Cách mạng dù - Cách mạng số

(Baonghean) - Cuộc cách mạng dù có thể không được phát sóng trên truyền hình, nhưng chắc chắn sẽ xuất hiện dày đặc trên mạng xã hội, loại hình tin nhắn hay trên các mạng đặc biệt như FireChat.

Đây là một ứng dụng dành cho điện thoại thông minh và được người tham gia cách mạng dù Hồng Kông sử dụng như "chất keo" gắn kết các thành viên của phong trào ủng hộ dân chủ - một thứ vũ khí đáng gờm của người biểu tình và phong trào quần chúng. Ứng dụng này tạo ra một mạng lưới kết nối người dùng mà không cần đến mạng internet. Nó chỉ sử dụng kết nối bluetooth hoặc wi-fi giữa các thiết bị di động với nhau. Ưu điểm của loại mạng này là càng nhiều người kết nối thì sóng mạng càng mạnh và tốc độ truyền dữ liệu càng nhanh. Trong khi đó, mạng internet hoặc mạng điện thoại cổ điển sẽ bị nghẽn nếu có quá nhiều người truy cập. Pamela Lam, nhà hoạt động vì dân chủ của phong trào Occupy Central cho biết: "Thực ra, ban đầu chúng tôi buộc phải sử dụng ứng dụng này vì có quá nhiều người ở khu vực biểu tình và khiến cho mạng điện thoại rất chậm. FireChat không cần dữ liệu mạng để hoạt động và giờ thì có rất nhiều người tải ứng dụng này về máy". Tuy nhiên đó cũng lại là một áp lực lớn đối với công ty đã phát triển ứng dụng này - Open Garden. Sự nổi tiếng chóng vánh và sự quan tâm của cộng đồng quốc tế khiến cho công ty này phải nỗ lực để theo kịp "cái bóng" của chính mình, cập nhật thêm các tính năng mới cho FireChat.

2 tuần đầu của cuộc biểu tình, từ ngày 27/9 đến ngày 10/10, máy chủ ghi nhận 500.000 lượt tải ứng dụng chỉ riêng tại Hồng Kông (61% trên hệ điều hành Android và 39% trên hệ điều hành iOs), 10,2 triệu lượt chat và 1,6 triệu phòng chat được lập ra. Giám đốc marketing của FireChat Christophe Daligault nói với CNN: "Chúng tôi không hề lường trước được điều này và thực sự bị bất ngờ. Chúng tôi chỉ chợt nhận ra có một sự tăng đột biến trong lượng sử dụng ứng dụng và nhận ra rằng có một sự kiện gì đó rất lớn đang diễn ra. Giờ thì có người dùng rải rác khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi nghĩ rằng có 2 lý do. Thứ nhất là nhiều người đã quen với việc cập nhật thông tin mới nhất về những gì diễn ra ở Hồng Kông. Loại thứ 2 là những người chỉ tò mò muốn biết tất cả những sự ồn ào này là chuyện gì". Nhiều người thuộc cộng đồng Hoa ngữ ở Australia hay Mỹ cũng tải ứng dụng này để thể hiện sự ủng hộ đối với phong trào này. Mặc dù bây giờ lưu lượng tải đã chững lại, nhưng tần suất hoạt động thì tăng lên.

Người biểu tình cách mạng dù Hồng Kông - những người trẻ của thời đại công nghệ.

Điểm khác biệt của FireChat so với các ứng dụng nhắn tin khác là các nội dung đăng tải không chỉ giới hạn trong phạm vi người quen của người dùng. Tất cả những gì diễn ra trên FireChat có thể được xem bởi bất cứ ai. Daligault nói về FireChat như "1 chiếc loa phóng thanh khổng lồ": "Bạn có thể ở một nơi nào đó và hét vào chiếc loa tôi đang ở vị trí này và tôi cần 1 chai nước ngay bây giờ. Sau đó bạn sẽ thấy ai đó mà bạn không hề quen biết trả lời bạn và mang đến chai nước bạn cần. Điều đó sẽ khó khăn hơn nếu bạn sử dụng Facebook hay Whatsapp, nơi mà bạn bị giới hạn bởi danh sách người quen". Người đồng sáng lập và Giám đốc điều hành Open Garden Micha Benoliel cũng có mặt ở Hồng Kông khi biểu tình nổ ra và đã kéo dài chuyến đi của mình để có thể trực tiếp nhận phản hồi của người sử dụng.

Điều mà người dùng hài lòng và lại cũng than phiền về FireChat nhất chính là việc các nội dung trên FireChat quá cởi mở, kể cả đối với các đối thủ của phong trào dân chủ. Open Garden vừa cập nhật tính năng mới cho phép khắc phục phần nào nhược điểm này. Mặc dù FireChat đã cực kỳ thành công tại Hồng Kông và trong biểu tình tại Đài Loan trước đó, nhưng Daligault cho biết, ban đầu ứng dụng này không hề được phát triển như một công cụ biểu tình. "Điều chúng tôi mong muốn thực hiện là 1 mạng lưới truyền thông cho người dùng ở những nơi truy cập mạng thông tin cổ điển khó khăn và có mật độ dân đông như New Delhi hay Mexico City".

Các ứng dụng tương tự như FireChat không hề hiếm: Serval Mesh, Commotion, Storymaker,... là những ứng dụng đang cạnh tranh trên thị trường mạng-phi-mạng. Kakao Talk cũng từng là 1 ứng dụng liên lạc rất phổ biến ở Hàn Quốc trước khi bị chính phủ ra lệnh cấm bởi những tin đồn lan truyền trên mạng nhắn tin này. Để cạnh tranh trên thị trường khốc liệt này, FireChat hiện đang phát triển tính năng tin nhắn riêng tư, dựa trên các phản hồi từ người biểu tình Hồng Kông. Rất hữu dụng vào thời gian đầu của cuộc biểu tình vì khả năng lan toả rộng, hiện FiraChat đang tỏ ra bất tiện cho trò chơi mèo - đuổi - chuột của Occupy Central và cảnh sát. Sẽ chẳng hay ho gì cho những kẻ nổi loạn trẻ tuổi nếu kế hoạch và điểm yếu của họ bị cảnh sát nắm rõ.

Sở dĩ cuộc cách mạng dù ở Hồng Kông trở thành điểm nóng thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế là bởi nó phản ánh tất cả những khía cạnh của xã hội hiện đại. Sức mạnh của tuổi trẻ, của số đông, của những công cụ phi vật thể... không chỉ có thế, cuộc biểu tình cũng phản ánh một xã hội phát triển quá nhanh, quá bột phát đến mức vượt khỏi khả năng tự giới hạn, kiểm soát sự phát triển của nó. Đến lúc này có thể thấy phong trào đã tuột dốc khỏi đỉnh cao của nó và những nhà lãnh đạo phong trào càng lúc càng cho thấy sự bất lực của mình trong việc duy trì sức ảnh hưởng trong người dân và với chính phủ. Cũng như FireChat, sự lan toả nhanh và không chọn lọc là ưu điểm đã đưa nó lên top ứng dụng, nhưng cũng là yếu điểm sẽ kéo nó tuột dốc. Cơn mưa ở Hồng Kông không thể kéo dài mãi được, câu hỏi đặt ra là bao giờ và như thế nào.

Nấm Linh Chi

(Theo Le Monde)