10 mẹo giúp bảo vệ đôi mắt khỏi bị tổn thương
Đôi mắt của chúng ta phải đối mặt với vô số nguy cơ tiềm ẩn mỗi ngày, từ ánh sáng xanh của màn hình, khói bụi môi trường, đến thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh. Việc chăm sóc đôi mắt không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể.
Mùa hè mang đến ánh nắng rực rỡ và những ngày dài đầy năng lượng, nhưng cũng kéo theo mức tia cực tím (UV) cao hơn bất kỳ thời điểm nào trong năm. Trong khi nhiều người đã hình thành thói quen thoa kem chống nắng để bảo vệ làn da thì đôi mắt - một trong những bộ phận nhạy cảm nhất lại thường bị bỏ quên.
Chúng ta chỉ có một đôi mắt để đồng hành suốt đời, nhưng việc chăm sóc chúng vẫn chưa được đặt đúng tầm quan trọng. Từ tiếp xúc liên tục với ánh nắng gay gắt đến thói quen sử dụng thiết bị điện tử quá mức, mắt chúng ta luôn trong tình trạng bị đe dọa.
Tuy nhiên, chỉ với vài thay đổi đơn giản, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ và duy trì thị lực khỏe mạnh trong suốt mùa hè và cả những mùa tiếp theo.
1. Đeo kính râm: Lá chắn đơn giản nhưng hiệu quả cho đôi mắt mùa hè
Tia cực tím không chỉ gây hại cho làn da mà còn âm thầm làm tổn thương mắt nếu tiếp xúc trong thời gian dài.
Theo Viện Hàn lâm Nhãn khoa Mỹ, việc đeo kính râm có khả năng ngăn chặn tia UV có hại, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng như đục thủy tinh thể, bỏng nắng giác mạc, thậm chí là ung thư mắt và các khối u vùng quanh mắt.
Đặc biệt, kính phân cực với tròng màu khói hoặc xám không chỉ tăng hiệu quả lọc tia nắng mà còn giúp giảm chói mắt rõ rệt, một lựa chọn lý tưởng để bảo vệ thị lực dưới ánh nắng gay gắt của mùa hè.
2. Áp dụng quy tắc 20-20-20 để bảo vệ mắt khỏi căng thẳng kỹ thuật số
Việc dành quá nhiều thời gian trước màn hình, dù là máy tính, điện thoại hay TV đều có thể dẫn đến khô mắt, mỏi mắt, nhức đầu, mờ thị lực và đau vai gáy. Đây là những triệu chứng điển hình của hội chứng thị lực máy tính, ngày càng phổ biến trong thời đại số.
Ảnh: Internet
Để ngăn ngừa tình trạng này, Hiệp hội Nhãn khoa Mỹ khuyến nghị áp dụng quy tắc 20-20-20, tức là cứ sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy dành 20 giây để hướng mắt về một vật thể cách xa ít nhất 20 feet (khoảng 6 mét). Thói quen đơn giản này giúp mắt được nghỉ ngơi đúng cách, giảm thiểu căng thẳng và cải thiện sức khỏe thị lực lâu dài.
3. Đừng quên cho mắt nghỉ ngơi ngay cả khi đọc sách
Không chỉ màn hình kỹ thuật số mới gây căng thẳng cho mắt mà việc đọc sách trong thời gian dài, đặc biệt ở khoảng cách gần, cũng có thể khiến thị lực bị ảnh hưởng.
Khi giữ mắt tập trung vào khoảng cách gần liên tục, nguy cơ phát triển cận thị sẽ tăng lên, tầm nhìn xa trở nên mờ trong khi vật thể gần vẫn rõ nét. Cũng giống như khi sử dụng thiết bị điện tử, bạn nên áp dụng quy tắc 20-20-20 trong lúc đọc sách để giúp mắt điều tiết và thư giãn.
4. Tăng cường vận động: Chìa khóa cho đôi mắt khỏe mạnh
Không chỉ tốt cho tim mạch và cân nặng, vận động thể chất thường xuyên còn mang lại những lợi ích thiết thực cho sức khỏe đôi mắt.
Theo Viện Hàn lâm Nhãn khoa Mỹ, tập thể dục giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe mạch máu và góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng về mắt như tăng nhãn áp và bệnh võng mạc do tiểu đường.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) khuyến nghị mỗi người nên thực hiện ít nhất 150 phút hoạt động aerobic cường độ vừa mỗi tuần, kết hợp với hai buổi tập sức mạnh để hỗ trợ cơ bắp.
Ngoài ra, nếu công việc yêu cầu bạn phải ngồi lâu trước máy tính, hãy bổ sung thêm các bài tập mắt đơn giản để giảm thiểu tình trạng mỏi mắt và căng cơ vùng quanh mắt.
5. Dành nhiều thời gian ngoài trời: Lợi ích cho cả mắt và cơ thể
Dù đã tập thể dục trong nhà, trẻ em và người lớn vẫn nên dành thời gian ra ngoài mỗi ngày.
Các nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên giúp giảm nguy cơ phát triển cận thị ở trẻ em và vị thành niên, đồng thời cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất cho mọi lứa tuổi.
Những hoạt động đơn giản như dắt con ra công viên, đi dạo hay vui chơi ở sân sau đều mang lại lợi ích rõ rệt. Đừng quên bảo vệ mắt bằng kính râm để tránh tác hại từ tia UV khi ở ngoài trời.
