'Khai tử' 341 ô tô hết hạn sử dụng ở Nghệ An

Thống kê ô tô hết niên hạn sử dụng

Số liệu thống kê của Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới Nghệ An, tổng số xe ô tô trên địa bàn tỉnh đã hết niên hạn sử dụng tính đến ngày 31/12/2018 là 341 xe, trong đó có 304 xe tải và 37 xe khách.

Theo quy định, các xe hết niên hạn sử dụng và sắp hết niên hạn sẽ được cập nhật vào danh sách cảnh báo tại chương trình quản lý kiểm định để các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới không cho kiểm định. Danh sách này cũng được báo cáo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, Bộ GTVT và gửi tới lực lượng Thanh tra giao thông, CSGT.

Ngoài ra, các chủ phương tiện cũng sẽ được các trung tâm đăng kiểm thông báo bằng nhiều hình thức trước khi xe hết niên hạn sử dụng tại các chu kỳ kiểm định cuối. Khuyến cáo lái xe khi hết niên hạn sử dụng không được phép lưu hành, chủ phương tiện phải nộp lại giấy chứng nhận đăng ký và kiểm định...

Thông tư 15/2014/TT-BCA của Bộ Công an quy định trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe. Theo đó, cơ quan đăng ký, quản lý xe căn cứ danh sách xe ôtô hết niên hạn sử dụng, xe không được phép lưu hành do cơ quan đăng kiểm cung cấp để rà soát, làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe.

Đồng thời, Thông tư cũng quy định cơ quan đăng ký, quản lý xe phối hợp với công an xã, phường, thị trấn nơi chủ xe cư trú để thông báo, yêu cầu tổ chức, cá nhân có xe hết niên hạn sử dụng làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe.

Cán bộ Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Nghệ An kiểm tra các điều kiện đảm bảo an toàn đối với xe khách. Ảnh: Đ.C

Quy định là vậy, song sẽ có bao nhiêu trong số này thực hiện nghiêm việc tiêu hủy, nói cách khác là “khai tử”, hay vẫn lén lút lưu hành là câu hỏi không dễ trả lời. Trên thực tế, mặc dù chưa xảy ra các vụ tai nạn liên quan đến xe hết niên hạn sử dụng trên địa bàn, song hàng loạt vụ tai nạn liên quan đến xe hết niên hạn sử dụng thời gian qua trên địa bàn cả nước cũng đã đủ gióng lên hồi chuông cảnh báo.

Đơn cử, vụ tai nạn xảy ra tháng 3/2018 tại mỏ đá Hùng Vượng (xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) làm 1 người tử vong do xe tải biển kiểm soát 38H-7648 (hết niên hạn từ ngày 1/1/2018, bỏ đăng kiểm từ tháng 5/2014) tự trôi dốc); hay vụ xe tải biển kiểm soát 19C-006.35 (hết niên hạn từ 1/1/2017, bỏ đăng kiểm từ tháng 12/2012) lao xuống vực tại xã Thượng Phùng, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang làm 4 người trên xe thiệt mạng vào tháng 4/2018...

Thực tế xe hết niên hạn sử dụng có nguy cơ tai nạn cao là hoàn toàn có cơ sở. Theo ông Nguyễn Quý Khánh- Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Nghệ An: Những xe quá niên hạn, thường gặp vấn đề về phanh, các thiết bị kỹ thuật, các bộ phận an toàn. Những bộ phận này không còn ăn khớp, nên có khả năng xảy ra hỏng hóc bất kỳ lúc nào.

Và không ít những trường hợp TNGT đã xảy ra do hỏng phanh, hỏng thiết bị... Thêm nữa, những chiếc xe “hết đát” này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về cháy nổ vì bình xăng cũ, hoen rỉ, còn các ống dẫn nhiên liệu thì không chắc chắn, dễ rò rì dẫn đến cháy, nổ.

Nghị định 95/2009/NĐ-CP ngày 30/10/2009 của Chính phủ quy định: Niên hạn sử dụng là thời gian cho phép sử dụng của xe ô tô được tính từ năm sản xuất. Cụ thể, niên hạn sử dụng với xe ô tô chở hàng không quá 25 năm, ô tô chở người không quá 20 năm; Đối với xe ô tô chuyển đổi công năng từ các loại xe khác thành xe ô tô chở người trước ngày 1/1/2002 không quá 17 năm.

Siết chặt quản lý

Nhằm kiểm soát, ngăn chặn, loại bỏ xe hết niên hạn sử dụng, hàng năm Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới tỉnh đều niêm yết danh sách số xe bị loại bỏ tại phòng làm thủ tục kiểm định và gửi thông báo đến các cơ quan chức năng biết để có kế hoạch kiểm soát, xử lý.

Ông Nguyễn Quý Khánh cho biết: Trong lần kiểm định cuối cùng trước khi xe hết niên hạn sử dụng, Trung tâm sẽ cấp tem kiểm định có vạch dấu đỏ cho phương tiện và đưa vào danh sách cảnh báo trên dữ liệu kiểm định của hệ thống để các trung tâm đăng kiểm không tiếp nhận kiểm định đối với xe đã hết niên hạn vào kỳ kiểm định tiếp theo.

