Cần giải quyết dứt điểm những vấn đề ở 2 mỏ đất tại Diễn Châu

Khai thác trái phép diện tích và khối lượng lớn

Đi sâu tìm hiểu về 2 mỏ đất của Công ty CP thiết bị Thiên Hoàng và Công ty TNHH Hoàng Phúc, được cấp phép khai thác tại xã Diễn Lợi, huyện Diễn Châu, nhưng lại khai thác vượt ra khỏi phạm vi mà Báo Nghệ An đã phản ánh trong các số báo ra ngày 14 và 29/8/2024. Thực tế, chúng tôi nhận thấy rằng, vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết dứt điểm.

Theo biên bản làm việc giữa đoàn kiểm tra của UBND huyện Diễn Châu với chính quyền địa phương xã Diễn Lợi và 2 đơn vị khai thác vào ngày 30/7/2024 cho thấy: Đoàn kiểm tra của UBND huyện Diễn Châu nhiệm vụ chính là về kiểm tra, làm việc về vấn đề khai thác khoáng sản, quản lý đất đai, xây dựng vào bảo đảm trật tự, an toàn giao thông liên quan đến mỏ đất tại xã Diễn Lợi (xử lý đề xuất, kiến nghị của Công ty CP thiết bị Thiên Hoàng và Công an huyện Diễn Châu). Nhưng khi kiểm tra thì bộc lộ vấn đề nghiêm trọng hơn.

Trước đó, vào ngày 25/6/2024, Công ty CP thiết bị Thiên Hoàng đã đích thân làm "Đơn cầu cứu" gửi đến Huyện uỷ, UBND huyện Diễn Châu liên quan đến vấn đề hoàn thiện, cải tạo, nâng cấp tuyến đường vào mỏ đất. Theo lá đơn này thì vào 8h00 ngày 25/6/2024, UBND xã Diễn lợi đã cử đoàn làm việc gồm các ban, ngành đại diện của xã tổ chức dựng cột, chặn đường vào mỏ khai thác của doanh nghiệp, đồng thời cử người chốt chặn không cho xe khai thác của mỏ vào khu vực mỏ để phục vụ sản xuất.

Trở lại cuộc kiểm tra của UBND huyện Diễn Châu vào ngày 30/7/2024, tại cuộc kiểm tra này, UBND xã Diễn Lợi đã báo cáo vấn đề xe tải nặng chở đất từ 2 mỏ đất gây hư hỏng đường, gây bụi, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân (nhất là học sinh đi học) và gây mất an toàn giao thông; chưa kể việc tưới nước không thường xuyên đã gây ô nhiễm môi trường.

UBND xã Diễn Lợi cũng thừa nhận có sự việc người dân ra chặn đường, không cho xe chở vật liệu đi vào khu vực khai thác trong ngày 25-26/6, nhưng sau đó đã tháo dỡ và các đơn vị đã tiếp tục hoạt động.

Điều đáng nói, UBND xã Diễn Lợi đã trực tiếp nêu rõ thực trạng về phạm vi khai thác của 2 mỏ đất. Theo đó, cả 2 công ty đã có hành vi khai thác ngoài phạm vi mốc giới mỏ đã được cấp thẩm quyền giao đất. UBND xã đã làm việc, yêu cầu dừng khai thác ngoài phạm vi nhưng các đơn vị vẫn cố tình vi phạm.

Ngay sau đó, đoàn kiểm tra tại hiện trường đã chứng thực cho những báo cáo của chính quyền địa phương. Trong đó, cả 2 mỏ đang khai thác có một phần nằm ngoài phạm vi mốc giới mỏ được giao. Riêng mỏ đất của Công ty CP thiết bị Thiên Hoàng, mốc giới đã bị mất.

Theo thông tin chúng tôi có được, sau khi UBND huyện Diễn Châu có Văn bản số 2173/UBND-TNMT về việc đôn đốc lập hồ sơ xử lý vi phạm quy định của pháp luật về hoạt động khai thác khoáng sản đối với 2 mỏ đất tại xã Diễn Lợi, phía UBND xã Diễn Lợi đã phối hợp với Liên đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ tiến hành đo đạc, xác định khối lượng mà 2 đơn vị nói trên vi phạm.

Vào ngày 6/9 vừa qua, UBND xã Diễn Lợi đã có Báo cáo số 409/BC-UBND gửi UBND huyện Diễn Châu về khối lượng vi phạm của 2 mỏ đất đóng trên địa bàn. Theo đó, Công ty CP thiết bị Thiên Hoàng đã khai thác vượt ra ngoài diện tích thuê đất đợt 1 (nằm trong diện tích cấp phép thuê đất đợt 2 nhưng chưa hoàn tất quy trình thủ tục giao đất), với diện tích 2,08ha, khối lượng vi phạm tính được là 114.000m³.

