Chống lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ

Nhiều vụ việc gây hậu quả nghiêm trọng

Vào ngày 6/5/2019, cơ quan cảnh sát ĐTTP về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (PC03), Công an Nghệ An đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 3 đối tượng gồm ông Phan Tiến Sỹ - nguyên Trưởng ban, ông Nguyễn Thọ Huy - Phó trưởng ban và ông Nguyễn Văn Thanh - Trưởng phòng Kỹ thuật của Ban Quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH) Yên Thành. 3 người bị khởi tố về hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Theo thông tin ban đầu, 3 người này bị bắt để phục vụ điều tra hành vi tạo lập hồ sơ giả nhằm chiếm đoạt khoảng 5 tỷ đồng tiền đền bù việc cho thuê đất.

Diện tích rừng phòng hộ bị khai thác trái phép tại xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu. Ảnh: Thành Duy.

Hay mới đây Cơ quan CSĐT (Công an huyện Quỳnh Lưu) đã ra quyết định khởi tố 4 bị can gồm: Võ Văn Vinh (SN 1968) - nguyên Trưởng ban Quản lý rừng phòng hộ Quỳnh Lưu; Nguyễn Thị Bích Thủy (SN 1982) - nguyên kế toán Ban Quản lý rừng phòng hộ Quỳnh Lưu; Ngũ Thị Mai và Cao Thị Vân, nguyên thủ quỹ Ban Quản lý rừng phòng hộ Quỳnh Lưu để điều tra về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Theo tìm hiểu ban đầu, dưới sự chỉ đạo của ông Võ Văn Vinh, các cán bộ Ban Quản lý rừng phòng hộ Quỳnh Lưu đã lập khống hồ sơ thanh, quyết toán; không tổ chức chi trả tiền cho các hộ dân trồng rừng; gây thất thoát ngân sách Nhà nước trên 750 triệu đồng.

Nguyên Trưởng ban Quản lý rừng phòng hộ Quỳnh Lưu và 3 thuộc cấp bị khởi tố để điều tra về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Ảnh: Quỳnh Trang.

Trước đó, trong năm 2018, qua công tác điều tra, truy tố, xét xử các hành vi tham nhũng, cơ quan chức năng đã khởi tố điều tra 7 vụ/20 bị can. Trong đó vụ “lạm quyền trong thi hành công vụ” liên quan đến sai phạm trong quản lý đất đai (bán hơn 280 thửa đất trái thẩm quyền, thu về hơn 22 tỷ đồng) xảy ra ở xã Phúc Thành (Yên Thành), đã khởi tố 5 bị can.

Vụ “lạm quyền trong thi hành công vụ” (bán đất trái thẩm quyền cho các hộ dân gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 1.562.992.000 đồng) ở xã Nghĩa Thái (Tân Kỳ) khởi tố, bắt tạm giam 3 bị can nguyên là Chủ tịch UBND, Bí thư Đảng ủy và cán bộ địa chính xã.

Nhiều cán bộ xã Phúc Thành, Yên Thành bị khởi tố “lạm quyền trong thi hành công vụ”. Trong ảnh là trụ sở xã Phúc Thành. Ảnh: N.H

Bên cạnh đó, qua công tác thanh tra việc quản lý, sử dụng tài chính ngân sách tại các trường THCS trên địa bàn huyện Nghi Lộc, cơ quan chức năng phát hiện có 2 đơn vị (Trường THCS Nghi Xá, Trường THCS Nghi Vạn) có sai phạm trong việc sử dụng tài chính ngân sách để dùng vào mục đích cá nhân. Qua thanh tra kiến nghị thu hồi 1.694 triệu đồng, xử lý kỷ luật 7 cá nhân có sai phạm.

Trong năm 2018 đã có 11 cán bộ, công chức, viên chức bị xử lý hành chính vì có dấu hiệu tham nhũng, thu hồi 1,694 tỷ đồng về ngân sách Nhà nước. Về xử lý hình sự TAND các cấp đã thụ lý xét xử 4 vụ/6 bị cáo. Kết quả phạt tù 5 bị cáo, 1 bị cáo cho hưởng án treo. Qua công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng phát hiện đã gây thiệt hại cho Nhà nước và nhân dân 789,9 triệu và 157.943m² đất, trong đó hiện nay đã thu hồi 789,9/789,9 triệu đồng.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, các vụ án được xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo đều đảm bảo nghiêm minh, đáp ứng yêu cầu của công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm tham nhũng trong tình hình hiện nay.

