Cần 'đặt hàng' Mặt trận Tổ quốc giám sát thống nhất, có trọng tâm, trọng điểm

Chuyển biến từ cơ sở

Tại xã Tây Hiếu (thị xã Thái Hoà), các nội dung được MTTQ xã lựa chọn giám sát xuất phát từ thực tiễn lắng nghe, nắm bắt dư luận nhân dân còn có những khúc mắc, băn khoăn, phản ánh, đồng thời góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.

Từ quan điểm đó, thời gian qua, MTTQ xã Tây Hiếu đã tiến hành giám sát việc thực hiện chương trình hành động của đại biểu HĐND xã; giám sát việc thực hiện quy trình khám sơ tuyển nghĩa vụ quân sự theo Luật Nghĩa vụ quân sự; giám sát việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao của cán bộ, công chức xã, nhất là công chức tại bộ phận “một cửa”, công chức phụ trách cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân.

MTTQ xã Tây Hiếu còn giám sát việc giải quyết kiến nghị, phản ánh, đề xuất của người dân thông qua hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền với nhân dân và qua hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu dân cử; giám sát việc thực hiện một số chính sách liên quan đến người dân; về thu – chi ngân sách…

Đồng chí Nguyễn Xuân Hải - Chủ tịch Uỷ ban MTTQ xã Tây Hiếu, cho biết: Thông qua giám sát thực hiện chương trình hành động của đại biểu HĐND xã được cam kết trong quá trình vận động bầu cử, đã chỉ rõ đại biểu nào tích cực, đại biểu nào chưa, nhất là đeo bám, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị cử tri nơi mình bầu cử… Sau giám sát, ý thức, trách nhiệm đại biểu HĐND xã tăng lên, có tinh thần tham gia và thể hiện rõ hơn tính chính kiến của mình tại các diễn đàn, kỳ họp HĐND xã. Trong giám sát việc thực hiện chức trách nhiệm vụ, đặc biệt là lĩnh vực cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân được minh bạch hơn về quy trình thủ tục, thời gian tiếp nhận và trả kết quả được thực hiện bằng phiếu hẹn “giấy trắng, mực đen” rõ ràng, tránh trường hợp “ngâm” hồ sơ, dễ dẫn đến tiêu cực...

Ở xã Nghĩa Hồng (huyện Nghĩa Đàn), vấn đề được MTTQ xã ưu tiên thực hiện giám sát liên quan đến các công trình, phần việc từ nguồn đóng góp của nhân dân. Bao gồm, giám sát việc thực hiện các công trình từ nguồn thu xã hội hoá của phụ huynh, như xây dựng công viên nước và mái che di động tại trường mầm non; khuôn viên, cảnh quan trường tiểu học; đầu tư nâng cấp trạm y tế xã; các công trình đường giao thông liên xã, liên thôn…

Chia sẻ lý do lựa chọn nội dung giám sát, đồng chí Trương Thị Lưu - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Hồng, cho rằng: “Tâm lý chung của người dân, đồng tiền mình “chắt bóp” đóng góp cũng mong được sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả và MTTQ là tổ chức đại diện, thay mặt nhân dân để làm việc đó. Hoạt động giám sát của MTTQ từ khi triển khai và trong quá trình thực hiện và đến khi hoàn thành công trình. Bởi vậy, các chủ đầu tư và đơn vị thi công rất cẩn thận trong việc xây dựng thiết kế, dự toán kinh phí và lựa chọn nguyên vật liệu và thi công chất lượng, phòng tránh việc huy động phụ huynh đóng góp làm một nội dung nhưng lại được “chế” hồ sơ vào việc khác”.

“

Tâm lý chung của người dân, đồng tiền mình “chắt bóp” đóng góp cũng mong được sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả. MTTQ là tổ chức đại diện, thay mặt nhân dân để giám sát, đáp ứng mong muốn của Nhân dân.

