Còn lắm gian nan
(Baonghean) - Từ năm 2007 đến nay, thực hiện đề án giải quyết nhà ở tập thể cũ trên địa bàn Thành phố Vinh, 50 khu tập thể đã được lập quy hoạch để phân lô, phần nền mới. Riêng với hơn 70 khu tập thể còn lại, việc triển khai vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của các hộ dân nơi đây.
Nằm trên địa bàn khối 11, phường Quang Trung, Khu tập thể Nhà in Báo Nghệ An mặc dù chỉ có 9 hộ dân sinh sống và đã có chủ trương xóa nhà ở tập thể cũ từ năm 2009, thế nhưng đến nay sau gần 5 năm kế hoạch triển khai vẫn rơi vào bế tắc. Đây vốn là nơi ở của cán bộ Nhà in báo, năm 1990 để tạo điều kiện cho các hộ được ở lâu dài, công ty đã bán hóa giá nhà tập thể cho 9 hộ dân với số tiền từ 250 - 500 nghìn đồng/căn. Thực hiện đề án Xóa nhà tập thể cũ của thành phố, UBND P. Quang Trung đã tổ chức họp các hộ dân tại Khu tập thể Nhà in Báo Nghệ An nhằm đưa ra phương án xoá khu tập thể xuống cấp này. Qua thảo luận, tất cả các hộ dân đã đồng ý thực hiện quy hoạch tái định cư tại chỗ với phương án cụ thể: Quy hoạch dựa trên hiện trạng có điều chỉnh về diện tích đất giữa các hộ để phù hợp với điều kiện thực tế, phần diện tích thừa xéo đất cấp cho hộ cuối cùng.
Chủ trương đã có, phần quy hoạch những tưởng cũng sẽ không gặp khó khăn gì, nhưng chờ đợi nhiều năm người dân ở khu tập thể vẫn chưa cầm được trên tay giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vướng mắc lớn nhất nằm ở hộ bà Trần Thị Vân bởi sau nhiều lần chỉnh sửa bản vẽ nhưng bà vẫn không đồng ý với diện tích đã được chia lô. Cùng với đó, có trường hợp ông Bùi Văn Nhung cũng có hai gian nhà sở hữu nhưng một trong hai số đó lại nhận chuyển nhượng từ một hộ khác nay không xác minh được nguồn gốc, diện tích, thời điểm nhận chuyển nhượng. Trong khi đó, dãy nhà tập thể sau nhiều năm xây dựng đã trở nên xuống cấp, dột nát. Một số hộ không ở được đã phải đi thuê nhà nơi khác để sinh sống.
Khu tập thể may mặc Việt Đức đã được giao đất và xây dựng nhà ở.
Không chỉ riêng 78 khu tập thể chưa được quy hoạch mà ở các khu tập thể đã được giải quyết xong trước đó cũng gặp những vấn đề tương tự. Bản thân những người thực hiện đề án này cũng đã không còn lạ lẫm nữa khi thường xuyên nhận được những kiến nghị, thắc mắc của các hộ dân mỗi khi chuẩn bị có một dự án được triển khai. Thường trong đó, tập trung vào các nội dung như: vướng mắc về thời gian và đối tượng được xét duyệt, vướng mắc về giấy tờ hóa giá…Ví như, theo quy định các hộ dân được xét giao đất phải là những hộ dân đã mua nhà hóa giá trước ngày 1/7/2004 nhưng lại có những trường hợp mua xong rồi chuyển đi nay lại yêu cầu được xét giao đất.
Hay lại có trường hợp như trường hợp ở Khu tập thể Nhà in Báo Nghệ An, đó là mua hai gian nhà hóa giá thì nay được cấp 1 hay 2 lô đất mới. Hoặc có một số khu tập thể có quyết định hoặc thông báo hóa giá nhà cho cán bộ công nhân viên trước ngày 15/10/1993 nhưng nhân viên lại nộp tiền sau. Ở khu tập thể Công ty Nông sản xuất nhập khẩu ở phường Hồng Sơn có giấy xác nhận của giám đốc đã hóa giá khu tập thể cho các hộ nhưng lại mất giấy tờ gốc do không còn hồ sơ lưu trữ. Do đó, không có cơ sở để UBND phường, xã xác nhận thời điểm hóa giá. Về quy hoạch, ngoài một số khu tập thể sẽ tái định cư tại chỗ thì còn nhiều khu tập thể khác do nằm trong quy hoạch thành cổ Vinh, quy hoạch khu Lâm viên núi Quyết nên cần phải di dời tái định cư. Tuy nhiên, kế hoạch này nay cũng khó thực hiện bởi hầu hết các nhà đầu tư hiện gặp rất nhiều khó khăn nên khó triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng, có 5 khu đến nay chưa tìm được nhà đầu tư… Về phía chính quyền, theo ông Nguyễn Việt Đức - Phó phòng Quản lý đô thị thành phố cho biết: Hiện trong quá trình thực hiện có nhiều vấn đề nảy sinh vượt quá thẩm quyền của thành phố. Trong khi đó, các cấp, các ngành liên quan lại chưa tham mưu để UBND tỉnh có các cơ chế chính sách thích hợp về quy hoạch, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo tính chất riêng của đối tượng này.
Nếu theo kế hoạch đến năm 2015 toàn bộ 138 khu tập thể trên địa bàn Thành phố Vinh sẽ được xóa bỏ. Tuy nhiên, trước những vướng mắc trên, cộng với những khó khăn về kinh tế hiện nay thì khả năng đề án về đúng đích rất khó thực hiện. Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai vẫn còn nhiều tồn tại chưa được khắc phục như: Tại một số địa phương các cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở, các cơ quan đơn vị có khu tập thể chưa tích cực, chủ động trong việc thực hiện đề án, chưa coi đây là một trong những nội dung lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ chính trị, thậm chí còn đứng ngoài cuộc (đặc biệt là các khu tập thể có quy hoạch chia lô đất ở được phê duyệt); công tác vận động, thuyết phục nhân dân trong các khu tập thể chưa được thực hiện tốt dẫn đến đồng thuận chưa cao, nhân dân còn ỷ lại, coi đây là chuyện của chính quyền. Cũng theo đề án từ năm 2007 – 2010, tỉnh sẽ hỗ trợ 50 tỷ đồng để thực hiện nhưng đến nay vốn vẫn chưa được bố trí...Trước thực tế này, thành phố đã đề ra các phương án trong thời gian tới, sẽ tiếp tục rà soát để lập kế hoạch giải quyết chi tiết từng khu tập thể để triển khai theo đúng kế hoạch.
