Cần giải pháp đồng bộ

(Baonghean) -Với mong muốn nắm bắt tình hình thực thi pháp luật trong công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng và gian lận thương mại trên địa bàn tỉnh, vừa qua, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại tại một số đơn vị. Qua đó, thấy nổi bật lên một số khó khăn…

Theo ông Nguyễn Văn Huy – Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, cơ quan thường trực Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” tỉnh Nghệ An, thì hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không có nguồn gốc xuất xứ đang tràn lan trên thị trường, trở thành “sóng ngầm” tác động đến sức khỏe của người dân và an sinh xã hội, gây bức xúc trong nhân dân. Theo ông Trần Đăng Ninh – Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, trên địa bàn tỉnh ta chưa phát hiện những “ổ”, “nhóm” sản xuất lớn mà hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng chủ yếu được vận chuyển từ các địa phương khác hoặc nhập lậu ở nước ngoài vào.

Hiện nay, các cơ quan chức năng cũng đã phát hiện một số cơ sở đóng thủ công hàng nhái, hàng giả một số hãng lớn có thương hiệu để đưa ra thị trường tiêu thụ. Trong khi đó, việc kiểm soát hàng giả, hàng kém chất lượng của các cơ quan chức năng vẫn còn nhiều hạn chế. Vấn đề vẫn được coi là “muôn thuở” đó là do lực lượng mỏng, địa bàn rộng, hàng hóa thì đa dạng, phong phú; trang thiết bị phục vụ cho công tác còn thiếu và yếu. Chi cục QLTT là đơn vị có chức năng kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu tranh chống các hành vi buôn bán hàng nhập lậu, hàng cấm, buôn bán hàng giả trên phạm vi toàn tỉnh nhưng tổng số cán bộ, công chức lao động toàn lực lượng chỉ có 110 người.

Bên cạnh đó, công cụ nhận biết về hàng giả, hàng kém chất lượng không được trang bị, vì vậy, nếu kiểm tra bằng “cảm quan” để khẳng định mặt hàng nào đó giả hay kém chất lượng là không có cơ sở. Để xác định chất lượng một mặt hàng nào đó phải gửi mẫu đi Hà Nội để kiểm định, kinh phí rất lớn, thời gian chờ đợi lâu, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng. Mặt khác, chính các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính cũng chưa có trách nhiệm để bảo hộ sản phẩm, bảo vệ quyền lợi của chính doanh nghiệp mình.

Ban Pháp chế HĐND tỉnh cùng Chi cục QLTT tỉnh giám sát chất lượng hàng hóa tại Trung tâm Thương mại Thành phố Vinh.

Ông Chu Quang Luân – Cục trưởng Cục Hải quan Nghệ An cho rằng: “Mặc dù có quy định các doanh nghiệp có quyền gửi các văn bản yêu cầu cơ quan chức năng thực hiện giám sát sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm của mình nhưng doanh nghiệp chưa quan tâm đến việc đó. Vừa qua, thông qua làm thủ tục hải quan, chúng tôi phát hiện có 2 mặt hàng nhái, và đã thông tin đến doanh nghiệp để xác định xem sản phẩm của 2 doanh nghiệp này có bị xâm phạm về sở hữu trí tuệ không nhưng cả 2 doanh nghiệp không hồi âm và hợp tác. Do đó Hải quan không có cơ sở để thu hồi và tiêu hủy sản phẩm. Về phía người tiêu dùng, một bộ phận thì do không “đủ sức” để nhận biết hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng (do làm quá tinh vi), một bộ phận thì quá dễ dãi trong mua sắm, một bộ phận có tâm lý thích mua rẻ..., vô hình trung tất cả đang “tiếp tay” cho nạn buôn bán hàng giả, háng nhái, hàng kém chất lượng phát triển”.

Để hạn chế nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, trước hết cần có 3 yếu tố, đó là con người, phương tiện (máy móc, thiết bị đo đếm, xác định hàng giả, hàng kém chất lượng), kinh phí. Bên cạnh đó, tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng, từ đó tiến tới “tẩy chay” hàng giả, hàng kém chất lượng; tăng cường phối hợp giữa các cấp, các ngành chức năng bởi nếu đơn lẻ từng ngành thì khó thực hiện tốt. Một giải pháp không kém phần quan trọng đó là vai trò tham gia của doanh nghiệp, doanh nghiệp không được buông lỏng trong quản lý, giám sát tiêu thụ hàng hóa của mình thông qua việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ trước các cơ quan thực thi pháp luật, đồng thời cung cấp cho người tiêu dùng những thông tin nhằm phân biệt hàng thật của doanh nghiệp với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không nên coi việc chống hàng giả là của các cơ quan thực thi pháp luật.

Cuộc đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng là công việc cần huy động cả xã hội chung tay. Với trách nhiệm của cơ quan dân cử, trên cơ sở lắng nghe tâm tư, phản ánh, kiến nghị của cử tri, vừa qua Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã tổ chức cuộc giám sát công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng và gian lận thương mại tại một số ngành, địa phương trong tỉnh. Thông qua giám sát, Ban Pháp chế đã ghi nhận được những bất cập, khó khăn, vướng mắc trong công tác này của các lực lượng; trên cơ sở đó đang kiến nghị với HĐND tỉnh xem xét, quyết định một số nội dung mà thực tiễn đang đặt ra tại kỳ họp tới nhằm đưa công tác này đi vào nề nếp, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong tỉnh.

Bài, ảnh: Minh Chi