Bệnh dễ phát ở người cao tuổi và cách ngừa

Nắng nóng kéo dài liên tiếp những ngày qua, có ngày lên tới 38-39oC đã làm gia tăng các bệnh về tiêu hóa, về đường hô hấp, huyết áp, tim mạch..., đặc biệt là ở người cao tuổi (NCT), nhất là trong giai đoạn hiện nay, bệnh sốt xuất huyết đang có nguy cơ bùng phát. Làm thế nào để ngăn ngừa những nguy cơ này?

Một số bệnh người cao tuổi dễ mắc do nắng nóng

Mất nước và điện giải: Thời tiết nóng nực, NCT bị ra mồ hôi nhiều rất dễ bị mất nước và chất điện giải sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hệ tim mạch (tim đập nhanh hơn, huyết áp có thể bị tụt). Với những người tuổi trung niên, NCT còn sức lao động, nhất là lao động nặng nhọc hoặc tắm biển lúc nắng nóng có thể bị say nắng. Đối với NCT, khi cơ thể bị mất nước và chất điện giải thì khả năng tự điều chỉnh là rất khó khăn, do đó, nếu nhẹ thì làm cho cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, bủn rủn tay chân, chóng quên và hay cáu gắt, nặng hơn, có thể truỵ tim mạch.

Thời tiết nắng nóng dễ gây bệnh tăng huyết áp, đột quỵ ở người cao tuổi, vì vậy khi ra nắng cần che ô, đội mũ nón để phòng bệnh... Ảnh: TM

Sốt xuất huyết, sốt rét: Hiện nay, ở một số địa phương, nhất là các tỉnh, thành phía Nam đang có dịch sốt xuất huyết, NCT lúc đi ngủ (cả ngủ ban ngày, cả ngủ ban đêm) nếu không nằm màn hoặc để muỗi đốt bất cứ lúc nào (do mặc quần áo ngắn để hở da) thì rất có nguy cơ mắc các bệnh sốt xuất huyết. Nếu ở vùng đang có bệnh sốt rét lưu hành cũng có nguy cơ mắc bệnh do muỗi đốt. Nếu NCT bị mắc các bệnh này thì sẽ ảnh hưởng xấu cho sức khỏe do sốt cao làm mất nước chất điện giải, xuất huyết có thể dễ bị trụy tim mạch (bệnh sốt xuất huyết), bị thiếu máu, gan bị tổn thương, hậu quả về sau có thể bị xơ gan (bệnh sốt rét).

Bệnh đường hô hấp: NCT có thể bị cảm lạnh do chế độ sinh hoạt hàng ngày không hợp lý (đang đi ngoài nắng về lại tắm ngay), nếu nhẹ có thể gây viêm đường hô hấp trên, nếu nặng có thể viêm phế quản, viêm phổi. Một số bệnh như viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản hoặc hen suyễn khi nóng, lạnh đột ngột cũng sẽ tái xuất hiện, nhất là hen ác tính rất nguy hiểm đến tính mạng.

Tăng huyết áp, tim mạch: NCT nếu có bệnh tăng huyết áp mà bị lạnh đột ngột (tắm nước lạnh, nằm máy lạnh nhiệt độ thấp quá) rất có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm, nếu nhẹ huyết áp tăng gây hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, nôn, nhức đầu, loạn nhịp tim; nặng có thể xuất huyết não, đột quỵ. Cần lưu ý là đột quỵ ở NCT xảy ra vào mùa nắng chiếm một tỷ lệ đáng kể do thay đổi nhiệt độ, thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và nhất là ở những người có bệnh tim mạch, bệnh tăng huyết áp.

Rối loạn tiêu hóa: Mùa nắng nóng NCT cũng rất dễ bị rối loạn tiêu hóa do thức ăn, nước uống không đảm bảo vệ sinh (ăn rau sống, uống nước đá nhiễm khuẩn, ăn tiết canh hoặc thực phẩm bị ô nhiễm vi sinh vật, hóa chất) gây nên đi ngoài làm mất nước và chất điện giải. Trong khi đó họ lại ngại uống nước hoặc uống rất ít nước cho nên hậu quả cũng sẽ đưa đến là mạch nhanh, huyết áp tụt, thậm chí truỵ tim mạch. Mặt khác, do lượng nước uống vào không đủ trong khi đó mất nước do ra mồ hôi, nhất là một số NCT rất ít ăn rau, trái cây, ngại uống sữa làm cho phân rắn lại khiến NCT bị táo bón.

Do nắng nóng nên các loại nước giải khát luôn được quan tâm, nhất là bia lạnh, bia hơi sẽ làm bệnh tái xuất hiện hoặc bệnh tăng nặng (bệnh dạ dày, tim mạch, hen suyễn, viêm họng, viêm phế quản). Nếu NCT có các bệnh về tim mạch, tăng huyết áp mà sử dụng bia quá mức cho phép cũng nguy cơ cao gây đột quỵ.

Làm gì để ngăn ngừa?

Những NCT có sức khỏe kém hay bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, viêm da hoặc mắc bệnh về tim mạch thì cần hết sức lưu ý là không tắm nước lạnh hoặc dùng máy lạnh ở nhiệt độ thấp, nhất là đang nóng, ra nhiều mồ hôi mà vào phòng máy lạnh đột ngột. Nên tắm nước ấm và dùng quạt điện hay quạt bằng tay, nếu ở phòng máy lạnh thì nên để ở 26 - 28 độ. Khi đi ra ngoài nắng cần đội mũ rộng vành, không tắm biển lúc trời nắng nóng, nhất là buổi trưa, chiều. Làm việc trong điều kiện nắng nóng cần uống thêm nước có pha một ít muối ăn là rất tốt.

Lúc ngủ cần nằm màn để tránh muỗi đốt. Những địa phương đang có bệnh sốt xuất huyết thì tránh muỗi đốt, diệt muỗi, bọ gậy (loăng quăng) bằng mọi hình thức là biện pháp phòng bệnh tốt nhất.

Không nên dùng thực phẩm lạnh quá (chè đá, uống nước có đá hoặc dùng hoa quả lấy ra từ tủ lạnh...). Không nên uống bia lạnh quá đà nhất là người có bệnh tim mạch, tăng huyết áp, hen suyễn. Nên tham gia các bài tập thể dục dành cho NCT (tập thể dục dưỡng sinh hoặc đi bộ, chơi cầu lông, bơi) hoặc đi bộ tùy theo sức khỏe. Cần uống đủ lượng nước hàng ngày không để tình trạng khát nước. Nên ăn nhiều rau, trái cây, nhất là các loại rau, quả dễ tiêu hóa vừa để cung cấp thêm nước, các vi chất, vừa để chống táo bón. Quần áo mặc mùa hè nên rộng, mỏng, thoáng. Nhà ở nên thoáng mát, đủ ánh sáng. Người mắc bệnh mạn tính cần uống thuốc theo đơn và chỉ dẫn của bác sĩ khám bệnh cho mình để tránh bệnh tái phát, nặng thêm.

Theo.Suc khoe va doi song