Bạn đã biết gì về 'siêu trăng'?

(Baonghean.vn) - Siêu trăng xuất hiện vào tối nay (14/11) năm nay là siêu trăng lớn nhất trong gần 68 năm qua và sẽ xuất hiện trở lại vào ngày 25/11/2034. Vậy siêu trăng là gì? Bạn đã hiểu gì về siêu trăng chưa? Dưới đây là những khám phá về hiện tượng siêu trăng.

Siêu trăng lớn nhất thế kỷ 21 sẽ xuất hiện vào ngày 14/11/2016.

1 - Siêu trăng là gì?

Siêu trăng là khái niệm để chỉ Mặt trăng nằm ở vị trí gần Trái đất nhất trong một quỹ đạo của nó quanh Trái đất. Theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), Mặt trăng quay theo quỹ đạo hình elip, có một đầu gọi là perigee (cận điểm hay điểm gần Trái đất nhất). Điểm này ở gần Trái đất hơn 48.280 km so với đầu mang tên apogee (viễn điểm hay điểm xa Trái Đất nhất).

Thời điểm Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất thẳng hàng được gọi là syzygy (ngày sóc vọng). Khi khoảnh khắc cận điểm rơi vào ngày sóc vọng, Mặt trăng trở nên lớn hơn và sáng hơn nhiều so với bình thường và được gọi là siêu trăng hay trăng tròn cận điểm.

Trong một kỳ siêu trăng, Mặt trăng sẽ nằm ở vị trí gần Trái đất nhất, cách Trái đất khoảng 360.000km. Siêu trăng sẽ lớn hơn 14% và sáng hơn 30% so với khi Mặt trăng ở điểm xa Trái đất nhất trên quỹ đạo của nó.

Mặt Trăng sẽ chạm tới cận điểm vào lúc 8h52 sáng ngày 14/11 theo giờ chuẩn miền Đông (EST, 20h52 ngày 14/11 giờ Hà Nội) và trăng tròn sẽ đạt đỉnh trong khoảng 2-3 giờ sau đó. Ảnh: Getty.

2 - Siêu trăng xảy ra mỗi năm một lần

Siêu trăng xuất hiện khoảng một lần mỗi năm, có thể nhiều hơn và có thể nhìn thấy ở cả hai bán cầu bắc và nam. Siêu trăng năm nay xảy ra vào 14/11 là siêu trăng lớn nhất trong thế kỷ XXI. Nếu bỏ lỡ cơ hội vào đêm thứ Hai này, bạn phải chờ đến ngày 25/11/2034, mới có dịp ngắm siêu trăng lớn nhất lần nữa.

3 - Siêu trăng không ảnh hưởng đến Trái đất và con người

Siêu trăng xuất hiện khi nó ở vị trí cận điểm - điểm trên quỹ đạo mang nó đến gần Trái đất nhất - và ở trong pha tròn nhất của nó. Siêu trăng là hiện tượng bình thường vì mặt trăng chuyển động trong một quỹ đạo elip, và nó sẽ không ảnh hưởng gì đến quỹ đạo của Trái đất.

Các nghiên cứu cũng cho biết mặt trăng tròn thuộc mọi loại thức không ảnh hưởng đến hành vi con người. Mặt trăng tròn và siêu trăng không gây ra rối loạn tâm thần, rối loạn tâm lí, động cơ giết người hay bất kì tội phạm nào khác như một số giả thuyết đã nêu.

Sau ngày 14/11, siêu trăng thứ 3 trong năm nay sẽ xuất hiện vào ngày 14/12 nhưng không được to và sáng bằng. Ảnh: Getty.

4 - Không phải siêu trăng nào cũng giống nhau

Cận điểm giữa Trái đất và mặt trăng có thể biến thiên một khoảng bằng đường kính của Trái đất trong một tháng bất kỳ nào đó. Mặc dù nghe có vẻ là một con số lớn, nhưng tính trung bình, mặt trăng ở cách hành tinh chúng ta khoảng 30 lần đường kính Trái đất. Lực hấp dẫn của mặt trời là nguyên nhân gây ra sự biến thiên quỹ đạo như trên.

5 - Siêu trăng mùa đông nhìn to hơn

Mặt trăng trông to hơn vào mùa đông? Đúng thế. Trái đất ở gần mặt trời nhất vào tháng 12 mỗi năm, đồng nghĩa là lực hấp dẫn của mặt trời hút mặt trăng đến gần hành tinh chúng ta hơn. Do hiệu ứng này mà những siêu trăng lớn nhất luôn xuất hiện vào mùa đông.

Siêu trăng ngày 05/5/2012 ở Woburn, Massachusetts.

6 - Siêu trăng làm biến đổi thủy triều, nhưng không nhiều lắm

Siêu trăng có thể ảnh hưởng ít nhiều đối với thủy triều, nhưng nó chắc chắn không gây ra những thảm họa thiên nhiên. Mặt trăng tròn làm thủy triều dâng cao hơn chút ít so với những ngày khác. Siêu trăng chỉ làm thủy triều dâng lên cao thêm khoảng chưa tới 2,54cm..

7 - Siêu trăng trong tương lai sẽ nhỏ hơn

Vì mặt trăng đang từ từ tiến ra xa Trái đất với tốc độ khoảng 3,8 cm mỗi năm, nên các siêu trăng trong tương lai sẽ trông nhỏ hơn bây giờ.

Các nhà khoa học cho rằng lúc mới hình thành, mặt trăng ở cách Trái đất chúng ta khoảng 22.530 km, nhưng ngày nay nó ở cách chúng ta trung bình khoảng 384.402 km.

Quỹ đạo của Mặt trăng quanh Trái đất (ảnh thuvienvatly).

8 - Siêu trăng ở Việt Nam ngày 14/11/2016

Theo Sciencealert, ngày 14/11/2016, Mặt trăng xuất hiện gần Trái đất nhất kể từ năm 1948, do vậy người yêu thiên văn có thể chiêm ngưỡng hình ảnh của siêu mặt trăng. Sự kiện đặc biệt này bạn không nên bỏ lỡ vì phải đến ngày 25/11/2034, tức là bạn phải chờ 18 năm nữa mới có cơ hội chiêm ngưỡng lại.

Theo các chuyên gia đây là lần siêu mặt trăng lần thứ ba trong năm nay nhưng là lần ấn tượng nhất, to lớn nhất và đáng chờ đón nhất. Tại Việt Nam, chúng ta cũng có thể quan sát hiện tượng siêu trăng. Thời điểm cực đại xảy ra vào lúc 19 giờ 52 phút ngày 14/11/2016.

Thái Bình

(Tổng hợp)