Chiến trường Idlib trước thềm cuộc gặp Putin - Erdogan

Theo nhà bình luận Mikhail Khodarenok, đại tá nghỉ hưu và từng phục vụ trong Hội đồng tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Nga, tình hình ở tỉnh Idlib của Syria vài ngày qua có sự hạ nhiệt dường như là để “chờ” kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và Tổng thống Nga Putin tại Moscow trong ngày 5/3.

Những thiệt hại của lực lượng Chính phủ Syria

Theo ông Khodarenok, hiện có 5 đơn vị của Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib, với tổng số khoảng 4.700 binh sỹ, 129 súng cối và pháo, 15 hệ thống phóng rocket đa nòng. Năng lực chiến đấu của các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ được đẩy mạnh bởi các đơn vị tác chiến điện tử cùng các UAV chiến đấu và trinh sát đa nhiệm.

Những chiếc UAV chiến đấu gây ra thiệt hại nhiều nhất cho xe thiết giáp của Quân đội Syria trong các cuộc giao tranh. Cũng chính những cuộc không kích từ UAV còn gây lo ngại cho các đơn vị tăng của lực lượng Chính phủ Assad hơn cả pháo chống tăng và hệ thống tên lửa chống tăng.

Quân đội Syria đã hứng chịu những thiệt hại đáng kể trong cuộc xung đột khi hàng trăm binh sỹ đã thiệt mạng hoặc bị thương. Nhiều xe tăng, xe chiến đấu bộ binh, súng cối và pháo bị hư hỏng nặng, dù các chuyên gia nói rằng các khí tài này có thể được sửa chữa lại.

Các đồng minh của Quân đội cũng bị ảnh hưởng, khi 43 thành viên của nhóm dân quân được Iran hậu thuẫn thiệt mạng trong một cuộc tấn công nhằm vào chốt quan sát (do Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng) ở Idlib. Các đơn vị Hezbollah cũng hứng chịu thiệt hại ngay cả khi họ không tham gia vào bất cứ cuộc chiến đấu nào ở tiền tuyến.

Máy bay quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm phạm không phận Syria ở Idlib 3 lần trong những ngày qua. Các tay súng Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham gia các cuộc đối đầu trên không và bắn hạ 2 máy bay ném bom, 2 trực thăng của Syria và gần đây nhất là bắn hạ một chiếc máy bay huấn luyện do Séc sản xuất.

Số lượng các tay súng thánh chiến giảm

Lực lượng thánh chiến ở Idlib cũng hứng chịu những thiệt hại lớn. Trong 3 tháng qua, quân số của lực lượng này đã giảm hơn một nửa xuống còn khoảng 12.000-13.000 tay súng. Tổn thất của các nhóm này không phải chỉ là do thương vong, mà còn vì các tay súng đã tháo chạy. Điều này khiến các nhóm phiến quân mất nhiều tay súng có kinh nghiệm và các đơn vị được huấn luyện bài bản.

Tình hình ở Idlib dường như đã tạm lắng. Nếu như quân đội của Tổng thống Assad tiến hành chiến dịch, pháo và rocket Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ngay lập tức đáp trả và yểm trợ cho chiến dịch phản công của các phần tử thánh chiến.

Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp cho các nhóm thánh chiến vũ khí và thiết bị hiện đại, trong đó có cả xe thiết giáp chở quân do Mỹ sản xuất, hệ thống tên lửa chống tăng và hệ thống tên lửa phòng không vác vai tầm thấp MANPADS.

Hiện vẫn chưa rõ ai có đủ năng lực cần thiết để vận hành MANPADS trong các nhóm phiến quân. Có thể Thổ Nhĩ Kỳ cách huấn luyện cho các nhóm này hoặc có thể chính Thổ Nhĩ Kỳ họ đang vận hành các hệ thống MANPADS này dưới vỏ bọc của phiến quân.

Phía Thổ Nhĩ Kỳ

Quân đội Syria đã hạ được 12 UAV Anka và 7 UAV Bayraktar của Thổ Nhĩ Kỳ trong các chiến dịch gần đây.

Trong giai đoạn đầu của chiến dịch, Quân đội Syria đã không có bất cứ vũ khí hiệu quả nào để hạ các UAV Thổ Nhĩ Kỳ. Mọi năng lực phòng không của Syria gần như chỉ tập trung xung quanh thủ đô Damascus. Chỉ khi các hệ thống Pantsir-S và Buk-M2E được chuyển tới vùng chiến, thì tình hình mới có sự thay đổi.

Trong khi đó, các phiến quân vẫn tiếp tục tấn công Căn cứ không quân Hmeimim của Nga. Các cuộc tấn công không gây thiệt hại về người và chỉ gây thiệt hại nhỏ về cơ sở, cho thấy hệ thống phòng không ở căn cứ này làm việc hiệu quả.

Hiện nay các phiến quân đã rút ra khỏi khu vực cách căn cứ Hmeimim 55 km và cuộc tấn công rocket gần như đã dừng lại hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp cho các phiến quân hệ thống phóng rocket đa nòng, tình hình có thể sẽ lại thay đổi.

Làn sóng tị nạn

Hiện có khoảng 200.000 người mất nhà ở tại khu vực biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ, với 85.000 người đang sống trong các trại tị nạn như Hazano, Sarmada, Sheikh Hassan, Baskaria, Darkush, và Salkin.

Trong khi đó, chiến dịch Nhành Ô liu mà Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành ở Afrin năm 2018 đã buộc 250.0000 người (chủ yếu là người Kurd) phải chạy khỏi khu vực; chiến dịch Mùa xuân Hòa bình năm 2019 ở miền Bắc Syria cũng khiến 135.000 người (chủ yếu là người Kurd) mất nhà ở.

Chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ về việc tái định cư người gốc Thổ ở các vùng lãnh thổ trước đây của người Kurd đã dẫn đến sự thay đổi căn bản về kết cấu sắc tộc trong các khu vực.

Quân đội Syria “tạm dừng” chiến dịch

Để tiếp tục tiến hành các chiến dịch ở Idlib, Quân đội Syria sẽ phải tạm dừng 2-3 tuần để khôi phục năng lực chiến đấu, bổ sung thêm vũ khí, khí tài cũng như lực lượng.

Các lực lượng Syria cần phải tích trữ thêm các nguồn lực, đặc biệt là đạn dược. Với lý do này, họ có thể sẽ không còn khả năng giải phóng các vùng lãnh thổ chạy dọc tuyến đường cao tốc M4 trước ngày 5/3./.