Đồng chí Trương Thị Lưu - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Hồng (huyện Nghĩa Đàn)

Ghi nhận về hiệu quả giám sát của MTTQ xã, cô giáo Đặng Thị Phương – Phó Hiệu trưởng Trường Mầm non Nghĩa Hồng khẳng định: Chính khâu giám sát chặt chẽ của MTTQ đã phát huy được giá trị công trình, đồng thời củng cố niềm tin tưởng và sự sẵn sàng từ phía người dân khi nhà trường có chủ trương xã hội hoá để phục vụ chính nhu cầu của con em mình.

Ngoài ra, hoạt động giám sát của MTTQ xã Nghĩa Hồng cũng thể hiện sự linh hoạt, khi ở xóm Hồng Phúc, trong các đợt vận động đóng góp Quỹ Vì người nghèo, Tết người nghèo hay ủng hộ bão lụt…, dù số hộ dân nhiều, nhưng mức đóng đều thấp hơn mặt bằng chung các xóm trong xã, MTTQ xã đã tiến hành giám sát. Qua giám sát, MTTQ xã cũng thấy được quy trình vận động được triển khai và quản lý thu – chi bài bản; tuy nhiên, trên địa bàn xóm có khoảng 1/3 số hộ là cán bộ, công nhân lao động các công ty, nông trường và trường học, họ tham gia đóng góp tại các đơn vị nên mức huy động ở xóm thấp.

Phát huy tính chủ động 2 phía

Hoạt động giám sát là chức năng, nhiệm vụ quan trọng của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội được Bộ Chính trị ban hành quy chế cụ thể tại Quyết định số số 217/QĐ-TW, ngày 12 tháng 12 năm 2013. Đồng thời, trong triển khai các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, đề án, quy định của Đảng các cấp đều đặt ra vai trò giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội. Bởi vậy, đây là nhiệm vụ được MTTQ từ tỉnh đến cơ sở ở Nghệ An quan tâm triển khai thực hiện.

Nội dung giám sát được các cấp MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp bám sát thực tiễn cuộc sống để giám sát có chiều sâu những vấn đề thực tiễn đặt ra. Chỉ riêng năm 2024, các cấp trong tỉnh đã tổ chức 5.537 cuộc giám sát chuyên đề; trong đó MTTQ tỉnh tổ chức 4 cuộc giám sát, gồm giám sát trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Nhân dân gắn với thực hiện Quyết định 124, ngày 02/8/2018 của Ban Bí thư; giám sát việc tiếp xúc, đối thoại và thực hiện kết luận của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp sau tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân trên địa bàn tỉnh; giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; giám sát việc thực hiện tập trung phát triển nguồn nhân lực và xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số.

Đồng chí Nguyễn Đức Thành – Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An: Thông qua hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội, nhiều bất cập, hạn chế, thiếu sót trong quá trình triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đã được phát hiện kịp thời để kiến nghị, đề xuất cấp ủy, chính quyền các cấp xem xét, điều chỉnh. Quan trọng hơn, hoạt động giám sát còn góp phần phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thúc đẩy tính minh bạch, nâng cao hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển mạnh mẽ của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

“

Giám sát của MTTQ là một hoạt động nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thúc đẩy tính minh bạch, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển mạnh mẽ của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Đồng chí Nguyễn Đức Thành – Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An

Bên cạnh hiệu quả và tác động tích cực; hoạt động giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cũng đặt ra những khó khăn, bất cập. Như phạm vi giám sát rộng nhưng nguồn lực, nhân lực hạn chế; một số nơi chưa thực sự phát huy vai trò chủ động, còn nặng tính hình thức. Về phía cấp ủy, chính quyền, một số nơi chưa có nhận thức đầy đủ, sâu sắc, toàn diện và quan tâm đúng mức đến hoạt động giám sát của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội.

Mặt khác, việc tiếp nhận và xử lý kiến nghị sau giám sát còn chậm, chưa đồng bộ. Những bất cập này đã được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Nghệ An nhìn nhận rõ và đã ban hành Quy định số 54, ngày 7/8/2024 về trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức Đảng, chính quyền trong việc bảo đảm thực hiện quy chế giám sát, phản biện xã hội và quy định tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh.