Chống lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ

Phát hiện, xử lý nhiều vụ việc

Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ là hành vi làm trái với nhiệm vụ được giao của người có chức vụ, quyền hạn, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, của xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác. Thời gian qua, ngành chức năng ở Nghệ An đã phát hiện, xử lý nghiêm nhiều vụ việc liên quan đến tội phạm này.

Điển hình quá trình xác minh, điều tra sai phạm xảy ra tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú, Trung học cơ sở Na Ngoi (xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn), cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Kỳ Sơn xác định: Từ năm 2020 - 2023, Phạm Mạnh Hùng - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú, Tiểu học và Trung học cơ sở Bảo Thắng (nguyên là Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú, Trung học cơ sở Na Ngoi giai đoạn 2020 - 2023) đã chỉ đạo Trương Xuân Cường, kế toán Trường Phổ thông Dân tộc bán trú, Trung học cơ sở Na Ngoi và một số người liên quan lập khống hồ sơ thanh toán tiền hợp đồng thuê bảo vệ trường, lập khống hồ sơ rút tiền chi cho hoạt động dạy thay giáo viên nghỉ sinh và thiếu biên chế, lập khống hồ sơ để quyết toán tiền mua sắm thiết bị.

Đồng thời, chỉ đạo lạm thu tiền của học sinh để chiếm đoạt và sử dụng mục đích cá nhân với tổng số tiền hơn 374 triệu đồng.

Do vậy, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Kỳ Sơn đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với Phạm Mạnh Hùng về tội tham ô tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Trương Xuân Cường về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Hay vụ án “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Ban Quản lý các cụm công nghiệp trên địa bàn huyện Quỳ Hợp.

Qua công tác nắm tình hình, lực lượng chức năng phát hiện trên địa bàn huyện này có tình trạng lập khống báo cáo đánh giá hiện trạng môi trường để thanh toán tiền ngân sách, gây thiệt hại cho Nhà nước, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường (Công an tỉnh Nghệ An) đã xác lập chuyên án đấu tranh.

Căn cứ kết quả điều tra, ngày 25/4/2024, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An ra Quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Hồng Nhung, chuyên viên Phòng Tài chính - kế hoạch UBND huyện Quỳ Hợp; Phạm Thị Giang - nhân viên Công ty cổ phần Môi trường Việt Anh về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự.

Mở rộng điều tra vụ án, ngày 10/6/2024, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Nghệ An ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam thêm 2 đối tượng: Trần Đức Lợi - Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp; Nguyễn Văn Khoa - Giám đốc Công ty cổ phần Môi trường Việt Anh để điều tra về cùng tội danh nêu trên.

Mới đây nhất, ngày 30/6, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Nghệ An đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 3 đối tượng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” liên quan tới sai phạm xảy ra tại Trung tâm Điều dưỡng người có công với cách mạng tỉnh Nghệ An.

Theo đó, cơ quan Công an xác định: Vào năm 2021, bà Nguyễn Thị L. (thời điểm giữ chức vụ Giám đốc Trung tâm Điều dưỡng người có công với cách mạng tỉnh Nghệ An) đã cấu kết với Nguyễn Bá Ngọc -Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng 268 Hưng Nguyên và Phan Hồng Sơn - Kế toán trưởng của Trung tâm Điều dưỡng người có công với cách mạng tỉnh Nghệ An thực hiện lập khống hồ sơ đấu thầu, hồ sơ mua sắm và hồ sơ thanh toán gói thầu mua sắm, đầu tư trang thiết bị, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ người có công để rút tiền khỏi ngân sách Nhà nước trái quy định nhằm thu lợi bất chính và gây thiệt hại hàng tỷ đồng.

Ngoài ra, trong tháng 6 năm 2024, lực lượng chức năng còn phát hiện 1 vụ, 3 đối tượng “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Bệnh viện Y học cổ truyền Nghệ An.

Nâng cao trách nhiệm thực thi công vụ

Theo TS. Luật sư Nguyễn Trọng Hải - Giám đốc Công ty Luật Trọng Hải và Cộng Sự: Những hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ của cán bộ, công chức, người có chức vụ không chỉ gây thiệt hại đối với Nhà nước, tổ chức, cá nhân mà còn gây mất niềm tin trong nhân dân, ảnh hưởng không tốt đến dư luận xã hội.

Đây là tội danh thuộc nhóm các tội phạm tham nhũng, chức vụ được quy định tại Điều 356, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Theo đó, người phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt từ cải tạo không giam giữ đến 03 năm và cao nhất có thể lên đến 15 năm tù tùy vào mức độ hành vi vi phạm, tài sản thiệt hại...

Ngoài ra, người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

Thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm thực thi công vụ của cán bộ, công chức; phòng ngừa các trường hợp cán bộ, công chức thiếu tu dưỡng, lợi dụng sơ hở, trong quản lý, cơ chế, chính sách, lợi dụng quyền hạn, nhiệm vụ được giao để nhũng nhiễu, vụ lợi.

Điển hình ngày 1/12/2023, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 10309-UBND-TD triển khai thực hiện Chỉ thị số 26/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ.

Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành; các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh, UBND các huyện, thành phố, thị xã… thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục chấn chỉnh, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong cơ quan hành chính nhà nước các cấp; thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý; nhất là việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn liên quan đến giải quyết công việc, thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp và việc thực hiện chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, nội quy, quy chế làm việc của cơ quan, đơn vị.

Trong quá trình thanh tra, kiểm tra, giám sát, nếu phát hiện vi phạm thì áp dụng hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật để ngăn chặn, chấn chỉnh, xử lý kịp thời hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức công vụ.

Trường hợp cần thiết thì yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành thanh tra; nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì kiến nghị cơ quan có thẩm quyền làm rõ, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Mới đây, ngày 04/6/2024, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-UBND về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao hiệu quả công việc trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức trên địa bàn tỉnh.

Trong đó nêu rõ: Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trực tiếp, toàn diện về mọi mặt hoạt động của cơ quan, đơn vị; nâng cao ý thức trách nhiệm, kỷ cương, năng lực chuyên môn, chuẩn mực đạo đức, lối sống của bản thân và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan mình.

Chỉ thị cũng yêu cầu giám đốc các sở, thủ trưởng các ban, ngành cấp tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thành, thị trên địa bàn tỉnh tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ; kịp thời rà soát, thay thế hoặc điều chuyển sang công việc khác đối với cán bộ, công chức năng lực yếu, không đáp ứng yêu cầu công việc; né tránh, đùn đẩy trách nhiệm làm ảnh hưởng đến nhiệm vụ chung; phát hiện xử lý nghiêm các cơ quan, đơn vị, người đứng đầu cơ quan, đơn vị và cán bộ, công chức, viên chức để xảy ra tình trạng chậm trễ, phiền hà, nhũng nhiễu, tham nhũng, tiêu cực.

Thực tiễn cho thấy các vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra chủ yếu là do đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức xuống cấp, trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức không cao, vì động cơ vụ lợi dẫn đến sai phạm.

Chính vì vậy, ngoài sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng, mỗi cán bộ, công chức cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật; trau dồi khả năng chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm thực thi công vụ.

Các cơ quan, ban, ngành cũng cần tạo điều kiện, phát huy vai trò “tai, mắt” của người dân trong phát hiện, xử lý nghiêm những cán bộ, công chức có hành vi sách nhiễu, gây phiền hà trong quá trình thực thi công vụ, nhất là ở các lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra sai phạm.