Đối với Công ty TNHH Hoàng Phúc, đơn vị này cũng đã khai thác vượt ra ngoài ranh giới, diện tích được cấp phép với diện tích hơn 2ha; khối lượng trên 100.000m³.

Tuy nhiên, hiện tại chính quyền địa phương vẫn đang hoàn tất việc lập biên bản xử lý vi phạm hành chính. Còn mức độ xử lý, xử phạt như thế nào vẫn phải chờ.

Cần giải quyết dứt điểm

Qua quan sát và khảo sát thực tế của chúng tôi trên tuyến đường từ 2 mỏ đất ra đến khu vực san lấp (nằm cạnh đường N2), cũng như theo báo cáo của UBND xã Diễn Lợi và ý kiến của người dân địa phương nơi có tuyến đường vận chuyển đất đi qua, thì các đơn vị khai thác vận chuyển với nhiều phương tiện tải trọng nặng gây hư hỏng đường, gây bụi mù mịt, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân (kể cả trên tuyến đường nhựa ĐH.256 qua trung tâm xã Diễn Lợi).

Tại cuộc làm việc vào ngày 30/7/2024, ông Nguyễn Đức Tu - Bí thư Chi bộ xóm 6, xã Diễn Lợi có ý kiến cho rằng, người dân địa phương rất ủng hộ chủ trương của Nhà nước về khai thác mỏ và xây dựng đường vào. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, vận chuyển, nhiều phương tiện tải trọng nặng, gây hư hỏng đường, gây bụi bặm, làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, mất an toàn khi tham gia giao thông.

Ông Tu cho rằng, ngày 25-26/6/2024, người dân có ra chặn đường, chặn phương tiện khai thác. Thực tế, nhân dân xóm 6 mới là người phải "kêu cứu". Đảng ủy, UBND xã rất quan tâm, khoảng 8 lần tổ chức làm việc với doanh nghiệp yêu cầu các đơn vị khai thác thực hiện đảm bảo quy định, tránh gây ảnh hưởng đến nhân dân.

Ông Phan Bình - Bí thư Chi bộ xóm 5 thì cho rằng, việc vận chuyển của các đơn vị quá nhiều, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Đây cũng chính là lý do người dân ra chặn đường.

Sau khi UBND huyện Diễn Châu đi kiểm tra 2 mỏ đất tại xã Diễn Lợi, phía Công an huyện Diễn Châu cũng đã tổ chức nhiều tổ kiểm tra, kiểm soát, bố trí cân trọng tải kiểm tra trọng tải các phương tiện trước khi ra khỏi mỏ. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan hoạt động chở hàng quá khổ quá tải, cơi nới kích thước thành thùng xe; đồng thời tổ chức ký cam kết với các chủ phương tiện, chủ mỏ, các lái xe.

Ngoài ra, tại xã Diễn Lợi, ngày 19/3, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 599/QĐ-UBND về việc phê duyệt kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản đợt 1 năm 2024 trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Theo đó, UBND tỉnh sẽ tiến hành đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với 2 mỏ đất làm vật liệu san lấp chưa có kết quả thăm dò, đánh giá trữ lượng và chất lượng tại xã Diễn Lợi, huyện Diễn Châu. Trong đó 1 mỏ có diện tích 17,6 ha, và 1 mỏ có diện tích 22,55 ha.

Nếu việc đấu giá và cấp phép hoàn tất thì tại Diễn Lợi sẽ có 4 mỏ đất, chưa kể còn một số dự án trọng điểm khác cũng sẽ được triển khai tại địa phương này.

Rõ ràng, với những gì đã xảy ra với 2 mỏ đất của Công ty TNHH Hoàng Phúc và Công ty CP thiết bị Thiên Hoàng thì chính quyền địa phương phải rút ra bài học sâu sắc trong việc quản lý. Trước mắt phải xử lý nghiêm, dứt điểm những vi phạm mà 2 chủ mỏ đất đã thực hiện khi khai thác trái phép vượt ra khỏi mốc giới được cấp phép; đồng thời cần phải xem lại việc nắm bắt, xử lý những thông tin phản ánh từ cơ sở. Bởi UBND xã Diễn Lợi đã báo cáo sự việc này bằng văn bản từ đầu tháng 6/2024, nhưng mãi đến cuối tháng 7, đoàn kiểm tra của UBND huyện Diễn Châu mới đi kiểm tra, và lại kiểm tra, xử lý nội dung khác như đã nói ở trên.

Chưa hết, cũng phải xử lý dứt điểm những bất cập trong việc vận chuyển vật liệu, như người dân đã phản ánh, tránh để xảy ra xung đột, nhất là khi trong tương lai sẽ có thêm các mỏ đất và dự án được triển khai ở địa phương này.