7 quy tắc quản lý mật khẩu người dùng cần tuân thủ

Trong thời đại số, mật khẩu trở thành chìa khóa vạn năng để bảo vệ thông tin cá nhân và tài sản số của chúng ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách tạo và quản lý mật khẩu một cách an toàn.

Dưới đây là 7 quy tắc về quản lý mật khẩu mà CISA vừa mới công bố nhằm giúp các tổ chức, cá nhân đối phó với các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng phổ biến hiện nay.

1. Đảm bảo tất cả mật khẩu của bạn đủ mạnh

Một mật khẩu mạnh lý tưởng nên có độ dài tối thiểu 12 ký tự, bao gồm cả chữ cái in hoa, in thường, số và ký tự đặc biệt. Điều quan trọng là mật khẩu phải hoàn toàn ngẫu nhiên, không có bất kỳ liên kết nào đến thông tin cá nhân hay tên dịch vụ.

Các chuyên gia bảo mật khẳng định rằng độ dài của mật khẩu là yếu tố quyết định hàng đầu trong việc chống lại các cuộc tấn công. Ngoài ra, bạn có thể tạo mật khẩu bằng phương pháp kết hợp nhiều từ không liên quan, thêm ký hiệu và số để tăng thêm độ phức tạp và khó đoán.

2. Sử dụng trình quản lý mật khẩu

Trong kỷ nguyên số, mỗi người chúng ta đều sở hữu rất nhiều tài khoản, đi kèm với đó là vô số mật khẩu. Việc nhớ hàng trăm mật khẩu khác nhau là điều không tưởng. Giải pháp tối ưu là sử dụng một trình quản lý mật khẩu. Công cụ này sẽ giúp bạn tạo ra những mật khẩu mạnh mẽ, duy nhất và lưu trữ chúng một cách an toàn, giải phóng bộ não của bạn khỏi gánh nặng phải nhớ quá nhiều thông tin.

So với việc tự tay ghi chép, trình quản lý mật khẩu như một người trợ lý thông minh, luôn sẵn sàng phục vụ bạn. Nó giúp bạn tiết kiệm thời gian, giảm thiểu rủi ro bị đánh cắp thông tin và đảm bảo tính bảo mật cao nhất. Với một cú nhấp chuột, bạn đã có thể tạo ra hàng loạt mật khẩu mạnh mẽ, duy nhất và đồng bộ hóa chúng trên mọi thiết bị.

Bên cạnh việc lưu trữ mật khẩu, trình quản lý mật khẩu còn đóng vai trò như một lá chắn bảo vệ bạn khỏi các cuộc tấn công tinh vi. Công cụ này thông minh đến mức có thể phân biệt được trang web thật và giả mạo. Nếu bạn vô tình truy cập vào một trang web giả mạo, dù có thiết kế giống hệt trang web thật, trình quản lý mật khẩu cũng sẽ từ chối nhập thông tin đăng nhập của bạn. Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ được bảo vệ khỏi các cuộc tấn công lừa đảo, ngay cả khi bạn không nhận ra mình đang bị tấn công.

3. Không bao giờ sử dụng lại mật khẩu

Chúng ta thường có xu hướng sử dụng một bộ thông tin đăng nhập quen thuộc cho nhiều tài khoản khác nhau. Việc làm này tuy tiện lợi nhưng lại tiềm ẩn rủi ro cực lớn. Chỉ cần một trong những tài khoản đó bị tấn công, tội phạm mạng có thể dễ dàng truy cập vào tất cả các tài khoản khác của bạn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Một trình quản lý mật khẩu hiệu quả sẽ tự động phát hiện những mật khẩu bạn đang sử dụng lại và nhắc nhở bạn tạo ra những mật khẩu hoàn toàn mới, mạnh mẽ và độc đáo. Đừng chỉ đơn giản thêm số hoặc ký tự đặc biệt vào cuối mật khẩu cũ, điều đó không đủ để đảm bảo an toàn. Hãy để trình quản lý mật khẩu giúp bạn tạo ra những hàng rào bảo mật vững chắc cho tài khoản của mình.

