Argentina 1986: Maradona và bản hùng ca World Cup
Từ 3-5-2 thực dụng của Carlos Bilardo đến 5 phút trước Anh và pha chọc khe cho Burruchaga ở chung kết, Maradona đã định hình toàn bộ World Cup 1986.
Ba phút sau khi Tây Đức gỡ hòa 2-2 tại Azteca, quả bóng tìm đến chân Diego Maradona. Bị vây bởi ba chiếc áo trắng, ông vẫn tung một cú chạm nửa volley mở khóa cả hàng thủ, đặt Jorge Burruchaga đối mặt khung thành để ấn định chiến thắng 3-2. Ở Mexico 1986, World Cup thuộc về một người hơn là một đội bóng: Diego Maradona.
Triết lý Bilardo và hệ thống 3-5-2: giải phóng thiên tài
Để đi tới vinh quang năm 1986, Argentina phải vượt qua cuộc tranh biện căn cốt của bóng đá xứ tango. Sau chức vô địch 1978 đậm chất lãng mạn dưới thời Cesar Luis Menotti, đội tuyển được trao cho Carlos Bilardo, một nhà thực dụng bị gán với nhãn "Phản bóng đá". Jorge Valdano nói ngắn gọn: “Với Menotti, bóng đá là niềm vui. Còn với Bilardo, bóng đá giống như nhiệm vụ mà đội quân phải chiến đấu cho từng tấc đất trên chiến trường.”
Bilardo bỏ qua mọi ồn ào. Ông đưa vào vận hành sơ đồ 3-5-2 còn lạ lẫm lúc bấy giờ, dựng khối phòng ngự chắc chắn với một hậu vệ quét (Oscar Ruggeri) và hai trung vệ kèm người, rồi giao toàn bộ mặt trận sáng tạo cho một cá nhân. Maradona nhận vai trò tự do hiếm có: không phải tiền đạo, cũng chẳng đơn thuần là tiền vệ – ông là mọi điểm nối. Những “công nhân” như Hector Enrique, Ricardo Giusti cùng các “kỹ sư” như Jorge Burruchaga, Jorge Valdano được bố trí quanh ông để phục vụ mục tiêu duy nhất: giải phóng thiên tài.
Từ nghi ngờ đến bùng nổ
Argentina khởi đầu chậm rãi. Trước Hàn Quốc, họ thắng 3-1, Maradona không ghi bàn nhưng kiến tạo cả ba và hứng chịu vô số pha vào bóng rắn. Italy thử phong tỏa bằng kèm người – Salvatore Bagni bám theo sát – nhưng Maradona vẫn thoát pressing để ghi bàn từ góc gần, ấn định kết quả 1-1.
Vòng 16 đội gặp Uruguay, trong bầu không khí Nam Mỹ căng như dây đàn, Maradona gọi đó là màn trình diễn “hoàn hảo nhất World Cup” của mình, nơi ông thắng trong mọi pha tay đôi. Câu hỏi làm thế nào để ngăn ông tiếp tục không có lời giải: kèm khu vực không hiệu quả, kèm người thì bị hất tung bởi nhịp điệu và sự lắt léo của đôi chân trái.
Năm phút nén trọn di sản trước Anh
Trận tứ kết với Anh diễn ra dưới cái bóng của Chiến tranh Falklands. “Tất cả chúng tôi đều nói rằng bóng đá và chính trị không nên bị nhầm lẫn,” Maradona sau này viết. “Nhưng đó là một lời nói dối… Mẹ kiếp, đây không phải là một trận đấu bình thường!”
Phút 51, “Bàn tay của Chúa” xuất hiện: sau pha bóng lập bập, Maradona bật cao trước Peter Shilton và tinh quái dùng tay trái đưa bóng vào lưới. Bốn phút sau, ông ghi “Bàn thắng của thế kỷ”: nhận bóng từ phần sân nhà, xoay người thoát pressing, loại liên tiếp bốn cái tên – trong đó có Terry Butcher – vượt qua nốt Shilton rồi dứt điểm vào lưới trống. Gary Lineker thừa nhận: “Đó là lần duy nhất trong sự nghiệp mà tôi thực sự cảm thấy mình nên vỗ tay cho bàn thắng đó.” Năm phút đã gom trọn cả hai thái cực: tai tiếng và siêu việt.
Bán kết và chung kết: khi hệ thống nâng đỡ thiên tài
Bán kết gặp Bỉ chỉ là lời nhắc nhở rằng tứ kết không phải khoảnh khắc đơn lẻ. Maradona ghi cả hai bàn, đều là những pha solo mẫu mực, khẳng định tầm kiểm soát của ông với mọi nhịp điệu trận đấu.
Chung kết, Tây Đức của Franz Beckenbauer giao nhiệm vụ kèm người cho Lothar Matthaus. Maradona trầm lắng hơn, và hệ thống của Bilardo lên tiếng: Jose Luis Brown rồi Jorge Valdano đưa Argentina dẫn 2-0. Bằng sự kiên định đặc trưng, Tây Đức gỡ 2-2 chỉ trong 7 phút (từ phút 74 đến 81) nhờ Karl-Heinz Rummenigge và Rudi Voller, đẩy trận đấu vào mép vực.
Nhưng ngay khi cơn sóng Đức dâng cao, khoảnh khắc quyết định đến. Maradona nhận bóng giữa vòng vây, dùng cú chạm nửa volley đầy cảm giác xuyên toạc lớp kèm người, đặt Burruchaga thoát xuống và dứt điểm. Không ghi bàn ở chung kết, ông vẫn định đoạt trận đấu bằng đường kiến tạo quan trọng nhất sự nghiệp quốc tế của mình.
Những khoảnh khắc then chốt
| Trận | Sự kiện | Chi tiết |
|---|---|---|
| Vòng bảng vs Hàn Quốc | 3 kiến tạo | Argentina thắng 3-1 |
| Vòng bảng vs Italy | Bàn gỡ hòa | Thoát kèm Salvatore Bagni, dứt điểm ở góc hẹp |
| Tứ kết vs Anh | “Bàn tay của Chúa” | Phút 51, bàn thắng gây tranh cãi |
| Tứ kết vs Anh | “Bàn thắng của thế kỷ” | Bốn phút sau, solo từ giữa sân qua Shilton |
| Bán kết vs Bỉ | Cú đúp | Hai pha đi bóng và dứt điểm solo |
| Chung kết vs Tây Đức | Đức gỡ 2-2 | Trong 7 phút (74-81), Rummenigge và Voller ghi bàn |
| Chung kết vs Tây Đức | Đường kiến tạo vô địch | Maradona chọc khe để Burruchaga ấn định 3-2 |
Di sản: một World Cup dành cho một người
Mexico 1986 đi vào lịch sử không chỉ vì chiếc cúp của Argentina, mà bởi sự thống trị tuyệt đối của một cá nhân. Sau cú sốc 1982, Maradona trở lại trong hình hài thủ lĩnh, gánh trên vai kỳ vọng quốc gia và chơi thứ bóng đá ở đẳng cấp khác phần còn lại. Argentina không phải tập thể mạnh nhất mọi thời, nhưng với một hệ thống được thiết kế chỉ để nâng đỡ thiên tài, họ trở thành nhà vô địch xứng đáng – bởi họ sở hữu cầu thủ hay nhất, ở thời khắc rực rỡ nhất.
