Sự chủ quan, thiếu trách nhiệm trong công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) của chủ đầu tư và ý thức kém của người dân ở các tòa nhà chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Vinh hiện rất đáng báo động. Báo Nghệ An có cuộc khảo sát và chứng kiến hàng loạt những vi phạm các quy định về an toàn PCCC tại các tòa chung cư trên địa bàn thành phố Vinh.
Đa số các tòa nhà chung cư cao tầng sau khi hoàn thành và bàn giao cho khách hàng, cửa sổ và ban công căn hộ đều không có rào chắn bảo hiểm. Chủ đầu tư giải thích, đây là do quy định về thiết kế an toàn PCCC: cửa sổ, ban công phải để trống phòng lúc xảy ra hỏa hoạn thì người dân có thể thoát ra ngoài thông qua ban công hoặc cửa sổ, lực lượng cứu hộ cũng dễ dàng tiếp cận dập lửa và cứu người.
Tuy nhiên hầu hết các hộ dân cho rằng việc để trống ban công và cửa sổ như vậy sẽ mất an toàn. Thứ nhất là trộm dễ dàng đột nhập vào nhà, thứ hai là nguy hiểm với trẻ em. Đã có nhiều trường hợp trẻ em sơ suất lúc chơi bị rơi từ nhà cao tầng xuống thiệt mạng vì những ban công và cửa sổ không có rào chắn. Do đó, người dân sau khi mua căn hộ phải làm các rào chắn bằng thanh sắt, inox cho các cửa sổ và ban công, tạo nên những “chuồng cọp” kiên cố.
Điều này dẫn đến nguy cơ khi xảy ra cháy nổ, nếu cửa chính bị kẹt không mở được hoặc hành lang bên ngoài cháy to và khói bao trùm thì vô tình người dân tự nhốt mình trong căn nhà không có lối thoát, lực lượng cứu hộ cũng rất khó vào hoặc mất quá nhiều thời gian để cứu người.
Giải pháp cho vấn đề “chuồng cọp” được một số chuyên gia xây dựng đề nghị là khi làm rào chắn bảo vệ, người dân không nên hàn kín mà phải làm cửa thoát hiểm để lúc bình thường thì khóa lại, lúc xảy ra hỏa hoạn có thể mở ra dễ dàng.
Theo quy định về an toàn PCCC, cửa các lối thoát nạn phải không có ổ khóa để có thể mở được tự do. Với các tòa nhà có chiều cao hơn 15m, các cánh cửa này phải là cửa đặc hoặc bằng kính cường lực và phải được trang bị cơ cấu tự đóng, khe cửa kín để đảm bảo luôn giữ áp suất cao hơn bên ngoài hành lang nhằm ngăn khói tràn vào khi hỏa hoạn xảy ra.
Với chức năng như thế, cửa từ hành lang vào cầu thang bộ thoát hiểm khi không có người ra vào phải luôn tự đóng. Thế nhưng theo khảo sát của phóng viên, ở nhiều tòa chung cư cao tầng, những cánh cửa này sau một thời gian sử dụng đã hư hỏng bộ phận tự đóng mà không được sửa chữa lại. Do đó cánh cửa ngăn khói vào lối thoát hiểm cứ mở toang cả ngày. Thậm chí người dân còn lấy gạch, đá và có khi là dùng cả bình cứu hỏa chèn vào cho cửa luôn mở để đi lại thuận tiện. Điều này dẫn đến nguy cơ, nếu hỏa hoạn xảy ra, toàn bộ lối thoát hiểm cầu thang bộ sẽ ngập đầy khói và lối thoát hiểm trở nên vô dụng.
Ngoài ra, ở các tòa nhà chung cư, nhiều hộ dân “chiếm dụng” hành lang, cầu thang bộ để cất những đồ đạc lỉnh kỉnh. Điều này gây cản trở các phương tiện cứu hộ cũng như khả năng thoát hiểm của chính người dân lúc xảy ra hỏa hoạn. Chung cư càng cũ, tình trạng “chiếm dụng” hành lang, lối thoát hiểm càng diễn ra phổ biến.
Mặc dù quy định về an toàn PCCC đã ghi rõ: “Các lối thoát nạn không được bị chặn bởi bất kỳ một công trình hay vật cản nào dẫn ra bên ngoài”. Thế nhưng hầu hết ở các tòa nhà chung cư cao tầng, chủ đầu tư và ban quản lý luôn cho khóa chặt cánh cửa ở lối thoát hiểm lên sân thượng.
