Các phường phía Bắc Nghệ An rốt ráo xử lý công trình xây dựng trái phép

Vi phạm cả cũ lẫn mới

Sau quá trình sáp nhập và tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, khu vực Hoàng Mai (cũ) hiện nay chỉ còn lại 3 phường là Hoàng Mai, Tân Mai và Quỳnh Mai. Đây là những địa bàn đang phát triển nhanh theo hướng đô thị hóa, kéo theo nhu cầu nhà ở, đất đai và hạ tầng ngày càng tăng cao. Tuy vậy, tình trạng vi phạm về trật tự xây dựng, xây dựng trái phép vì thế cũng tăng lên.

Tại khu vực Đồng Quan, thuộc thôn Đồng Minh, xã Quỳnh Lập cũ, nay là phường Tân Mai, từ lâu đã phát sinh nhiều trường hợp xây dựng móng nhà, khung nhà trái phép trên đất nằm hoàn toàn trong quy hoạch Khu công nghiệp Đông Hồi. Các móng nhà này được xây dựng trên đất trồng cây lâu năm và đất trồng cây hàng năm khác, chưa được chuyển đổi thành đất ở.

Điều đáng nói là Khu công nghiệp Đông Hồi công bố quy hoạch từ năm 2010, nhưng đến nay chưa được triển khai thực tế. Dẫn đến việc người dân tại đây gặp khó khăn trong tách thửa, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Trong khi đó, quy mô dân số ngày càng lớn, nhu cầu xây dựng nhà ở tăng cao, nên người dân bất chấp các quy định đã "liều lĩnh" đến xây nhà trên vùng Đồng Quan, mà mình đã mua trước đó. Theo quan sát, tại khu vực này đã có ít nhất 10 công trình vi phạm quy hoạch.

Không riêng gì những vi phạm cũ, ngay thời điểm thực hiện quá trình chuyển đổi mô hình và cơ cấu hành chính giữa cấp xã, phường cũ và phường mới từ thời điểm cuối tháng 6 và đầu tháng 7/2025, trên địa bàn các thôn Sơn Long và Tân Thành (thuộc xã Quỳnh Lập cũ), nay cũng thuộc phường Tân Mai nhiều hộ dân đã lợi dụng tình hình để xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, đất quy hoạch và đất hành lang giao thông.

Cụ thể, tại thôn Sơn Long có gia đình ông Nguyễn Quốc Trung; gia đình bà Lê Hội Hồ; và thôn Tân Thành có các hộ như ông Bùi Văn Nhất; ông Nguyễn Văn Thực; bà Lê Thị Huế; bà Nguyễn Thị Thuỳ đã xây dựng nhà ở, công trình phụ, tường bao trên đất nông nghiệp hoặc đất khai hoang chưa được phép chuyển mục đích sử dụng. Mặc dù đã được tuyên truyền, vận động, một số hộ dân vẫn cố tình không chấp hành. Trước tình hình đó, chính quyền phường đã lập biên bản, ban hành quyết định xử lý hành chính, tổ chức tháo dỡ dứt điểm. Đáng chú ý, các công trình vi phạm không chỉ mang tính chất tạm thời mà được đầu tư xây dựng khá kiên cố, ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý đô thị lâu dài.

Hay như tại khối Tân Phong, khu vực thuộc phường Quỳnh Phương trước đây, nay là phường Quỳnh Mai, ngay trong thời điểm giao thời giữa chính quyền cấp phường, xã cũ và chính quyền mới, có 7 hộ dân: Hồ Văn Trung; Lê Tiến Vinh; Hoàng Song Hào; Lê Tiến Quyết; Nguyễn Thị Xuân; Nguyễn Thị Tiện; Nguyễn Thị Hương, đã tự ý xây dựng công trình bán kiên cố như ốt buôn bán, nhà tạm, tường rào... trên đất nông nghiệp. Các công trình này được xây bằng gạch không nung (táp lô), mái lợp tôn, nền móng kiên cố, không phù hợp với quy hoạch và mục đích sử dụng đất. Ngay sau đó, chính quyền phường đã tổ chức kiểm tra hiện trạng, lập biên bản vi phạm, đồng thời tổ chức các lực lượng tiến hành tháo dỡ và hoàn trả nguyên trạng ban đầu cho các thửa đất.

