Cha nhạc sĩ Giáng Son: Chân dung 'cây đại thụ' làng chèo Việt Nam

Nhạc sĩ Giáng Son, một tên tuổi nổi bật của âm nhạc Việt Nam đương đại, xuất thân từ một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Cha của cô là Nhà giáo Nhân dân (NGND) - nhạc sĩ Hoàng Kiều, một trong những cây đại thụ của nghệ thuật chèo Việt Nam, người có đóng góp lớn trong cả ba lĩnh vực: sáng tác, đào tạo và nghiên cứu.

Sự nghiệp lừng lẫy và vở chèo 'Xúy Vân' kinh điển

NGND Hoàng Kiều, tên thật là Tạ Khắc Kế (sinh ngày 12/4/1925 tại Hưng Yên), đã dành hơn 70 năm cuộc đời cống hiến cho nghệ thuật dân tộc. Ông từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng như Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghệ thuật Sân khấu (Bộ Văn hóa), và Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội.

Trong lĩnh vực sáng tác, ông là tác giả phần âm nhạc cho hơn 20 vở chèo. Nổi bật nhất là vở "Xúy Vân", một tác phẩm được xem là dấu mốc quan trọng của sân khấu chèo hiện đại. Các tác phẩm của ông được đánh giá cao về chiều sâu, khả năng xử lý làn điệu nhuần nhuyễn và sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.

Bên cạnh sáng tác, ông còn là một nhà nghiên cứu uyên thâm, để lại nhiều công trình giá trị như "Sử dụng làn điệu chèo" (1974) và "Thanh điệu tiếng Việt và âm nhạc cổ truyền" (2001), trở thành tài liệu chuyên môn quan trọng cho các thế hệ sau.

Người thầy tận tâm của nhiều thế hệ nghệ sĩ

NGND Hoàng Kiều được nhiều thế hệ học trò kính trọng vì sự nghiêm khắc nhưng tận tâm trong giảng dạy. Ông là người đặt nền móng cho phong cách biểu diễn cải cách của chèo trong giai đoạn mới, đào tạo nghệ sĩ từ cách lấy hơi, nhả chữ đến tư duy âm nhạc.

Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Trần Quốc Chiêm, NSND Thanh Ngoan đều bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với người thầy đã truyền cho họ tình yêu nghệ thuật truyền thống. Lời căn dặn của ông vẫn được các học trò ghi nhớ: "Chèo không phải chỉ là hát, mà chèo là kể chuyện, chèo là ý tứ sâu xa... Nếu con không kể bằng trái tim mình, thì khán giả sẽ chẳng có ai nghe".

Với những cống hiến to lớn trong sự nghiệp đào tạo, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2008. Ông qua đời ngày 10/8/2017 tại Hà Nội, hưởng thọ 92 tuổi.

Nền tảng gia đình và định hướng cho con gái Giáng Son

NGND Hoàng Kiều kết hôn với nghệ sĩ chèo Bích Ngọc vào năm 1966. Họ có 4 người con, trong đó con gái út chính là nhạc sĩ Giáng Son. Môi trường nghệ thuật gia đình đã nuôi dưỡng tài năng sáng tạo của cô từ nhỏ.

Ông là người có tư duy định hướng rõ ràng cho con cái. Khi Giáng Son mới 5 tuổi, ông đã yêu cầu cô học piano. Dù ban đầu có sự phản ứng, sau này nữ nhạc sĩ thừa nhận rằng nền tảng piano chính là bước đệm quan trọng giúp cô phát triển trên con đường sáng tác và phối khí hiện đại.

Khi được hỏi về cha, Giáng Son luôn bày tỏ niềm tự hào, cho rằng ông là người có tư duy đặc biệt, kết hợp nhuần nhuyễn âm nhạc dân tộc với kiến thức âm nhạc cổ điển mà ông tích lũy được trong thời gian tu nghiệp tại nước ngoài. Di sản mà NGND Hoàng Kiều để lại vẫn tiếp tục sống mãi qua các tác phẩm, các công trình nghiên cứu và qua những thế hệ học trò thành danh của ông.