Khi được hỏi thì chủ đầu tư trả lời, vì trên sân thượng có các thiết bị cấp nước sinh hoạt nên phải khóa đề phòng kẻ xấu lên phá hoại, hơn nữa cũng đề phòng trẻ em lên sân thượng nghịch ngợm bị rơi xuống nguy hiểm đến tính mạng.
Cần lưu ý là theo kinh nghiệm thực tiễn thì lúc xảy ra hỏa hoạn, nếu cháy ở tầng bên dưới, những người ở tầng cao phía trên được khuyến nghị nên chạy theo lối thoát hiểm lên sân thượng để tránh ngạt khói và để được cứu hộ. Trong vụ cháy tòa nhà chung cư Carina ở TP HCM, nhiều người dân chết oan vì khi chạy lên sân thượng thì vướng phải cửa khóa, cuối cùng bị kẹt lại và ngạt khói.
Bởi vậy để bảo vệ tài sản thì chủ đầu tư nên dùng giải pháp khác, như xây tường bảo vệ riêng với tài sản, còn muốn an toàn cho trẻ em thì xây tường bao quanh, quy định về an toàn PCCC thì cửa thoát hiểm lên sân thượng phải luôn được mở.
Hiện nay trên địa bàn thành phố Vinh có một số Tòa nhà chung cư vi phạm quy định về mật độ xây dựng, chung cư được xây dựng ở vị trí không phù hợp, hạ tầng không đảm bảo, khuôn viên quá chật hẹp và thậm chí có những tòa chung cư chủ đầu tư tận dụng hết mặt bằng để xây tòa nhà cao hàng chục tầng mà không hề có khuôn viên, không có một khoảng trống nào để xe cứu hỏa tiếp cận nếu xảy ra cháy.
Trao đổi với Báo Nghệ An, Đại tá Lê Xuân Hoài – Phó giám đốc Sở Cảnh sát PCCC tỉnh cho biết: “Tâm lý chủ quan của đa số người dân và chủ đầu tư vẫn đang là vấn đề cần báo động ở các khu chung cư cao tầng trên địa bàn Nghệ An. Mặc dù nhiều năm qua, Sở Cảnh sát PCCC tỉnh rất tích cực trong công tác tuyên truyền, tổ chức nhiều đợt tập huấn, nhưng tình trạng vi phạm quy định về PCCC vẫn phổ biến. Nhiều trường hợp khi xảy ra cháy, lực lượng cứu hỏa đến dập lửa thì nhiều họng nước chữa cháy ở các khu chung cư lại không có nước, điều xe cứu hỏa đưa nước từ nơi khác đến thì mất nhiều thời gian và không đảm bảo tính kịp thời để giảm thiệt hại về người và tài sản”.
Theo đánh giá của Cảnh sát PCCC tỉnh, những vấn đề tồn tại ở các chung cư trên địa bàn Nghệ An là: Sau khi đưa công trình vào sử dụng, việc tuân thủ về bảo dưỡng thiết bị, phương tiện PCCC chưa được các chủ đầu tư và ban quản lý tòa nhà quan tâm đúng mức; Đặc biệt khi chủ đầu tư “hết trách nhiệm”, bàn giao lại cho địa phương quản lý thì rất khó huy động được nguồn tài chính thường xuyên để duy tu bảo dưỡng hệ thống trang thiết bị PCCC theo tiêu chuẩn quy định.
Thậm chí, sáng 28/3, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thanh Điền và lãnh đạo các Sở xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Vinh kiểm tra chung cư PVNC2-CT02 của Công ty CP đầu tư sản xuất và thương mại Thành Vinh (trực thuộc Tổng Công ty Khoáng sản dầu khí Nghệ An) còn phát hiện chung cư này chưa lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy nhưng vẫn cho dân vào ở.
Trước tình hình diễn biến nhiều vụ cháy liên tục xảy ra trong những ngày gần đây ở nhiều nơi trên cả nước, đồng chí Nguyễn Xuân Đường – Chủ tịch UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu Cảnh sát PCCC tỉnh chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm tra công tác đảm bảo PCCC tại các tòa nhà chung cư trên địa bàn Nghệ An và yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan nghiêm chỉnh thực hiện các biện pháp đảm bảo PCCC; Chấn chỉnh và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, không thực hiện.
Ảnh: Hoàng Hảo – Lâm Tùng – Đức Anh
Thiết kế: Hà Giang
Kỹ thuật: Hà Giang[/author]