Chuyển đổi MBR sang GPT: Mở khóa UEFI cho Windows 11
Hướng dẫn sử dụng công cụ MBR2GPT tích hợp để chuyển đổi ổ cứng từ MBR sang GPT an toàn, không mất dữ liệu, đáp ứng yêu cầu UEFI cho việc nâng cấp Windows 11.
Tại sao cần chuyển đổi từ MBR sang GPT?
Để nâng cấp lên Windows 11 hoặc tận dụng các tính năng phần cứng hiện đại, việc chuyển đổi định dạng phân vùng ổ cứng từ Master Boot Record (MBR) sang GUID Partition Table (GPT) là một yêu cầu bắt buộc. GPT là chuẩn phân vùng mới hơn, hoạt động cùng với firmware UEFI để tăng cường bảo mật và hiệu suất, thay thế cho chuẩn BIOS và MBR đã lỗi thời.
MBR, một công nghệ có từ lâu, tồn tại nhiều hạn chế, đáng kể nhất là không hỗ trợ các ổ cứng có dung lượng lớn hơn 2TB và chỉ cho phép tối đa bốn phân vùng chính. Ngược lại, GPT cùng với UEFI mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
- Hỗ trợ ổ đĩa lớn: Vượt qua giới hạn 2TB của MBR.
- Thời gian khởi động nhanh hơn: Tối ưu hóa quá trình khởi động, tắt máy và chuyển đổi giữa các trạng thái ngủ.
- Bảo mật nâng cao: Mở khóa các tính năng thiết yếu của Windows như Secure Boot, giúp bảo vệ quá trình khởi động khỏi phần mềm độc hại, một yêu cầu bắt buộc để cài đặt Windows 11.
May mắn thay, Microsoft đã cung cấp một công cụ dòng lệnh tích hợp sẵn mang tên MBR2GPT, cho phép thực hiện quá trình chuyển đổi này một cách an toàn mà không cần cài đặt lại hệ điều hành hay làm mất dữ liệu.
MBR2GPT: Công cụ chuyển đổi không mất dữ liệu
MBR2GPT.exe là một công cụ được tích hợp sẵn từ Windows 10 phiên bản 1703 trở đi. Chức năng chính của nó là chuyển đổi một đĩa hệ thống từ kiểu phân vùng MBR sang GPT. Điểm ưu việt của công cụ này là nó thực hiện việc chuyển đổi bằng cách thêm các thành phần GPT vào đĩa mà không sửa đổi hay xóa các phân vùng và dữ liệu hiện có.
Trước khi tiến hành, cần lưu ý rằng ổ đĩa cần chuyển đổi chỉ nên có tối đa ba phân vùng chính, vì quá trình này sẽ tạo thêm một phân vùng hệ thống EFI (ESP) cần thiết cho UEFI.
Hướng dẫn quy trình chuyển đổi chi tiết
Mặc dù quá trình này được thiết kế để không gây mất dữ liệu, việc tạo một bản sao lưu toàn bộ hệ thống trước khi bắt đầu luôn là một biện pháp phòng ngừa quan trọng.
Bước 1: Kiểm tra định dạng phân vùng hiện tại
Trước tiên, bạn cần xác định xem ổ cứng của mình đang sử dụng định dạng MBR hay GPT.
- Mở menu Start, tìm kiếm "Disk Management" và mở ứng dụng.
- Nhấp chuột phải vào ổ đĩa cài đặt Windows (ví dụ: Disk 0) và chọn Properties.
- Chuyển sang tab Volumes.
- Kiểm tra mục "Partition style". Nếu hiển thị "Master Boot Record (MBR)", bạn cần thực hiện chuyển đổi. Nếu là "GUID Partition Table (GPT)", ổ đĩa của bạn đã ở định dạng mới.
Bước 2: Thực hiện chuyển đổi trong Môi trường Khôi phục
Phương pháp an toàn và được khuyến nghị nhất là chạy MBR2GPT từ Môi trường Khôi phục Windows (WinRE).
- Mở Settings > Update & Security > Recovery.
- Trong phần "Advanced startup", nhấp vào Restart now.
- Sau khi máy tính khởi động lại, chọn Troubleshoot > Advanced options > Command Prompt.
- Trong cửa sổ Command Prompt, nhập lệnh sau để xác thực ổ đĩa và nhấn Enter:
mbr2gpt /validate - Nếu quá trình xác thực thành công, nhập lệnh sau để bắt đầu chuyển đổi và nhấn Enter:
mbr2gpt /convert
Sau khi quá trình hoàn tất, hãy tắt máy tính để chuyển sang bước tiếp theo.
Bước 3: Chuyển đổi Firmware từ BIOS sang UEFI
Sau khi chuyển đổi ổ đĩa sang GPT, máy tính sẽ không thể khởi động cho đến khi bạn thay đổi chế độ firmware trên bo mạch chủ.
- Khởi động lại máy tính và nhấn phím truy cập vào cài đặt firmware ngay lập tức (thường là F1, F2, F10, Del, hoặc Esc tùy nhà sản xuất).
- Trong giao diện cài đặt, tìm đến menu "Boot" hoặc tương tự.
- Thay đổi chế độ khởi động từ "Legacy" hoặc "BIOS" sang "UEFI".
- Trong lúc này, bạn cũng nên tìm và bật tùy chọn "Secure Boot" để đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Windows 11.
- Lưu các thay đổi và khởi động lại máy tính.
Bước 4: Xác nhận chuyển đổi thành công
Khi đã vào lại Windows, bạn có thể kiểm tra để chắc chắn mọi thứ đã hoạt động chính xác.
- Mở ứng dụng System Information (tìm kiếm "msinfo32" trong Start).
- Kiểm tra mục "BIOS Mode", giờ đây sẽ hiển thị là UEFI.
- Mục "Secure Boot State" nên hiển thị là On.
Bảng mã lỗi thường gặp của MBR2GPT
Nếu quá trình chuyển đổi không thành công, công cụ sẽ trả về một mã lỗi. Dưới đây là một số mã lỗi phổ biến:
| Mã trả về | Mô tả |
|---|---|
| 1 | Người dùng đã hủy bỏ quá trình chuyển đổi. |
| 5 | Lỗi về hình học và bố cục của đĩa được chọn. |
| 6 | Một hoặc nhiều volume trên đĩa được mã hóa (cần tạm dừng BitLocker). |
| 7 | Hình học và bố cục của đĩa không đáp ứng các yêu cầu (ví dụ: có nhiều hơn 3 phân vùng). |
| 8 | Lỗi trong khi tạo phân vùng hệ thống EFI. |
| 10 | Lỗi trong khi áp dụng bố cục GPT. |
Việc chuyển đổi thành công từ MBR sang GPT và kích hoạt UEFI là bước đệm kỹ thuật quan trọng, giúp máy tính của bạn sẵn sàng cho việc nâng cấp lên Windows 11, đồng thời tận hưởng một môi trường hoạt động an toàn và hiệu quả hơn.
