Chuyên gia Nga: Idlib là cái gai cần nhổ bỏ càng sớm càng tốt

Ảnh minh họa: Global Look Press

Theo Mikhail Khodarenok - một đại tá về hưu từng làm việc trong ban điều hành Bộ tổng tham mưu các lực lượng vũ trang của Nga, vùng giảm căng thẳng Idlib đã “hoàn thành mục tiêu của nó và cần phải được dọn dẹp sạch sẽ càng sớm càng tốt”, bởi nó đang trở thành một “nguồn gây bất ổn và đe dọa” làm cản trở tiến trình hòa bình xa hơn tại Syria.

“Gai cần nhổ bỏ”

Khu vực này do nhiều băng nhóm tham chiến kiểm soát, bao gồm các tổ chức khủng bố như Mặt trận al-Nusra (cũ) (nay là Tahrir al-Sham). Nó đặt ra mối nguy đáng kể cả với dân địa phương lẫn các vùng lãnh thổ khác của Syria, cũng như với các lực lượng Nga đồn trú tại Căn cứ không quân Khmeimim. Các phần tử khủng bố tìm cách ngăn chặn sự phân tách các lực lượng cực đoan khỏi các nhóm vũ trang khác “bằng mọi biện pháp có thể”.

Đồng thời, chúng cũng phát động các cuộc tấn công nhằm vào các khu vực khác của Syria sử dụng các cơ sở vật chất của Idlib. Hồi đầu tháng 8, các lực lượng của Nga đã bắn hạ hơn chục máy bay không người lái gần Khmeimim, khởi hành từ các khu vực do các tay súng nắm quyền kiểm soát tại Idlib chỉ trong vòng vài ngày.

Trước đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi tỉnh lỵ phần lớn bị nhánh Hayat Tahrir al-Sham của al-Qaeda kiểm soát này là một “sào huyệt khủng bố” hiện vẫn là vấn đề “đặc biệt gây quan ngại” đối với Nga, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nói thêm rằng một “nhóm lớn các phần tử khủng bố đã cố thủ tại đó”, phá hoại bất kỳ nỗ lực dàn xếp về ngoại giao và chính trị nào.

Nga cũng nhiều lần cảnh báo về việc các tay súng chuẩn bị một vụ tấn công vũ khí hóa học “cờ giả” tại tỉnh này. Moskva thậm chí còn cung cấp bằng chứng về hành vi khiêu khích có kế hoạch này cho Liên Hợp quốc và Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW).

“Idlib là một cái gai nhọn cần được nhổ bỏ càng sớm càng tốt, nếu không việc thúc đẩy tiến trình hòa bình tại Syria đơn giản là sẽ không có hiệu quả”, Khodarenok khẳng định.

Máy bay Sukhoi Su-34 của Nga. Ảnh: Reuters

“Loại trừ sử dụng vũ lực không cân xứng”

Idlib là một tỉnh khá rộng và đông dân, với số lượng dân thường đáng kể sinh sống tại đó, Khodarenok cảnh báo, trong khi số các tay súng, bao gồm cả thân nhân của chúng có thể lên tới khoảng 50.000 - 60.000. Riêng thủ phủ của Idlib cũng có tới 3 triệu người. Theo chuyên gia trên, Quân đội Syria với sự hậu thuẫn từ Không quân Nga vẫn có thể tránh thương vong đáng kể cho dân thường khi họ hiện đã có nhiều kinh nghiệm chiến đấu tại các thành phố.

“Nhìn chung, toàn bộ cuộc chiến tại Syria diễn ra tại các khu vực thành thị hoặc lân cận; hầu như chẳng ai đánh nhau ở các khu vực hoang mạc, vốn chiếm phần lớn lãnh thổ Syria”, vị đại tá về hưu phát biểu, nói thêm rằng Quân đội Syria và các lực lượng Nga “chắc chắn sẽ tiến hành tất cả bước đi cần thiết để ngăn dân thường tử nạn, vì thế chúng ta có thể loại trừ việc sử dụng vũ lực không tương xứng trong một chiến dịch như vậy”.

Một trong những chiến thuật khả thi mà Damascus và Moskva có thể sử dụng trong chiến dịch này là cái mà họ lần đầu sử dụng trong lần giải phóng Aleppo - một thành phố lớn khác của Syria, và sau đó sử dụng tại Deir-ez-Zor và các khu vực đông dân khác bị các tay súng nắm giữ. Nó bao gồm việc thiết lập các hành lang nhân đạo để dân thường sơ tán khỏi khu vực đang xảy ra chiến sự.

Quân đội Syria cũng có thể sẽ dựa vào các nhóm tấn công được huấn luyện và thực chiến kỹ càng, từng có nhiều năm chiến đấu và tham gia nhiều trận đánh lớn trong cuộc xung đột Syria. Khodarenok cho biết, khi tình thế yêu cầu, những nhóm này có thể bao gồm cả bộ binh có trang bị cơ giới, xe tăng, phương tiện chiến đấu bọc thép và lực lượng công binh chẳng hạn các chuyên gia phá bom mìn.

Chuyên gia này nói thêm, nếu cần, số quân trên thực địa có thể được pháo binh và không quân hậu thuẫn, dự kiến sẽ sử dụng đạn dược dẫn đường có độ chính xác cao, chẳng hạn bom và tên lửa dẫn đường, từ đó giảm đáng kể khả năng gây thiệt hại không đáng có.

Clip: Tấn công các mục tiêu khủng bố tại Idlib. Nguồn: Bộ Quốc phòng Nga

VIDEO of strikes on terrorist targets in #Idlib released by Russian Ministry of Defense https://t.co/zt9qd3yVZApic.twitter.com/H58qq4D3Zd

— RT (@RT_com) September 6, 2018

“Các tay súng không có lựa chọn nào ngoài đầu hàng hoặc bị đánh bại”

Trận đánh Idlib là nỗ lực cuối cùng trong cuộc xung đột dai dẳng có thể sắp đi đến hồi kết ở Syria. Khodarenok nói rằng, điều đó đồng nghĩa các nhóm vũ trang hiện đang cố thủ tại tỉnh này chỉ có 2 lựa chọn: “buông bỏ vũ khí” hoặc “bị tiêu diệt trên chiến trường”.

Chuyên gia quân sự này khẳng định, bất kỳ phương án nào khác như thiết lập “vùng giảm căng thẳng” khác trên lãnh thổ Syria không còn khả thi nữa. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng một số tay súng rốt cuộc có thể được đưa từ Syria sang Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Saudi Arabia nếu chính phủ các nước này đồng ý tiếp nhận chúng và đạt các thỏa thuận liên quan với Damascus.

“Nếu Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia từ chối tham gia định đoạt số phận các tay súng, chúng sẽ chẳng còn lựa chọn nào khác ngoài việc bị nghiền nát trên chiến trường” hoặc “hạ vũ khí và đầu hàng trước Quân đội Syria”, vị đại tá về hưu nhấn mạnh. Như thế, thất bại chung cuộc của các tay súng tại tỉnh Idlib “sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian”.