Những hành vi hay dấu hiệu liên quan đến tham nhũng của cán bộ, công chức, người có chức vụ không chỉ gây thiệt hại đối với Nhà nước, tổ chức, cá nhân mà còn gây mất niềm tin trong nhân dân, ảnh hưởng không tốt đến dư luận xã hội.

Tăng cường giám sát, xử lý nghiêm

Hiện nay, theo đánh giá của UBND tỉnh “tình hình tham nhũng vẫn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp, xảy ra trên một số lĩnh vực nhạy cảm như: đầu tư, xây dựng, quản lý đất đai, thương mại, hành chính...”, “số vụ việc, bị can bị khởi tố nhiều hơn so với năm trước, phát hiện các vụ việc phức tạp liên quan đến đất đai”.

Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên về công tác phòng, chống tham nhũng chưa đầy đủ. Một số ít cán bộ, công chức thiếu tu dưỡng, rèn luyện, lợi dụng sơ hở, trong quản lý, cơ chế, chính sách, lợi dụng nhiệm vụ được giao để nhũng nhiễu, vụ lợi.

Cán bộ Thanh tra tỉnh tham gia đoàn liên ngành kiểm tra kỷ luật, kỷ cương hành chính tại cơ sở. Ảnh: Thanh Lê

Công tác quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực còn sơ hở, thủ tục hành chính rườm rà, dễ phát sinh các hành vi tham nhũng. Tại một số cơ quan, đơn vị người đứng đầu chưa quyết liệt trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng. Các cơ quan, đơn vị chưa xây dựng kế hoạch cụ thể trong việc tự kiểm tra nội bộ về công tác phòng, chống tham nhũng.

Tại cuộc thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND tỉnh đối với báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng năm 2018, một số thành viên bày tỏ sự băn khoăn khi biểu hiện tham nhũng “vặt”, tham nhũng nội bộ chưa được thủ trưởng các cơ quan quan tâm phòng, chống. Vai trò thanh tra nhân dân trong các cơ quan hành chính Nhà nước, đơn vị sự nghiệp chưa được phát huy... Qua thẩm tra, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh Phan Đức Đồng đề nghị Thanh tra tỉnh quan tâm bổ sung nội dung quản lý, giáo dục đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức vào giải pháp phòng, chống tham nhũng để nâng cao hiệu quả công tác này.

Cán bộ Thanh tra tỉnh rà soát các vụ việc theo nhiệm vụ chuyên môn. Ảnh Thanh Lê

Trong quý I/2019, ngành chức năng đã tiến hành 41 cuộc thanh tra về quản lý và sử dụng tài chính ngân sách tại 90 đơn vị, đã kết thúc 19 cuộc, ban hành kết luận 15 cuộc. Qua thanh tra phát hiện sai phạm tại 27 đơn vị với số tiền 809 triệu đồng, đã thu hồi về ngân sách 707/809 triệu đồng, kiến nghị xử lý hành chính 12 cá nhân có sai phạm. Về kết quả điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, trong kỳ, cơ quan điều tra thụ lý 5 vụ/21 bị can (trong đó số cũ chuyển qua 3 vụ/14 bị can, số mới thụ lý 2 vụ/7 bị can).

Theo ông Vi Văn Sửu - Chánh Thanh tra tỉnh, để phòng ngừa nạn “tham nhũng vặt” và các hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, ngoài trách nhiệm của các cá nhân, cần xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, trên các lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra tham nhũng; tăng cường thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thủ trưởng các ngành, các cấp trong việc chấp hành pháp luật về phòng, chống tham nhũng gắn với thanh tra việc thực hiện chức trách, công vụ của cán bộ, công chức.

Bên cạnh đó, tiếp tục xây dựng và thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa tham nhũng như vấn đề công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị và trong chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức; ban hành, thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn, các quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức; siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính để ngăn ngừa hiện tượng quan liêu, nhũng nhiễu. Đồng thời phát huy vai trò của người đứng đầu trong công tác tự kiểm tra, giám sát nội bộ để ngăn chặn các hành vi sai phạm trong hoạt động của cán bộ, công chức.

Điều 356, BLHS năm 2015 quy định về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ:

1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại về tài sản từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.