cách đây hơn một tuần, trong hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng chí Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực nội chính đã yêu cầu xử lý nghiêm những hành vi bảo kê, “chống lưng” cho tội phạm. Nhưng qua những sự việc xảy ra gần đây cho thấy, cũng cần xử lý kiên quyết những hành vi “chống lưng” cho sai phạm.
Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

(Baonghean) - Giải trình vấn đề thông tuyến khám chữa bệnh BHYT trước Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội trong ngày 1/3/2017, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Minh đã nêu lên một thực trạng buồn về sự cạnh tranh không lành mạnh của các cơ sở khám chữa bệnh (KCB), nhất là các cơ sở tư nhân như khuyến mãi, thu hút người bệnh bằng quà tặng, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... khiến nhu cầu KCB tăng ảo. 
Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

(Baonghean) - Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay doanh nghiệp là cơ sở, là một trong những động lực quyết định tốc độ và chất lượng của phát triển. Nguyên lý này càng có ý nghĩa đối với tỉnh Nghệ An, hay nói cách khác, phát triển doanh nghiệp gắn với kinh tế nông nghiệp, nông thôn là sự lựa chọn cần thiết trong chiến lược phát triển của Nghệ An.
Đừng để người tốt bị ngăn trở

Đừng để người tốt bị ngăn trở

(Baonghean) - Chiến dịch trả lại công năng vỉa hè là dành cho người đi bộ chứ không phải là nơi buôn bán ở thành phố Hồ Chí Minh khởi phát từ sự “xuống đường” chỉ đạo một cách quyết liệt, cụ thể của ông Phó Chủ tịch UBND quận 1 vẫn tiếp tục diễn ra. Nhưng xung quanh việc này đã bắt đầu có những động thái mới không thể xem thường.