Còn nhiều khó khăn

(Baonghean.vn) Công trình thủy điện Hủa Na huyện Quế Phong đang khẩn trương thi công để đạt tiến độ hoàn thành với mục tiêu tích nước vào tháng 5/2012 và phát điện vào cuối quý 3/2012. Cùng với việc thi công của các nhà thầu, công tác tái định cư (TĐC) cho bà con các dân tộc ở địa phương đang đặt ra nhiều vấn đề cấp bách.

Theo kế hoạch, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và di dân tái định cư cho trên 1.300 hộ dân bị ảnh hưởng phải hoàn thành trong năm 2011, nhưng đến thời điểm này vẫn chưa triển khai được. Nguyên nhân là do giá đền bù quá thấp khiến người dân không chịu di dời.

Công trình Thủy điện Hủa Na được khởi công vào tháng 1/2008, có tổng vốn đầu tư 6.800 tỷ đồng do Công ty Cổ phần Thủy điện Hủa Na làm chủ đầu tư. Công trình có công suất thiết kế 180 MW, khi đưa vào vận hành, sẽ cung cấp sản lượng điện trung bình khoảng 712,7 triệu kWh/năm. Để thực hiện dự án này, hơn 4.700 nhân khẩu thuộc 1.326 hộ của 14 xóm, bản thuộc 2 xã Đồng Văn và Thông Thụ phải di dời đến nơi ở mới. Theo kế hoạch đến tháng 5/2012 công tác di dời tái định cư cho người dân phải được hoàn thành, nhưng đến đầu tháng 8/2011 mới chỉ có 138 hộ dân di dời, công tác bồi thường mới hoàn thành 9/16 điểm tái định cư..

Nhiều hộ dân về nơi ở mới bị sạt lở móng nhà.

Ông Lang Văn Tuần - Chủ tịch UBND xã Đồng Văn, cho biết: "Khi công trình Thủy điện Hủa Na đi vào hoạt động sẽ có 6 bản vùng lòng hồ của xã Đồng Văn bị ngập nước. Về chủ trương, phần lớn người dân sau khi được tuyên truyền họ đều đồng tình nhưng do giá đền bù quá thấp nên bà con không chịu đi. Hiện tại mới di dời được 92 hộ dân ở bản Nong Đanh, còn 577 hộ thuộc các bản Na Quèn, Piêng Pùng, Xốp Hinh, Huổi Muồng và Piềng Văn chưa di dời được".

Công tác xây dựng các khu tái định cư thuộc công trình cũng gặp không ít bất cập. Để có đất cho các hộ dân vùng lòng hồ Thủy điện Hủa Na sinh sống ổn định, chủ đầu tư đã khảo sát và xây dựng 16 điểm tái định cư nội huyện. Ngoài việc di dời tái định cư các hộ dân đến Piêng Cu, xã Tiền Phong, thì xã Đồng Văn có 4 điểm tái định cư nội xã gồm Nậm Nui - Nậm Kè, Huồi Dục - Huồi Mắn, Hủa Na 2 và Huồi Chà Là. Việc khảo sát, lập quy hoạch xây dựng các điểm tái định cư này được triển khai thực hiện ngay từ thời điểm khởi công dự án công trình nhưng đến nay (tháng 10), các điểm này vẫn chưa xây dựng xong.

Lý giải về điều này, Chủ tịch UBND xã Lang Văn Tuần cho biết thêm: "Theo Nghị quyết số 10 của BTV Huyện ủy Quế Phong thì mỗi hộ dân đến nơi tái định cư sẽ được cấp 400m2 đất ở và 400m2 đất vườn liền kề nhưng thực tế thì số đất dự kiến chia cho người dân đã bị bớt xén quá nhiều. Lô lớn nhất cũng chỉ chưa đến 300m2, nhà sát nhà không có đất để bà con xây dựng chuồng trại và các công trình vệ sinh khác, 10- 15 hộ dân mới có một cái giếng chung. Theo quy hoạch thì mỗi khẩu sẽ được cấp 200m2 đất ruộng lúa, mỗi hộ 1ha đất trồng cây lâu năm và 2-3 ha đất rừng để bảo vệ và quản lý. Vậy nhưng trên thực tế thì "chỉ tiêu" này khó đạt bởi hầu hết các điểm tái định cư đều có địa hình đồi dốc, cao". Đến nơi ở mới chật chội, không có việc làm, không có đất sản xuất, đồng bào không đồng ý nên nhất quyết không đi. Vì thế, kế hoạch di chuyển trung bình 100 hộ/tháng mà chủ đầu tư đưa ra xem ra khó thực hiện.

Một khó khăn nữa là hàng trăm học sinh thuộc 6 bản phải di dời chưa có trường học, đặc biệt là các cháu mầm non. Xã Đồng Văn phải "nhờ" đến các điểm trường của các bản gần đó. Ở khu tái định cư Piêng Cu, năm học mới đã bắt đầu nhưng

trường mầm non đang trong quá trình thi công. Để giải quyết trước mắt có trường, lớp cho các cháu, UBND xã Đồng Văn đã vận động người dân vào bản cũ tháo dỡ trường ra dựng tạm. Còn học sinh mầm non của 5 bản khác hiện vẫn đang phải duy trì dạy, học tại nơi cũ trong khi nước của lòng hồ Thủy điện Hủa Na vẫn đang dâng nhanh.

Trước những bất cập, khó khăn về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư, ảnh hưởng đến tiến độ công trình, vừa qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thanh Điền đã có buổi làm việc với chủ đầu tư, các đơn vị thi công cùng các sở, ngành liên quan. Đồng chí Huỳnh Thanh Điền yêu cầu: UBND huyện Quế Phong và chủ đầu tu cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân di dời; hai bên phối hợp lập kế hoạch chi tiết, cụ thể về tiến độ trong năm 2011; thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định, yêu cầu đền bù cho hộ dân vùng lòng hồ trong năm 2011; hoàn thành các điểm tái định cư còn lại trong tháng 2/2012.

Châu Yên