'Bộ sưu tập' kỷ vật chiến trường của cựu binh xứ Lường

Trong ngôi nhà của mình ở xóm 6, xã Tràng Sơn (Đô Lương), cựu chiến binh Trần Ánh Yên (SN 1948) dành một gian nhỏ để lưu giữ các kỷ vật chiến tranh, ông xem đó là gia tài vô giá.

“Những dịp tụ họp bạn bè, đồng đội, làng xóm hay con cháu trong gia đình, mọi người muốn được nghe chính tôi giới thiệu xuất xứ, công dụng và kỷ niệm của mỗi hiện vật. Tôi có thể đứng thuyết trình một buổi, thậm chí một ngày về bộ sưu tập kỷ vật chiến tranh, vì mỗi kỷ vật gắn với một kỷ niệm, một câu chuyện của đời lính, với những năm tháng gian lao…”, ông Yên nói.

Ông Trần Ánh Yên nhập ngũ năm 1968, khi vừa tròn 20 tuổi, thời gian đầu là lính công binh của Đoàn 22, Quân khu 4, sau đó được biên chế về Trung đoàn 271, Sư đoàn 302. Người lính trẻ theo đơn vị hành quân và chiến đấu ở mặt trận Thượng Lào, một năm sau về hoạt động tại mặt trận đường 9 – Khe Sanh (Quảng Trị).

Năm 1971, đơn vị của ông Yên hành quân vào chiến trường Đông Nam Bộ và Nam Tây Nguyên, tham gia nhiều trận đánh ác liệt, sự sống và cái chết cách nhau gang tấc, nhiều lần phải chứng kiến cảnh đồng đội hy sinh và bị thương.

Ngày 30/4/1975, đơn vị của ông Yên theo hướng Tây Nam (Long An) tiến công áp sát, góp phần giải phóng Sài Gòn. Sau giải phóng, ông Yên tiếp tục cùng đơn vị sang chiến đấu tại chiến trường Campuchia. Ông nghỉ hưu năm 1988.

Trở về với cuộc sống đời thường, ông Trần Ánh Yên luôn nâng niu những đồ vật đưa về từ chiến trường như chiếc ăng-gô, đài cát-sét, đèn pin, võng dù… Những lần vào thăm lại chiến trường xưa, ông Yên thường để ý sưu tầm các kỷ vật chiến tranh.

Đến chơi, thăm bạn bè, đồng đội và người quen, hễ ai có những đồ vật liên quan đến thời chiến, ông đều xin hoặc mua về cho bằng được. Nhờ đó, sau nhiều năm cất công sưu tầm, đến nay, bộ sưu tập của ông đã có hàng chục hiện vật được lưu giữ và bảo quản cẩn thận.

Ở góc sân, ông Trần Ánh Yên dựng vỏ quả bom bi quân Mỹ ném xuống địa bàn xã Lưu Sơn (Đô Lương) năm 1965, trong những ngày đầu cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc. Quả bom nhắc nhớ về một thời ác liệt, nhân dân miền Bắc vừa chiến đấu, vừa lao động sản xuất để chi viện cho chiến trường miền Nam.

Bộ sưu tập còn có chiếc xe đạp có từ năm 1946, bố của ông Yên từng làm dân công dùng để thồ hàng chi viện cho chiến trường Điện Biên Phủ và sau này người anh con bác dùng tải hàng lên mặt trận Thượng Lào.

Bộ sưu tập của ông Yên có nhiều hiện vật được đưa về từ chiến trường miền Nam như chiếc xẻng và cuốc dùng để đào hầm hào, công sự; chiếc cưa, rìu dùng để đốn cây rừng làm doanh trại; chiếc đèn pin phục vụ hành quân và lúc đêm tối ở rừng; chiếc đèn dầu dùng dưới hầm sâu...

Ông Yên cũng say mê kể chuyện về chiếc ăng-gô, bi đông - gắn với nhu cầu ăn, uống hàng ngày, là vật dụng gần gũi, thân thuộc và không thể thiếu trong hành trang của người lính. Đặc biệt, có chiếc đài ra-đi-ô của chính trị viên đơn vị được ông Yên xem là kỷ vật có ý nghĩa nhất đối với người lính chiến, bởi những lúc hành quân, nhất là ở núi rừng Trường Sơn, ngày đi, đêm nghỉ, súng đạn trên vai nặng trĩu nhưng các chiến sĩ vẫn cố gắng bám gót đồng chí chính trị viên để lắng nghe tin tức mọi miền phát ra từ chiếc ra-đi-ô.

“

Ông Trần Ánh Yên là hội viên tích cực, gương mẫu đi đầu trong các phong trào của Hội. Hiện tại, ông Yên đang sở hữu bộ sưu tập kỷ vật chiến trường có giá trị đặc biệt, góp phần giáo dục truyền thống cho các hội viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ”.

Ông Nguyễn Văn Đường – Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Tràng Sơn