(Baonghean) - Báo Nghệ An nhận được email phản ánh của công dân về việc tại xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc hiện nay có nhiều đối tượng người cao tuổi (NCT) nhận chế độ tiền trợ cấp ít hơn so với quy định. Vậy, thực hư vấn đề này như thế nào?
 |
| Cụ Đặng Thị Hồng chia sẻ hoàn cảnh với phóng viên Báo Nghệ An. |
Những thay đổi về chế độ trợ cấp NCT
Cuối tháng 9/2016, hộp thư điện tử của Báo Nghệ An có nhận được phản ánh của công dân nội dung sau: “Căn cứ vào Khoản 1, Điều 4 của Nghị định 136/2013/NĐ-CP quy định mức hưởng trợ cấp của NCT hàng tháng là 270.000 đồng/tháng, nhưng ở xã chúng tôi (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An) lâu nay các ông già, bà lão chỉ được hưởng tiền trợ cấp là 185.000 đồng/tháng. Mong báo làm rõ”. Ngay khi nhận được phản ánh của công dân, phóng viên Báo Nghệ An đã tiếp cận các đối tượng NCT và tìm hiểu rõ vấn đề này.
Gặp cụ Đặng Thị Hồng (81 tuổi) tại xóm 7, xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc sống một mình. Cụ ông mất đã lâu, con cháu đi làm ăn xa, gia đình với 1 nhân khẩu duy nhất được chính quyền xét vào diện hộ nghèo. Hai năm trở lại đây, cụ bắt đầu được hưởng tiền trợ cấp của Nhà nước giành cho NCT. Các khoản chi, từ sinh hoạt đến thuốc men, cụ đều trông chờ vào tiền trợ cấp xã hội với vẻn vẹn 180.000 đồng/tháng.
Trong khi đó, ngày 21/10/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 136/2013/NĐ-CP quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội. Theo đó, từ ngày 1/1/2014, NCT thuộc một trong các trường hợp sau được nâng mức hưởng trợ cấp từ 180.000 đồng/tháng lên 270.000 đồng/tháng, đó là: NCT thuộc hộ nghèo không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng; người từ đủ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng; NCT thuộc hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở bảo trợ xã hội, nhà xã hội nhưng có người nhận chăm sóc tại cộng đồng.
Tiếp đó, ngày 31/12/2013, Chính phủ đã ra Nghị quyết số 142/NQ-CP tạm hoãn thực hiện Nghị định số 136/2013/NĐ-CP. Sau đó, ngày 4/10/2014 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 74/NĐ-CP về thực hiện một phần Nghị định 136/2013/NĐ-CP kể từ ngày 1/1/2015. Theo đó, từ ngày 1/1/2015, NCT thuộc diện hộ nghèo được tăng mức hưởng trợ cấp xã hội từ 180.000 đồng/tháng lên 270.000 đồng/tháng; còn đối tượng NCT không thuộc diện hộ nghèo vẫn hưởng mức trợ cấp xã hội cũ là 180.000 đồng/tháng.
Đến ngày 12/5/2016, Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội tiếp tục ban hành Thông tư liên tịch số 06/2016/TTLT-BLĐTBXH-BTC. Theo đó, NCT và các đối tượng bảo trợ xã hội khác sẽ được hưởng đầy đủ theo quy định trong Nghị định 136/2013/NĐ-CP. Nghĩa là tất cả NCT trên 80 tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng; không phân biệt thuộc diện hộ nghèo hay không đều được hưởng mức trợ cấp tối thiểu là 270.000 đồng/tháng. Thông tư liên tịch có hiệu lực từ ngày 1/7/2016. Một nội dung quan trọng nữa là, các đối tượng nhận trợ cấp xã hội theo mức mới sẽ được truy lĩnh từ ngày 1/1/2016.
Đối với Nghệ An, sau khi có Thông tư liên tịch số 06 thì ngày 12/9/2016, UBND tỉnh đã ra Quyết định số 54/2016/QĐ-UBND về việc Quy định chế độ chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Ngày 15/9/2016, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Nghệ An ra Công văn số 2625/SLĐTBXH-BTXH về việc triển khai chế độ chính sách bảo trợ xã hội theo Quyết định 54; trong đó đề nghị các huyện, thành, thị xã chỉ đạo các phòng, ban liên quan lập dự toán nguồn kinh phí tăng thêm do thực hiện Thông tư 06/2016/TTLT-BLĐTBXH-BTC, gửi về Sở Lao động, Thương binh và Xã hội trước ngày 30/9/2016 để tiến hành hoàn tất thủ tục chi trả tiền trợ cấp.
Riêng tại xã Nghi Long hiện có 146 cụ được hưởng trợ cấp NCT, trong đó có 9 cụ thuộc diện hộ nghèo được hưởng mức trợ cấp là 270.000 đồng/tháng; còn các cụ không thuộc diện hộ nghèo được hưởng mức trợ cấp là 180.000 đồng/tháng. Chị Nguyễn Thị Thùy - cán bộ chính sách xã Nghi Long, cho biết: “Về quy định mới liên quan đến mức trợ cấp cho NCT không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng; không phân biệt thuộc diện hộ nghèo hay không đều được hưởng mức trợ cấp tối thiểu là 270.000 đồng/tháng thì hiện nay, xã đang trong quá trình thống kê và lập dự toán ngân sách tăng thêm để gửi cấp trên đúng hạn trước 30/9”.