4. Tránh sử dụng gợi ý mật khẩu

Ý tưởng về gợi ý mật khẩu (password hint) nghe có vẻ tiện lợi, nhưng thực chất lại là một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng. Bởi vì, gợi ý mật khẩu thường dựa trên những thông tin cá nhân dễ đoán như tên, ngày sinh, sở thích,... Điều này vô tình cung cấp cho tin tặc những manh mối quý giá để phá vỡ mật khẩu của bạn. Thay vì dựa vào những gợi ý dễ đoán, hãy để trình quản lý mật khẩu tự động tạo ra những mật khẩu mạnh mẽ, ngẫu nhiên và hoàn toàn độc đáo.

5. Thay đổi mật khẩu mặc định

Kẻ tấn công thường lợi dụng những thiết bị tưởng chừng như vô hại trong ngôi nhà của bạn để đột nhập vào mạng lưới của bạn. Bộ định tuyến Wi-Fi, camera IP, chuông cửa thông minh,…tất cả đều có thể trở thành cánh cửa mở ra cho tin tặc nếu bạn không thay đổi mật khẩu mặc định. Những mật khẩu này, thường rất đơn giản, giống như một chiếc chìa khóa vạn năng mà bất kỳ ai cũng có thể sử dụng.

6. Sử dụng xác thực hai yếu tố bất cứ khi nào có thể

Dù bạn đã tạo ra những mật khẩu mạnh nhất và cẩn trọng bảo vệ chúng đến đâu đi nữa, thì rủi ro bị tấn công vẫn luôn hiện hữu. Không có hệ thống nào là hoàn toàn an toàn cả.

Cách bảo vệ tài khoản hiệu quả nhất hiện nay là bật xác thực hai yếu tố (2FA). Điều này có nghĩa là, ngoài mật khẩu, bạn sẽ cần cung cấp thêm một lớp bảo mật khác để đăng nhập, chẳng hạn như mã OTP gửi về điện thoại hoặc thông qua ứng dụng xác thực. Nhờ vậy, ngay cả khi mật khẩu của bạn bị lộ, kẻ tấn công vẫn không thể truy cập vào tài khoản của bạn trừ khi chúng có trong tay thiết bị của bạn.

Mặc dù không bắt buộc phải áp dụng 2FA cho tất cả các tài khoản, việc bổ sung một lớp bảo mật thứ hai cho những tài khoản nhạy cảm như ngân hàng hay email công việc là cực kỳ cần thiết. Điều này sẽ giúp bạn bảo vệ thông tin cá nhân và tài sản một cách hiệu quả hơn trước các mối đe dọa an ninh mạng.

7. Đừng thay đổi mật khẩu trừ khi bạn phải làm vậy

Theo các chuyên gia, việc bắt người dùng liên tục đổi mật khẩu chẳng những vô ích mà còn khiến hệ thống dễ bị tấn công hơn. Nếu bạn đã tạo một mật khẩu mạnh và duy nhất, việc thay đổi mật khẩu thường xuyên là không cần thiết. Việc làm này không chỉ tốn thời gian mà còn dễ dẫn đến việc bạn chọn những mật khẩu yếu hơn.

Để bảo vệ thông tin cá nhân, bạn nên thay đổi mật khẩu ngay lập tức nếu mật khẩu hiện tại quá yếu, trùng lặp với các tài khoản khác hoặc có khả năng đã bị lộ trong các vụ rò rỉ dữ liệu.

Tuy nhiên, trong trường hợp bộ phận CNTT hoặc nhà cung cấp dịch vụ yêu cầu bạn thay đổi mật khẩu, tốt nhất bạn nên tuân thủ. Việc này giúp đảm bảo an toàn cho tài khoản của bạn và hệ thống chung. Bạn có thể sử dụng các công cụ quản lý mật khẩu để tạo ra mật khẩu mạnh và phức tạp đáp ứng yêu cầu.