Nhiều thủ đoạn tinh vi

Theo ngành chức năng, hiện các thủ đoạn lừa đảo liên quan đến Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có nhiều dạng. Điển hình là thủ đoạn dùng "sổ đỏ" giả để lừa bán hoặc cầm cố vay tiền chiếm đoạt tài sản.

Theo đó, các đối tượng thường lên mạng tìm mua hoặc đặt làm giả “sổ đỏ”, làm giả giấy tờ cá nhân… sau đó lừa bán đất với giả rẻ hoặc đem đi để cầm cố vay tiền sau đó chiếm đoạt.

Điển hình ngày 20/2/2025, TAND tỉnh Nghệ An mở phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Phan Thị Thu Hoài (SN 1976), trú thị trấn Thanh Chương, huyện Thanh Chương về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và tội “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan tổ chức”.

Theo cáo trạng, Phan Thị Thu Hoài quen biết ông Trần Xuân V. (trú thị trấn Thanh Chương) và biết người này kinh doanh dịch vụ cầm đồ, tín dụng. Khoảng cuối tháng 3/2022, do nợ nần và cần tiền chi tiêu cá nhân, Hoài nảy sinh mục đích đặt làm 4 giấy tờ giả để thế chấp cho ông V. nhằm chiếm đoạt tiền.

Để thực hiện ý đồ đó, Hoài lên mạng xã hội, đặt làm giả 4 “sổ đỏ” và Giấy chứng nhận đăng ký xe ô tô giả với tổng chi phí gần 40 triệu đồng. Sau khi đặt làm 4 giấy tờ giả và chờ nhận các giấy tờ đó, Hoài đã 2 lần sử dụng các giấy tờ thật của người khác, lợi dụng sự tin tưởng của ông V. để vay tiền.

Mục đích của Hoài là chờ sau khi nhận được các giấy tờ giả sẽ dùng giấy tờ đó để thế chấp thay thế, rút các giấy tờ thật ra để chiếm đoạt tiền của ông V.

Sau khi nhận được các giấy tờ giả, Hoài đã 2 lần sử dụng giấy tờ giả để lừa đảo chiếm đoạt tiền của ông V. Cơ quan điều tra xác định, tổng số tiền Hoài 4 lần lừa đảo của ông V. là hơn 3,6 tỷ đồng.

Tại phiên toà diễn ra vào ngày 20/2/2025, HĐXX tuyên phạt bị cáo Phan Thị Thu Hoài 14 năm về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", 3 năm tù về tội "Sử dụng tài liệu giả của cơ quan tổ chức". Tổng hợp hình phạt chung buộc bị cáo phải thi hành mức án 17 năm tù.

Bên cạnh thế chấp, cầm cố, các đối tượng lừa đảo còn sử dụng sổ đỏ giả để chiếm đoạt tiền của bị hại thông qua việc mua bán, chuyển nhượng bất động sản. Đặc biệt hiện nay, tại Văn phòng Đăng ký đất đai và các Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai có số lượng người dân thực hiện thủ tục hành chính rất đông.

Lợi dụng tâm lý e ngại các thủ tục hành chính, đặc biệt là các thủ tục liên quan đến Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của người dân, một số đối tượng “nổ” có mối quan hệ rộng, hoặc giả danh nhân viên, cán bộ các cơ quan Nhà nước có thể giải quyết các thủ tục đất đai nhanh, gọn để chiếm đoạt tài sản.

Điển hình trong tháng 10/2023, lực lượng chức năng đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can Lê Thanh Hưng trú tại xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Theo kết quả điều tra, Lê Thanh Hưng tự nhận có khả năng giải quyết thủ tục "trọn gói" về đất đai như: Làm hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thay đổi thông tin trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, làm hồ sơ xin tách thửa và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Để bị hại tin tưởng, sau khi nhận tiền, Hưng làm giả giấy biên nhận hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất, sử dụng con dấu giả của ngành chức năng đóng dấu để đưa cho bị hại. Bên cạnh đó, lên mạng xã hội đặt làm giả Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rồi đưa cho các nạn nhân.