Tại phường Hoàng Mai, cũng đã ghi nhận trường hợp vi phạm lấn chiếm hành lang an toàn giao thông bờ sông Hoàng Mai. Cụ thể, gia đình ông Đậu Huy Đoàn, trú tại khối Thịnh Mỹ (thuộc phường Quỳnh Thiện cũ), đã mượn đất của gia đình bà Nguyễn Thị Hải (trú cùng khối), để xây dựng sân thể thao, bên cạnh có ngôi nhà nhỏ xây theo hình thức bán kiên cố có nền móng cứng, xây bằng gạch không nung, lợp mái tôn, có tường rào xung quanh khu vực đất. Tuy nhiên, gia đình ông Đoàn đã sử dụng không đúng ranh giới đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vi phạm lấn chiếm hành lang an toàn giao thông bờ sông Hoàng Mai. Sau khi tiếp nhận phản ánh và kiểm tra hiện trạng, chính quyền phường Hoàng Mai đã vận động gia đình tự giác tháo dỡ, trả lại hiện trạng đất ban đầu.

Kiên quyết xử lý

Có thể thấy rằng, những vi phạm về quy hoạch, trật tự xây dựng, không chỉ ảnh hưởng đến quy hoạch tổng thể mà còn đặt ra thách thức lớn trong công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng tại các địa phương mới thành lập kể từ ngày 1/7/2025.

Bà Nguyễn Thị Hương – Chủ tịch UBND phường Tân Mai cho biết: Đối với những trường hợp mới phát sinh vi phạm ngay thời điểm chuyển giao chính quyền mới, địa phương sẽ kiên quyết xử lý dứt điểm. Riêng những trường hợp xây dựng trái phép trên đất quy hoạch tại khu vực Đồng Quan, thôn Đồng Minh, do đây là những tồn tại từ trước để lại nên địa phương sẽ tìm cách tháo gỡ từng bước.

Để ngăn chặn các trường hợp xây dựng trái phép tại khu vực Đồng Quan, UBND xã Quỳnh Lập trước đây cũng đã phải lập chốt kiểm soát để ngăn chặn các xe chở vật liệu vào khu vực xây dựng trái phép. Theo bà Hương, đây là trường hợp bất khả kháng của chính quyền cũ, còn hiện tại, phường sẽ giao cho các lực lượng chức năng, cán bộ phụ trách bám địa bàn không để phát sinh thêm trường hợp xây dựng trái phép mới. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền để người dân chấp hành, tránh việc xây dựng trái phép rồi lại bị phá dỡ, gây thiệt hại kinh tế cho gia đình. “Riêng những trường hợp cố tình vi phạm thì sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật” – bà Hương nhấn mạnh.

Ông Hồ Văn Cậy – Chủ tịch UBND phường Quỳnh Mai cho biết: Những trường hợp xây dựng trái phép trên địa bàn phường mới đây đều được thực hiện ở thời điểm chuyển giao giữa chính quyền cũ và chính quyền mới. Sau khi được người dân báo cáo và qua kiểm tra phát hiện, phường đã kiên quyết xử lý, tuyệt đối không để các công trình vi phạm tồn tại. Thậm chí ngoài việc tháo dỡ các vật kiến trúc trên phần đất vi phạm, chính quyền phường Quỳnh Mai còn dùng các phương tiện, máy móc để múc hết phần nền, móng của công trình, tránh trường hợp tái diễn vi phạm.

Trong khi đó, ông Phạm Văn Hào – Chủ tịch UBND phường Hoàng Mai nhấn mạnh: Việc kiên quyết tháo dỡ đối với các công trình vi phạm nhằm thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh về tăng cường quản lý đất đai và xử lý các trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng. Thời gian tới, UBND phường Hoàng Mai sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, tuần tra, kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong quản lý sử dụng đất đai và trật tự xây dựng. Đồng thời, kêu gọi người dân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật để từ đó xây dựng địa phương ngày càng phát triển, bền vững, văn minh.

Có thể thấy rằng, việc các phường phía Bắc của tỉnh kiên quyết xử lý các công trình vi phạm ngay khi chính quyền mới vừa thành lập đã cho thấy sự quyết liệt và quyết tâm cao.

Tuy vậy, để xử lý dứt điểm tình trạng này, cần phải có những giải pháp mang tính chiến lược, lâu dài. Trong đó, điều quan trọng là phải rà soát lại quy hoạch, đề nghị điều chỉnh các vùng quy hoạch treo không còn phù hợp; ưu tiên bố trí quỹ đất tái định cư và đất ở cho người dân bị ảnh hưởng; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện đúng pháp luật; đồng thời tăng cường xử lý trách nhiệm của cán bộ địa phương nếu để xảy ra vi phạm kéo dài mà không phát hiện hoặc không xử lý...