Đồng thời, thông báo về việc xe sắp hết niên hạn và vận động chủ xe tuân thủ quy định về niên hạn xe. Nhưng đó cũng là lý do khiến không ít trường hợp xe gần hết niên hạn sử dụng thường trốn kiểm định những kỳ cuối. Đáng lo ngại, nếu chủ xe tìm cách làm giả giấy tờ kiểm định an toàn kỹ thuật để hợp thức hóa phương tiện và lưu hành trên đường.

Các phương tiện vận tải làm thủ tục đăng kiểm tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Nghệ An. Ảnh: Đ.C

Còn theo Thượng tá Nguyễn Nam Hồng - Phó trưởng Phòng Cảnh sát Giao thông tỉnh: Từ danh sách do Cục Đăng kiểm cung cấp, hàng năm phòng đều gửi danh sách xe đã hết niên hạn sử dụng để lực lượng Cảnh sát giao thông tại các địa bàn kịp thời phát hiện xử lý.

Đồng thời gửi thông báo đến cả chủ xe có xe hết niên hạn sử dụng trên địa bàn tỉnh, nhưng tính đến hết ngày 31/12/2018 chỉ có 22 trường hợp đến làm thủ tục trả đăng ký, trả biển. Về trường hợp quá hạn kiểm định, từ đầu năm 2018 đến nay, lực lượng đã phát hiện, xử lý 190 trường hợp.

Cũng theo thượng tá Hồng, có trường hợp xe đã qua nhiều đời chủ mà không làm thủ tục sang tên đổi chủ, và đến hiện tại chưa xác định được chủ xe ở đâu. Ngoài ra, có trường hợp nhân viên bưu điện không tìm thấy địa chỉ để gửi thông báo nên đành trả lại, bởi thực tế thời điểm đăng ký chủ xe ở địa chỉ A, nhưng nay đã chuyển...

Theo Nghị định 46/2016 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường sắt, đường bộ, mức xử phạt đối với xe hết niên hạn sử dụng ở mức từ 4 - 6 triệu đồng/trường hợp, đồng thời tước giấy phép lái xe trong thời gian từ 1-3 tháng và tịch thu phương tiện.

Theo ông Nguyễn Sỹ Thắng - Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải: Hàng năm Thanh tra sở đều chỉ đạo các đội thanh tra khu vực tăng cường phối hợp với lực lượng chức năng để tiến hành kiểm tra và xử lý nghiêm đối với tổ chức, cá nhân đưa xe quá hạn kiểm định và xe hết niên hạn sử dụng lưu thông trên các tuyến đường bộ, đặc biệt trên các tuyến đường tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, gần các mỏ khoáng sản, bãi tập kết hàng hóa, các công trường đang thi công... Từ đầu năm 2019 đến nay, qua kiểm tra lực lượng phát hiện 8 phương tiện quá hạn kiểm định.

Thanh tra giao thông kiểm tra việc dừng đỗ phương tiện, đồng thời kiểm tra các giấy tờ liên quan. Ảnh: Đ.C

Như vậy có thể thấy, việc xử lý xe hết niên hạn sử dụng không phải dễ, và trên thực tế nếu chỉ trông chờ vào sự tự giác của các chủ phương tiện sẽ là rất khó. Bởi vậy, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để thông tin không chỉ đến được với chủ phương tiện mà còn giúp người dân cùng hiểu rõ nguy cơ gây TNGT khi để xe hết hạn kiểm định lưu thông trên đường.

Bên cạnh đó, ngành chức năng địa phương cần khuyến cáo các tổ chức, trường học, doanh nghiệp, cá nhân khi thuê xe nên kiểm tra giấy tờ đăng ký, đăng kiểm để tránh thuê phải xe hết niên hạn sử dụng, không bảo đảm an toàn khi lưu thông; không mua bán, trao đổi các phương tiện hết niên hạn sử dụng.

Về lực lượng trực tiếp tham gia kiểm tra, xử lý nên giao cho công an xã (nhất là khu vực nông thôn, khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa) giám sát việc chủ xe nộp lại giấy tờ đăng ký, biển số và việc giải bản phương tiện. Ngoài ra, cần có chế tài mạnh hơn để xe hết niên hạn sử dụng phải tháo dỡ thành phế liệu, phải được tiêu hủy để đảm bảo an toàn giao thông, hạn chế tai nạn giao thông.

Chỉ thị 29/CT-TTg ngày 5/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định nêu rõ: yêu cầu Bộ GTVT, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường tuyên truyền, tuần tra, xử phạt.

Đồng thời, yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương tổng kiểm tra, rà soát, thống kê danh sách các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định; có phương án cụ thể xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Đặc biệt, Chỉ thị yêu cầu xử lý trách nhiệm của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định tham gia giao thông gây tai nạn.