Bằng thủ đoạn trên trong thời gian từ cuối tháng 10/2022 đến tháng 6/2023, Hưng đã lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của 6 bị hại với tổng số tiền hơn 2,7 tỷ đồng.

Tại phiên toà diễn ra vào ngày 10/9/2024, TAND tỉnh Nghệ An đã tuyên phạt Lê Thanh Hưng 16 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và 6 năm tù về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức; Sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Bên cạnh đó, một số đối tượng còn tìm cách đánh cắp thông tin trên “sổ đỏ” của chủ sở hữu đất đang có nhu cầu sang nhượng để làm giả và bằng thủ đoạn tinh vi đánh tráo “sổ đỏ” giả, “sổ đỏ” thật sau đó làm giả các giấy tờ cá nhân của chủ sở hữu nhà, đất thay bằng hình ảnh của mình hoặc của đồng phạm để giao dịch mua bán tại văn phòng công chứng, phòng công chứng.

Một số đối tượng là làm sổ đỏ giả, sau đó thực hiện các giao dịch “đặt cọc" để mua bán và chiếm đoạt tiền của bị hại…

Nâng cao cảnh giác

Để xảy ra tình trạng trên, một phần là do sự chủ quan của người dân khi thực hiện các giao dịch mua bán đất đai, thiếu sự xác minh thông tin liên quan đến quyền sở hữu.

Một số người chung vốn đầu tư bất động sản, nhận chuyển nhượng… không tìm hiểu kỹ các thông tin liên quan đến Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đó chính là kẽ hở để các đối tượng lợi dụng để làm giả Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bên cạnh đó, mặc dù pháp luật đã có chế tài xử lý nghiêm hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu trong đó có "sổ đỏ". (Cụ thể theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017), người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật thì phạt từ 30-100 triệu đồng; phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm. Ngoài ra, hành vi này có thể bị phạt cao nhất đến 7 năm tù).

Thế nhưng, cùng với sự bùng nổ về công nghệ làm giả giấy tờ, sự phát triển của internet, một số đối tượng cố tình vi phạm pháp luật, tiếp tay cho hoạt động lừa đảo.

Điển hình vào ngày 15/12/2024, lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An đã trực tiếp vào Đồng Nai bắt giữ, khám xét khẩn cấp nơi cư trú của đối tượng Nguyễn Đức Tính tại địa chỉ RD38/08, khu tái định cư Long Hưng, ấp Phước Hội, xã Long Hưng, TP. Biên Hòa thu giữ hàng trăm tài liệu giả và nhiều công cụ, máy móc phục vụ việc làm giấy tờ giả. Đấu tranh mở rộng, Ban chuyên án bắt giữ thêm 2 đối tượng trong đường dây làm giả giấy tờ.

Tại cơ quan điều tra, Nguyễn Đức Tính khai nhận từ đầu năm 2024 đến khi bị bắt, đối tượng cùng đồng bọn đã thực hiện trót lọt việc làm giả hàng nghìn giấy tờ, tài liệu các loại cho khách hàng trên khắp cả nước; mỗi giấy tờ, tài liệu làm giả, đối tượng thu từ 3 đến 5 triệu đồng

Để phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cơ quan chức năng khuyến cáo: Người dân cần nâng cao cảnh giác khi sử dụng dịch vụ thực hiện thủ tục hành chính về đất đai.

Đặc biệt, khi cần làm các thủ tục hành chính, nhất là thủ tục liên quan giấy tờ bìa đất cần đến văn phòng, cơ quan quản lý Nhà nước để thực hiện, chứ không qua trung gian để tránh “tiền mất, tật mang”.

Trong trường hợp phát hiện các bất thường trong giao dịch đất đai hoặc nghi ngờ sổ đỏ, giấy tờ khác bị làm giả người dân cần báo ngay Công an xã, phường gần nhất và thu thập các tài liệu thông tin liên quan trình báo cơ quan chức năng xử lý theo quy định.

Bên cạnh đó, các tổ chức hành nghề công chứng, UBND các xã, phường cần kiểm tra chặt chẽ tính pháp lý của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở mà người dân cung cấp, qua đó, phát hiện sớm các trường hợp làm giả để phối hợp lực lượng chức năng xử lý kịp thời.