Chính trường Canada ra sao khi Thủ tướng Trudeau từ chức?

Thủ tướng Justin Trudeau đã tuyên bố về dự định từ chức vào ngày 6/1/2025. Trong tuyên bố, ông cho biết sẽ rời khỏi vị trí lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada sau khi đảng này bầu được lãnh đạo mới.

Ông Trudeau cũng cho biết thêm rằng, Quốc hội Canada sẽ bị đình chỉ cho đến ngày 24/3 trong khi chờ đợi lãnh đạo mới của Đảng Tự do được bầu chọn.

Trudeau nói thêm rằng, ông "có một điều hối tiếc" là không cải cách được quy trình bầu cử của Canada trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến ​​diễn ra vào mùa Thu năm 2025.

Ông Trudeau, lãnh đạo Đảng Tự do trong 11 năm và là thủ tướng Canada trong 9 năm, đang phải đối mặt với một loạt các cuộc khủng hoảng, từ các mối đe dọa về thuế quan của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đến việc các đồng minh chủ chốt từ chức. Việc từ chức của ông có thể được coi là bước đi “lường trước, khi cuộc tổng tuyển cử sẽ được tổ chức vào cuối năm nay và ông Trudeau được dự kiến là sẽ thua cuộc.

Ông Trudeau đưa Đảng Tự do lên nắm quyền vào năm 2015, hứa hẹn "con đường tươi sáng" cho Canada. Ông ủng hộ các vấn đề tiến bộ như chống biến đổi khí hậu và giải quyết các vụ lạm dụng lịch sử đối với người dân bản địa, nhưng những năm cuối nhiệm kỳ thủ tướng của ông lại được đánh dấu bằng sự bất mãn ngày càng tăng về kinh tế.

Chính phủ của ông Trudeau cũng bị chấn động vào năm 2024 bởi đơn từ chức bất ngờ của Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland, chỉ vài giờ trước khi bà chuẩn bị trình bày bản báo cáo tài chính hàng năm.

Ban lãnh đạo của Đảng Tự do dự kiến ​​sẽ họp vào tuần này, có thể là sau cuộc họp kín. Việc đình chỉ Quốc hội được thiết lập để đảng có thời gian lựa chọn một nhà lãnh đạo mới.

Những người thay thế có thể bao gồm cựu Thống đốc Ngân hàng Anh và Ngân hàng Canada Mark Carney, Ngoại trưởng Mélanie Joly và cựu Phó Thủ tướng Chrystia Freeland.

Nhiều hy vọng đang đặt ra cho một nhà lãnh đạo đảng mới có thể đưa Đảng Tự do thoát khỏi tình trạng khó khăn trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến ​​diễn ra vào hoặc trước ngày 20/10. Các cuộc thăm dò hiện tại cho thấy Đảng Tự do của ông Trudeau đang đứng sau Đảng Bảo thủ đối lập, do người theo chủ nghĩa cấp tiến Pierre Poilievre lãnh đạo.

“Đất nước này xứng đáng có một sự lựa chọn thực sự trong cuộc bầu cử tiếp theo và tôi nhận thấy rõ ràng rằng, nếu tôi phải đấu tranh nội bộ, tôi không thể là lựa chọn tốt nhất trong cuộc bầu cử đó”, ông Trudeau phát biểu ngày 6/1.

Ông Trudeau đã được bầu ba lần, gần đây nhất là vào năm 2021, khi ông vẫn nắm quyền nhưng mất thế đa số trong chính phủ. Kể từ đó, Đảng Bảo thủ của Poilievre đã tạo dựng được lợi thế dẫn trước Đảng Tự do hơn 20% trong các cuộc thăm dò ý kiến ​​toàn quốc.

Ông Trudeau nói với các phóng viên vào ngày 6/1 rằng, tầm nhìn bảo thủ của Poilievre “không phù hợp với người dân Canada”.

“Việc dừng cuộc chiến chống biến đổi khí hậu là vô nghĩa. Việc lùi bước trước các giá trị, sức mạnh và sự đa dạng mà Canada luôn, luôn nỗ lực để tự mình đoàn kết không phải là con đường đúng đắn cho đất nước. Tấn công các nhà báo, các tổ chức CBC, đó không phải là điều mà người dân Canada cần vào lúc này. Chúng ta cần một cái nhìn đầy tham vọng và lạc quan về tương lai – và Pierre Poilievre không đưa ra được điều đó”, ông Trudeau nói.

Phản ứng trước đơn từ chức của ông Trudeau ngày 6/1, Tổng thống đắc cử Trump đã nhấn mạnh thêm ý tưởng rằng, Canada nên “trở thành bang thứ 51” của Mỹ.

“Nhiều người dân Canada yêu thích việc trở thành tiểu bang thứ 51. Mỹ không thể tiếp tục chịu đựng tình trạng thâm hụt thương mại và trợ cấp khổng lồ mà Canada cần để duy trì hoạt động. Justin Trudeau biết điều này và đã từ chức,” ông Trump bày tỏ ý kiến trên trang mạng xã hội Truth Social.