Cái khó của xã điểm

(Baonghean) - Anh Sơn có 4 xã đăng ký thực hiện điểm của tỉnh trong xây dựng NTM: Tào Sơn, Lĩnh Sơn, Hùng Sơn, Cẩm Sơn và 1 xã đăng ký điểm của huyện là Đỉnh Sơn. Phấn đấu đến năm 2015, các xã này sẽ hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng NTM. Thế nhưng, trong thực tế, các địa phương này đang gặp rất nhiều khó khăn…

Tào Sơn là địa phương nằm trong số 4 xã điểm, được huyện đánh giá là xã đã đạt được nhiều kết quả nhất trong phong trào xây dựng NTM, với 9/19 tiêu chí: Quy hoạch, giáo dục, hệ thống chính trị, chợ nông thôn, văn hóa, an ninh trật tự, cơ cấu lao động, bưu điện và nhà ở. Mục tiêu đặt ra của Tào Sơn, đến hết năm 2015 là hoàn thành 19 tiêu chí. Như vậy, từ nay đến hết năm 2015, chỉ còn hơn 2 năm nữa, địa phương này phải hoàn thành 10 tiêu chí. Đây là gánh nặng rất lớn đối với Tào Sơn - một địa phương lấy sản xuất nông nghiệp làm mũi nhọn.

Trao đổi với chúng tôi, anh Hoàng Đình Sơn – Chủ tịch UBND xã, cho rằng: Trong 10 tiêu chí địa phương phải thực hiện thời gian tới, chúng tôi xác định có 3 tiêu chí khó nhất, đó là hộ nghèo; xử lý môi trường, và hạ tầng giao thông. Với địa phương trung du miền núi như Tào Sơn, tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 10% là đạt tiêu chí. Nhưng đến thời điểm này, tỷ lệ hộ nghèo của Tào Sơn còn chiếm tới 21%.

Nếu như trước đây phấn đấu mỗi năm giảm 5% có thể được, thời gian tới là rất khó, bởi trong số 21% hộ nghèo thì có tới 2/3 là hộ ông bà già sống độc thân, không còn khả năng lao động, chuyện xóa nghèo đối với những hộ này là không thể. Tại sao hộ ông bà già độc thân của địa phương nhiều như vậy? Ông Sơn trăn trở, một thực tế rất khó xử lý là nhiều gia đình có cùng cha mẹ, con, cháu ở chung một nhà, nhưng vì nhiều lý do nên họ tách hộ, để cha mẹ già ở riêng.

Cũng có trường hợp rất thực tế là Đảng, Nhà nước đang có nhiều chính sách đối với hộ nghèo, nên tâm lý của họ tách hộ để hưởng các chính sách của hộ nghèo. Do đó, để tỷ lệ hộ nghèo của Tào Sơn giảm xuống 10% vào năm 2015, theo anh Sơn, sắp tới xã sẽ rà soát, vận động những gia đình ở cùng một nhà nhưng tách thành 2 hộ để nhập thành 1 hộ, mới xóa được nghèo cho những hộ già cả.

Đường giao thông nông thôn ở xã Tào Sơn (Anh Sơn).

Tiêu chí môi trường cũng là bài toán khó. Theo nguyên tắc trong xây dựng NTM, bãi xử lý rác thải sinh hoạt của địa phương phải cách khu dân cư 2 km, cách nguồn nước 1 km. Mặc dù là vùng nông thôn, diện tích tự nhiên trên 2.500 ha, nhưng từ nhiều năm nay địa phương loay hoay tìm vị trí xây dựng bãi xử lý rác tập trung vẫn chưa ra. Và hiện nay, mặc dù đã có quy định về thu gom rác thải sinh hoạt, việc xử lý rác thải vẫn chưa phù hợp.

Hạ tầng giao thông cũng là tiêu chí khó, nhưng có thể thực hiện được mục tiêu, bởi vì người dân đã hiểu và xác định được làm đường trước hết là mình hưởng lợi, đại đa số người dân ủng hộ. Xã Tào Sơn, tổng chiều dài đường giao thông nông thôn hơn 44 km, đến thời điểm này địa phương đã đổ nhựa và đổ bê tông được 14 km (trong đó bê tông 10 km). Cách làm của Tào Sơn là giải tỏa đến đâu, đổ bê tông đến đó, trong quá trình làm, xã giao cho các thôn tự hạch toán, giám sát, minh bạch trong quản lý, nên nhân dân đóng góp tiền một cách tích cực.

Năm 2012, được Nhà nước hỗ trợ xi măng, huyện hỗ trợ 100% sỏi, xã hỗ trợ 40% cát, còn lại do nhân dân đóng góp. Mức đóng góp của dân phụ thuộc vào sự thống nhất của từng thôn, nên toàn xã đổ bê tông được 10 km đường liên thôn. Theo quy định, các xã miền núi đường giao thông cứng hóa được 70% là đạt tiêu chí NTM, thì đối với Tào Sơn còn gần 20 km nữa mới hoàn thành tiêu chí hạ tầng giao thông nông thôn. Nếu như mỗi năm xã làm được 10 km, thì đến năm 2015, địa phương này hoàn thành tiêu chí giao thông. Thế nhưng, năm nay Tào Sơn dù đăng ký với huyện giải tỏa và đổ bê tông 10 km, huyện chỉ phân bổ 1,8 km. Phải chăng, với cách phân bổ theo kiểu dàn trải của huyện, sẽ gây khó khăn cho những xã điểm, khi thời gian về đích xây dựng NTM còn rất ngắn.

Theo ông Nguyễn Công Thế - Trưởng phòng Nông nghiệp – Phó Ban chỉ đạo xây dựng NTM của huyện, cho biết: Đối với huyện Anh Sơn, đến thời điểm này, những xã điểm mới đạt được từ 8 – 10 tiêu chí. Trong số những tiêu chí chưa hoàn thành, khó khăn nhất là các tiêu chí như xử lý môi trường, xóa đói giảm nghèo, hạ tầng giao thông, thiết chế văn hóa... Năm nay, kế hoạch của huyện đổ bê tông 45 km đường giao thông nông thôn, huyện sẽ phân bổ dàn trải cho nhiều xã thực hiện.

Bài, ảnh: Xuân Hoàng