(Baonghean.vn) - Cuộc bầu cử ngày Chủ nhật 08/11 là một sự kiện lịch sử tại Myanmar: lần đầu tiên trong 25 năm, người dân nước này được bầu chọn đại diện của mình một cách đầy đủ, tự do và công bằng. Kỳ vọng vào một tương lai chính trị tươi sáng lên cao tỷ lệ thuận với khả năng chiến thắng của đảng Liên đoàn Dân chủ quốc gia (NLD) của bà San Suu Kyi. Nhưng việc điều hành đất nước dự báo sẽ không đơn giản.
Chia cắt và tôn giáo hóa
Chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua phản ánh sự tín nhiệm áp đảo mà đảng NDL giành được trước cử tri Myanmar với tư cách là đảng đối lập. Trong khi đảng Đoàn kết và Phát triển Liên bang Myanmar (USDP) cầm quyền của Tổng thống U Thein Sein đã phải nếm một thất bại cay đắng.
Cần nhìn nhận một cách khách quan rằng NDL và thủ lĩnh Aung San Suu Kyi mới chỉ tạo được ưu thế ở các thành phố lớn và sự ủng hộ của quốc tế. Còn với cử tri ở các địa phương xa xôi, bên cạnh nguyện vọng được đại diện bởi nghị viên cùng sắc tộc thiểu số, bà Suu Kyi – với tư cách là một nhà lãnh đạo còn quá xa cách. Đó là rào cản lớn đối với NLD khi nắm quyền đa số tại Quốc hội khóa tới nếu muốn thực thi các cải cách sâu rộng hơn, cũng như bình ổn tình hình đất nước.
 |
| NLD của bà Aung San Suu Kyi đứng trước cơ hội lịch sử để lãnh đạo đất nước Myanmar. |
Tình hình Myanmar hết sức phức tạp bởi sự chia cắt do mâu thuẫn sắc tộc và tôn giáo tại nhiều vùng của đất nước. Ngay trước ngày bỏ phiếu, mâu thuẫn thậm chí còn gia tăng giữa cộng đồng người theo đạo Phật và nhóm người thiểu số theo đạo Hồi.
Hoặc, 1 tuần trước ngày bầu cử, 1 ứng cử viên của đảng NLD đã bị một nhóm người tấn công bằng dao tại thành phố Yangon. Một số ứng cử viên của đảng NLD vận động tranh cử ở bang Kachin cũng phàn nàn về việc trở thành mục tiêu tấn công. Liệu đây có là cảnh báo cho một tương lai bất ổn với các nghị viên?
Trên thực tế, sự trỗi dậy mạnh mẽ của nhóm phật tử theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan mang tên Ma Ba Tha sẽ là vật cản lớn cho các nhà lãnh đạo mới nổi ở Myanmar. Là những phần tử kích động phong trào kỳ thị người Hồi giáo, nhóm Ma Ba Tha thường xuyên công kích NDL và thủ lĩnh NLD - bà Aung San Suy Kyi vì lên tiếng bày tỏ mong muốn hòa giải giữa hai nhóm tôn giáo.
Trước cuộc tổng tuyển cử, lực lượng này cảnh báo rằng Chính phủ mới nào tìm cách tái lập quyền tự do kết hôn hay sửa đổi luật pháp bảo vệ người theo đạo Hồi sẽ bị lật đổ. Vì vậy, đảng cầm quyền USDP và NLD đã không đưa ra bất kỳ ứng viên người Hồi giáo nào.
 |
| Những người ủng hộ Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) tập trung bên ngoài trụ sở đảng này để chờ tin chiến thắng |
Xu hướng chính trị theo chủ nghĩa tôn giáo cực đoan được dự báo sẽ tiếp tục chi phối đời sống chính trị ở Myanmar, tạo ra rào cản trong việc triển khai những quyết sách lớn. Việc Quốc hội Myanmar thông qua 4 luật phân biệt đối xử nhằm vào nhóm thiểu số người Hồi giáo chiếm 5% dân số tháng trước là một bằng chứng.
Khi đó, sự toàn vẹn của đất nước Myanmar sẽ là một dấu hỏi lớn. Câu hỏi đặt ra là: Vốn liếng chính trị ít ỏi của NLD có đủ để vượt qua sự chia rẽ về tư tưởng và tôn giáo hay không?
Làm vừa lòng giới lãnh đạo quân sự
Quan hệ của NLD với giới quân sự trong Quốc hội khóa tới cũng là vấn đề được quan tâm. Theo quy định của Hiến pháp Myanmar, các tướng lĩnh quân đội được bảo đảm 25% số ghế trong 664 ghế Quốc hội. Ngoài ra, quân đội, vốn nắm quyền bổ nhiệm bộ trưởng 3 bộ quan trọng là Quốc phòng, Nội vụ và Các vấn đề biên giới, còn có quyền phủ quyết mọi đề xuất sửa đổi Hiến pháp hiện tại do giới quân sự soạn ra.
Theo quy định hiện hành, để được thông qua, một đề xuất sửa đổi hiến pháp phải nhận được hơn 75% phiếu ủng hộ từ cả hai viện của Quốc hội, trước khi được đưa ra trưng cầu dân ý. Nghĩa là nếu muốn hoàn thành tiến trình dân chủ hóa thông qua sửa đổi Hiến pháp, giảm vai trò của các tướng lĩnh như đã cam kết, NLD sẽ phải thuyết phục quân đội hợp tác.
Điều này được cho là không khả thi bởi lực lượng vũ trang Myanmar không dễ gì giảm bớt vai trò của mình trên chính trường. Một nghị trình cải cách được hứa hẹn suốt 5 năm qua nhằm đưa Myanmar tiến bước trên chặng đường dân chủ hóa, chắc chắn vẫn sẽ chịu nhiều chi phối với một tương lai không rõ ràng.
Thanh Sơn