6. Bỏ thuốc lá: Bước quan trọng để bảo vệ đôi mắt
Tác hại của thuốc lá đối với phổi và tim đã quá rõ ràng, nhưng ít ai biết rằng nó cũng là “kẻ thù thầm lặng” của đôi mắt.
Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), hút thuốc làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh mắt nghiêm trọng như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD).
Người hút thuốc có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể cao gấp 2–3 lần, và nguy cơ AMD cao gấp 4 lần so với người không hút. Nhiều nghiên cứu cũng đang làm rõ mối liên hệ giữa thuốc lá và các bệnh mắt khác. Đã đến lúc lên kế hoạch cai thuốc để bảo vệ toàn diện sức khỏe, bao gồm cả thị lực.
7. Dinh dưỡng hợp lý: Nền tảng cho đôi mắt sáng khỏe
Chế độ ăn uống hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì thị lực.
Theo Viện Nhãn khoa Mỹ, việc bổ sung đầy đủ các vi chất như vitamin A, C, E, beta-carotene, omega-3, lutein, zeaxanthin và kẽm có thể hỗ trợ tái tạo tế bào mắt, giảm viêm và chống lại các gốc tự do gây hại cho võng mạc.
Bạn có thể dễ dàng đưa những dưỡng chất này vào bữa ăn thông qua các thực phẩm giàu dinh dưỡng như cà rốt, xoài, khoai lang và phô mai giàu vitamin A; cam, chanh và dâu tây cung cấp vitamin C; quả bơ, hạnh nhân và hạt hướng dương bổ sung vitamin E; cá hồi, cá ngừ và cá mòi giàu omega-3; cải xoăn, rau bina và trứng chứa lutein và zeaxanthin; còn kẽm có thể tìm thấy trong thịt đỏ nạc, đậu và hàu. Một chế độ ăn cân bằng không chỉ tốt cho cơ thể mà còn là chìa khóa giúp đôi mắt khỏe mạnh theo thời gian.
8. Dụi mắt: Thói quen tưởng vô hại nhưng đầy rủi ro
Dụi mắt là phản xạ thường gặp khi mắt bị khô, mỏi hoặc ngứa, nhưng đây lại là thói quen tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe thị lực. Việc dụi mắt quá mạnh hoặc quá thường xuyên có thể gây ra tổn thương giác mạc, làm giảm thị lực, gây mờ mắt, đau đầu, thậm chí dẫn đến viêm và tăng độ nhạy cảm với ánh sáng.
Ngoài ra, bàn tay là nơi chứa nhiều vi khuẩn và virus; khi đưa tay lên dụi mắt, bạn có thể vô tình đưa mầm bệnh vào cơ thể, gây viêm kết mạc (hay còn gọi là đau mắt đỏ).
Thay vì dụi mắt, hãy sử dụng nước muối sinh lý hoặc thuốc nhỏ mắt không chứa chất bảo quản để làm dịu và giữ ẩm cho mắt. Nếu bạn khó bỏ thói quen này, hãy tìm cách đánh lạc hướng đôi tay, như cầm một món đồ nhỏ hoặc tập các động tác thư giãn, để đôi mắt luôn được bảo vệ an toàn.
9. Rửa tay trước khi chạm vào mắt: Hành động nhỏ giúp bảo vệ mắt và sức khỏe toàn diện
Trước khi chạm vào mặt, mắt hoặc xử lý kính áp tròng, bạn nên luôn rửa tay sạch sẽ. Với khoảng 45 triệu người Mỹ đeo kính áp tròng, cứ ba người thì có một người gặp biến chứng, trong đó nhiều trường hợp gây tổn thương giác mạc nghiêm trọng.
Tay là nơi tiềm ẩn hàng loạt vi khuẩn và virus từ các bề mặt bạn chạm vào mỗi ngày. Theo CDC, rửa tay thường xuyên không chỉ giúp bảo vệ mắt mà còn có thể giảm tới 20% nguy cơ mắc bệnh hô hấp và 30% nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy. Một hành động đơn giản nhưng hiệu quả mạnh mẽ.
10. Tẩy trang mắt: Bước quan trọng để bảo vệ thị lực
Sau một ngày dài bận rộn, việc tẩy trang mắt có thể bị bỏ qua, nhưng đây lại là thói quen thiết yếu để duy trì sức khỏe đôi mắt.
Theo tổ chức trực tuyến chuyên cung cấp thông tin, tài nguyên và hỗ trợ liên quan đến sức khỏe mắt và thị lực Optometrists Network (Mỹ), việc loại bỏ lớp trang điểm trước khi đi ngủ giúp giảm nguy cơ viêm mí mắt, viêm bờ mi và các vấn đề kích ứng mắt khác.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên thực hành những thói quen trang điểm an toàn, tức là chỉ sử dụng sản phẩm dành riêng cho vùng mắt, thay đồ trang điểm thường xuyên, đặc biệt sau khi từng bị nhiễm trùng mắt, không trang điểm lên mí mắt trong và tuyệt đối không dùng chung sản phẩm với người khác.
Ngoài ra, đừng quên làm sạch cọ và miếng bọt biển trang điểm thường xuyên để ngăn vi khuẩn tích tụ. Một vài phút chăm sóc mỗi tối có thể tạo ra sự khác biệt lớn cho cả làn da lẫn thị lực về lâu dài.
