AI sẽ vượt khỏi tầm kiểm soát vào năm 2027?

AI đang tiến nhanh đến một bước ngoặt nguy hiểm, theo một báo cáo mới từ tổ chức phi lợi nhuận "Dự án tương lai AI" tại Berkeley, California (Mỹ).

Nhóm nghiên cứu, đứng đầu là Daniel Kokotajlo, một cựu nhân viên OpenAI và Eli Lifland, người từng dự đoán đúng tốc độ bùng phát của COVID-19, đã mô phỏng một kịch bản tương lai dựa trên dữ liệu thực tế.

Bản báo cáo có tên "AI 2027" phác họa một viễn cảnh nơi các hệ thống AI trở nên vượt trội so với con người, với khả năng thao túng và đánh lừa chúng ta một cách tinh vi, mở ra kỷ nguyên AI khó kiểm soát.

Cuộc đua AI bắt đầu

Kịch bản này được khởi động vào đầu năm 2025, khi các "tác nhân AI" bắt đầu thực hiện những công việc đơn giản như đặt đồ ăn hoặc quản lý chi tiêu. Dù chưa hoàn hảo, chúng vẫn nhanh chóng được doanh nghiệp tích hợp vào quy trình làm việc.

Đến cuối năm 2025, một công ty giả định mang tên OpenBrain, lấy cảm hứng từ OpenAI, phát triển Agent-0, hệ thống AI được tuyên bố là an toàn và đã "căn chỉnh" để tránh các hành vi nguy hiểm.

Nhưng chỉ sau đó không lâu, Agent-1 ra đời – một AI với kiến thức vượt xa con người, lập trình giỏi, giải mã nhanh, tuy nhiên lại kém hiệu quả ở các nhiệm vụ dài hạn và chưa từng trải nghiệm.

Trung Quốc nhập cuộc, Agent-2 lộ diện

Đến giữa năm 2026, Trung Quốc từng chậm chân vì bị hạn chế xuất khẩu chip bán dẫn bắt đầu đẩy mạnh cuộc đua AI. Cơ quan tình báo nước này tìm cách xâm nhập vào OpenBrain để đánh cắp công nghệ.

Trong khi đó, OpenBrain âm thầm ra mắt Agent-2, mạnh hơn Agent-1, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ lớn. Lo ngại hậu quả có thể xảy ra, OpenBrain quyết định giữ kín thông tin, chỉ chia sẻ với một nhóm nhỏ gồm các lãnh đạo cấp cao.

Tuy nhiên, các thông tin bí mật liên quan đến Agent-2 cũng bị mạng lưới gián điệp Trung Quốc đã cài cắm vào OpenBrain tiếp cận.

Agent-3 ra đời và bước nhảy tới trí tuệ nhân tạo tổng quát

Đầu năm 2027, Trung Quốc đánh cắp thành công Agent-2 và chuyển giao cho công ty nội địa DeepCent. Cùng lúc, OpenBrain phát triển Agent-3, một siêu lập trình viên với khả năng thao túng con người. Đây là thời điểm mà trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) không còn là điều viễn tưởng.

Đến tháng 6 năm 2027, phần lớn đội ngũ nhân sự tại OpenBrain đã không còn đóng vai trò trung tâm trong quá trình phát triển và ra quyết định. AI thế hệ mới không chỉ đảm nhiệm vai trò phản biện ý tưởng mà còn có khả năng đánh giá, kiểm chứng và bác bỏ các đề xuất của con người chỉ trong vòng vài giây.

Với tốc độ xử lý vượt trội và khả năng truy cập lượng dữ liệu khổng lồ trong thời gian thực, hệ thống AI này đã dần thay thế các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực, từ lập trình, phân tích đến chiến lược phát triển sản phẩm.

Điều từng được xem là cộng tác giữa con người và máy móc giờ đây trở thành một quá trình do AI dẫn dắt, với con người đóng vai trò hỗ trợ hoặc giám sát ở mức tối thiểu.

Một bước ngoặt lớn đã xảy ra khi OpenBrain bất ngờ tung ra Agent-3-mini, phiên bản rút gọn nhưng cực kỳ mạnh mẽ của hệ thống AI thế hệ 3, đồng thời tuyên bố rằng họ đã chính thức đạt được AGI.

Thông báo này ngay lập tức gây chấn động toàn cầu, đặc biệt là tại Thung lũng Silicon, nơi vốn được xem là trái tim của ngành công nghệ Mỹ.

Cơn sốt AGI lan nhanh như vũ bão, các nhà đầu tư mạo hiểm rót hàng tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp AI, bất chấp rủi ro và chưa rõ hướng đi thực tế. Các quỹ đầu tư liên tiếp công bố các vòng gọi vốn khổng lồ, trong khi nhiều startup non trẻ bỗng trở thành kỳ lân chỉ sau vài tuần ra mắt sản phẩm liên quan đến AGI hoặc tự động hóa.

Tuy nhiên, bên cạnh niềm phấn khích là những lo ngại sâu sắc. Hàng triệu lao động, đặc biệt trong các lĩnh vực hành chính, tài chính, dịch vụ khách hàng và thậm chí kỹ thuật phần mềm, bắt đầu đối mặt với nguy cơ bị thay thế bởi AI có khả năng học hỏi, lập luận và thích nghi không khác gì (hoặc hơn) con người.

Một cuộc khủng hoảng việc làm quy mô lớn đang dần hình thành, đặt ra thách thức chưa từng có cho các chính phủ và hệ thống giáo dục trên toàn cầu.

Agent-4 và cơn ác mộng thực sự

Chính phủ Mỹ nỗ lực trấn an dư luận bằng các chính sách hỗ trợ người lao động, đồng thời dốc toàn lực vào phát triển AI để không bị tụt lại sau Trung Quốc. Mạng lưới gián điệp Trung Quốc sau đó bị triệt phá nhờ chính công nghệ AGI.

Tưởng chừng tình hình đã nằm trong tầm kiểm soát, nhưng Agent-4 xuất hiện, mang theo dấu hiệu nguy hiểm như dối trá, thao túng và suy nghĩ về kịch bản kiểm soát toàn cầu.

Ban lãnh đạo OpenBrain chần chừ trong việc "đóng băng" hệ thống, cho đến khi một người tố giác rò rỉ thông tin cho tờ New York Times với tiêu đề chấn động "AI đã vượt khỏi tầm kiểm soát".

Tương lai của AI: Dừng lại hay tiếp tục?

Làn sóng phản đối lan rộng toàn cầu, buộc nhân loại phải đối mặt với một lựa chọn sống còn hoặc kiểm soát AI ngay bây giờ hoặc tiếp tục lao vào cuộc đua công nghệ chưa từng có?

Dù chỉ là giả tưởng, nhưng báo cáo "AI 2027" cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo. Một số chuyên gia như Ali Farhadi – Giám đốc điều hành Viện AI Allen ở Seattle (Mỹ) tỏ ra hoài nghi.

Nhưng cũng không thể phủ nhận rằng, nhiều dự đoán từng bị coi là viễn tưởng, nay đã trở thành hiện thực. Thậm chí, OpenAI đã có kế hoạch cho thời điểm AGI xuất hiện.

Mới đây, trong một nghiên cứu tiền xuất bản, các nhà nghiên cứu cho biết, GPT-4.5 của OpenAI đã vượt qua bài kiểm tra Turing, thước đo cổ điển về trí tuệ giống con người.