Theo đó, nếu không quản lý bệnh nhân theo tuyến, người bệnh sẽ đổ dồn lên tuyến trên điều trị gây quá tải, hệ thống y tế có nguy cơ bị phá vỡ, ảnh hưởng lớn đến công tác chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh cho người dân.
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, hầu hết các nước trên thế giới đều có quy định phân tuyến khám chữa bệnh. Tất cả các trường hợp (trừ cấp cứu) muốn lên tuyến trên đều phải qua bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ tổng quát và được tuyến dưới giới thiệu lên.
Tại nước ta, việc chuyển tuyến, cấp chuyên môn kỹ thuật về khám chữa bệnh đã được quy định cụ thể tại Luật khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế nhằm thực hiện việc chăm sóc sức khỏe cho người dân toàn diện và liên thông.
Cụ thể, theo Luật khám bệnh, chữa bệnh năm 2009, hệ thống y tế của nước ta gồm 4 tuyến: xã, huyện, tỉnh, trung ương. Luật khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi, bổ sung (có hiệu lực từ 1/1/2024) cũng quy định sự phân cấp chuyên môn trong khám chữa bệnh, theo đó gồm 3 cấp: Cấp khám chữa bệnh ban đầu, cấp khám chữa bệnh cơ bản và cấp khám chữa bệnh chuyên sâu.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của từng tuyến, thực hiện việc quy hoạch, đầu tư, xây dựng cơ sở sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực phù hợp.
Bác sĩ Lê Văn Phúc - Trưởng ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm y tế (Bảo hiểm xã hội Việt Nam) cho biết, mô hình hệ thống y tế hình tháp được hầu hết các nước áp dụng và chỉ có mô hình này mới đảm bảo được việc quản lý và chăm sóc sức khỏe toàn diện, hiệu quả.
“Nếu không quản lý bệnh nhân theo tuyến, chắc chắn sẽ phá vỡ hệ thống y tế. Do đó, việc quản lý khám chữa bệnh tại các tuyến bằng giấy chuyển tuyến là công cụ phù hợp, cần thiết”, bác sĩ Phúc nhấn mạnh.
Theo ông Phúc, nếu bệnh nhân không được quản lý theo tuyến, nhu cầu khám chữa bệnh tập trung ở các bệnh viện tuyến trên, tuyến cuối để điều trị, kể cả với các trường hợp không phù hợp và không cần thiết với tình trạng bệnh.
Điều này không chỉ gây quá tải cho cơ sở y tế tuyến trên, gây phiền hà cho chính người bệnh mà còn gây lãng phí cơ sở vật chất, nhân lực ở tuyến dưới do không tận dụng hết công suất sử dụng.
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng - Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM cho biết, thực tế tại TP.HCM hầu hết các bệnh viện quận, huyện đều được phân hạng 1, hạng 2 thực hiện được rất nhiều dịch vụ kỹ thuật tuyến tỉnh và tuyến trung ương.
Các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến tỉnh của thành phố đều là các bệnh viện lớn thực hiện được nhiều kỹ thuật chuyên sâu và đã thu hút số lượt bệnh nhân các nơi về khám chữa bệnh. Trong đó, người có thẻ Bảo hiểm y tế luôn được giải quyết đầy đủ quyền lợi theo quy định.
Phải tạo thuận lợi cho người bệnh chuyển tuyến khám chữa bệnh
Theo quy định, từ năm 2014, người bệnh phải chuyển từ tuyến dưới lên tuyến trên một cách tuần tự nhưng từ năm 2016 đã thông tuyến khám chữa bệnh ở cấp huyện và từ năm 2021 đã thông tuyến điều trị nội trú tuyến tỉnh.
Theo đó, người tham gia Bảo hiểm y tế khi tự đi khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế tại các bệnh viện tuyến huyện, điều trị nội trú tuyến tỉnh trên toàn quốc đều được quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán như đi khám chữa bệnh tại nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu. Các quy định này đã từng bước tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia Bảo hiểm y tế khi đi khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế.
Ông Lê Văn Phúc cho biết, Bảo hiểm xã hội Việt Nam luôn ủng hộ quan điểm đơn giản thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia Bảo hiểm y tế khi đi khám chữa bệnh. Tuy nhiên, việc tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia phải gắn liền với sự bền vững của hệ thống y tế, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở. Tránh tình trạng bệnh nhẹ cũng điều trị tại tuyến trung ương, gây quá tải, lãng phí nguồn lực tài chính không cần thiết, không phát huy được hiệu quả của y tế tuyến cơ sở.
