Chính thức ký Hiệp định thương mại tự do song phương giữa Việt Nam và EU

Chiều 30/6, tại Hà Nội, Hiệp định thương mại giữa Việt Nam và EU gồm Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư (IPA) vừa được ký kết sau 9 năm đàm phán.

Lễ ký kết diễn ra dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và bà Cecilia Malmstrom - Cao ủy thương mại của Liên minh châu Âu.

"15 năm trước Việt Nam là nước đang phát triển với kim ngạch xuất khẩu 26 tỷ USD và lúc đó Việt Nam là đối tác thương mại nhỏ, cần sự giúp đỡ của EU. Giờ đây, Việt Nam và EU bước vào giai đoạn mới, ký kết hiệp định thương mại tự do thế hệ mới trên nguyên tắc minh bạch, thông thoáng", ông Trần Tuấn Anh - Bộ trưởng Bộ Công Thương chia sẻ tại buổi ký kết.

Tuy nhiên, ông Tuấn Anh cho rằng, việc ký kết EVFTA và IPA mới chỉ là bước khởi đầu và hai bên vẫn còn nhiều việc phải làm để các hiệp định này được phê chuẩn, có hiệu lực. "Chặng đường tới đòi hỏi nhiều nỗ lực của cả hai bên", Bộ trưởng Bộ Công Thương nói và tin tưởng quá trình phê chuẩn sẽ được triển khai trong thời gian sớm nhất.

Bà Cecilia Malmstrom - Cao ủy thương mại của Liên minh châu Âu thì nhắc tới câu nói của người Việt Nam "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây" để cảm ơn sự chuẩn bị của các đối tác, đồng nghiệp ở Việt Nam trong suốt 9 năm qua. "Sẽ rất sớm thôi người tiêu dùng Việt Nam tiếp cận được hàng hóa từ châu Âu và ngược lại", bà nói.

Cao ủy thương mại của EU nhấn mạnh, EVFTA sẽ xóa bỏ 99% dòng thuế hàng Việt Nam sang EU và 1% còn lại sẽ được gỡ bỏ thông qua hạn ngạch thuế quan. Điều này sẽ xóa bỏ tệ quan liêu mà doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ phải đối diện.

Bà cũng hoan nghênh Việt Nam mở cửa thị trường mua sắm, nhờ đó các công ty Việt Nam có thể mua thiết bị, dịch vụ giá cạnh tranh. "Đầu tư của EU vào Việt Nam sẽ tăng trưởng vượt bậc nhờ các hiệp định này", bà Cecilia nói.

Cao ủy thương mại của EU hy vọng, cả 2 bên sẽ sớm phê chuẩn để các hiệp định thực thi, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp, người tiêu dùng. "Đây là tín hiệu gửi đi thế giới khi xu hướng bảo hộ đang gia tăng ở nhiều nơi. EU hướng tới những người bạn ở châu Á, và Việt Nam là trụ cột kinh tế ở ASEAN, nên hiệp định này là viên gạch nền tảng quan trọng trong hoạt động các bên", bà Cecilia nhấn mạnh.

Là cơ quan chủ trì đàm phán hiệp định IPA, ông Nguyễn Chí Dũng – Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư cho biết, IPA với những cam kết toàn diện và cân bằng hơn về bảo hộ đầu tư sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư EU về tính hấp dẫn, an toàn, thân thiện và cạnh tranh cao hơn của môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam, và ngược lại. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang đứng trước một số thách thức về hệ thống kết cấu hạ tầng, trình độ công nghệ... trong quá trình thực thi hiệp định này.

Để hiện thực hóa hiệp định này, Chính phủ đang chỉ đạo rà soát, đề xuất trình Quốc hội sửa đổi hoặc ban hành một số đạo luật quan trọng như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Bảo vệ môi trường, Bộ Luật lao động và một số Luật về thuế...

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa trở về từ Hội nghị G20 để chứng kiến lễ ký Hiệp định thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam - EU chiều 30/6. Ảnh: Giang Huy

Những sửa đổi này nhằm tiếp tục đơn giản hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc gia nhập thị trường và thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp FDI. Chính phủ cũng sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng và cung cấp dịch vụ công, khơi thông nguồn vốn cho đầu tư phát triển.

EVFTA gồm 17 Chương, 2 Nghị định thư và một số biên bản ghi nhớ kèm theo về thương mại hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, phòng vệ thương mại, cạnh tranh, doanh nghiệp nhà nước, mua sắm của Chính phủ, sở hữu trí tuệ... Dệt may, da giày, đồ gỗ, nông sản... là những ngành hàng được hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định này.

Về thuế quan, ngay khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với gần 86% số dòng thuế và hơn 99% dòng thuế được gỡ bỏ sau 7 năm.

Ngược lại, Việt Nam cũng cam kết sẽ bỏ ngay 48,5% số dòng thuế cho hàng hóa EU. Sau 7 năm số dòng thuế được xóa bỏ tăng lên 91,8% và sau 10 năm mức xóa bỏ thuế quan là khoảng 98,3% số dòng thuế... Người tiêu dùng Việt Nam sẽ có cơ hội tiêu dùng các sản phẩm của châu Âu với giá cạnh tranh.

Còn Hiệp định IPA gồm các quy định hiện đại về bảo hộ đầu tư cho phép việc thực thi và triển khai thông qua hệ thống mới tòa án về đầu tư, đồng thời vẫn đảm bảo các chính phủ cả hai phía có quyền điều tiết các lợi ích của công dân.

Hiệp định IPA sẽ thay thế các hiệp định đầu tư song phương mà 21 nước thành viên EU đã ký với Việt Nam, triển khai một khung pháp lý mới đảm bảo ngăn ngừa xung đột về lợi ích cũng như tăng cường minh bạch.