Như vậy, tại thời điểm chúng tôi về địa phương, các cơ quan, ban ngành đang trong quá trình xét duyệt thẩm định hồ sơ và lập dự toán nguồn kinh phí; sau khi hoàn thành các bước trên, NCT sẽ được hưởng đầy đủ chế độ trợ cấp theo quy định hiện hành, và nhận truy lĩnh được tính từ ngày 1/1/2016.
Cần chủ động hướng dẫn, giúp NCT thực hiện thủ tục thực hiện chế độ
Tính đến ngày 30/9/2016 - thời hạn cuối cùng để các địa phương gửi dự toán nguồn kinh phí tăng thêm về Sở Lao động, Thương Binh và Xã hội, mới chỉ có 3 huyện là Kỳ Sơn, Quỳ Châu và Diễn Châu hoàn thành thủ tục, hồ sơ. Ông Hoàng Ngọc Châu - Trưởng phòng Bảo trợ xã hội, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết: “Qua các cuộc giám sát, có thể thấy nhiều địa phương vẫn đang tiến hành khá chậm chạp trong công tác xử lý hồ sơ chi trả chế độ trợ cấp cho NCT. Trong khi đó, việc thông tin đến người dân để họ hiểu đầy đủ và cụ thể về chế độ còn hạn chế”.
Đúng như ông Châu nói, khi được phóng viên thông tin về quy định mới liên quan đến mức trợ cấp cho NCT không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng; không phân biệt thuộc diện hộ nghèo hay không đều được hưởng mức trợ cấp tối thiểu là 270.000 đồng/tháng thì ông Đinh Văn Huệ - Chủ tịch Hội Người cao tuổi xóm 7, xã Nghi Long bày tỏ sự ngạc nhiên và nói “chúng tôi chưa được biết”. Rõ ràng, thực tế xảy ra hiện nay là không chỉ việc hoàn tất hồ sơ chậm chạp mà ngay cả việc tuyên truyền thông tin, phổ biến quy định mới đến những người có trách nhiệm ở cấp cơ sở cũng chưa đầy đủ và hết trách nhiệm.
 |
Bên cạnh đó, một nguyên nhân khác cũng khiến nhiều NCT chưa được hưởng đúng mức trợ cấp là do nhiều cụ đã lớn tuổi không thể tự làm các hồ sơ, thủ tục; trong khi địa phương chưa thật sự quan tâm đúng mức. Đơn cử như trường hợp của cụ Đặng Thị Hồng ở xã Nghi Long, nếu theo Nghị quyết 74/NĐ-CP về thực hiện một phần Nghị định 136/2013/NĐ-CP thì cụ được hưởng 540.000 đồng/tháng do là người cao tuổi thuộc hộ nghèo từ 80 tuổi trở lên không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng. Và theo quy định mới hiện hành thì cụ vẫn được hưởng 540.000 đồng/tháng. Trong khi hiện nay, cụ chỉ được hưởng trợ cấp 180.000 đồng/tháng. Mặc dù trải qua nhiều lần thay đổi quy định về chế độ trợ cấp xã hội, nhưng số tiền cụ nhận được vẫn giữ nguyên mức thấp.
Đặt câu hỏi này đối với chính quyền cấp xã, chúng tôi được chị Nguyễn Thị Thùy - cán bộ chính sách xã Nghi Long trả lời rằng “do cụ mới chỉ có giấy chứng nhận hộ nghèo và chứng minh thư mà chưa có đơn đề nghị được hưởng trợ cấp nên xã không có đủ hồ sơ để xét duyệt”. Còn cụ Hồng nói vì “không được ai hướng dẫn”. Từ thực trạng này cho thấy, chính quyền các cấp cần phải có trách nhiệm hơn nữa trong công tác giải quyết các chế độ, chính sách cho đối tượng NCT, nhất là những người già cả, neo đơn.
Nghệ An hiện có 56.143 cụ trên 80 tuổi, trong đó có 53.381 cụ được hưởng chế độ trợ cấp xã hội NCT. Với số lượng khá lớn như vậy đòi hỏi các ban, ngành liên quan quyết liệt, chủ động hơn nữa để NCT sớm được hưởng chế độ theo đúng quy định nhân văn của Đảng và Nhà nước. Các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp sớm rà soát lại danh sách NCT đủ điều kiện hưởng trợ cấp xã hội, đồng thời tiếp tục chuyển đổi tăng mức trợ cấp NCT lên 270.000 đồng/tháng theo đúng quy định hiện hành. Đối với những trường hợp chậm thực hiện quy định tăng mức trợ cấp theo quy định, cần được giải quyết truy lĩnh để bảo đảm tính công bằng cho mọi đối tượng.
Phương Thảo
