Công nghệ chuỗi khối đóng vai trò như thế nào trong việc truy xuất nguồn gốc và kiểm soát an toàn thực phẩm?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng, việc tăng cường hệ thống an toàn thực phẩm là nền tảng cơ bản cho sức khỏe và thương mại quốc tế. Mức tiêu thụ thực phẩm đang thay đổi ở khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) do dân số tăng nhanh, thay đổi trong chế độ ăn uống, đô thị hóa và thu nhập khả dụng tăng. Những thay đổi này đồng nghĩa với việc khu vực sẽ phải chịu áp lực cung cấp đủ các sản phẩm nông nghiệp an toàn và lành mạnh để nuôi sống tất cả mọi người.

Mặc dù thị trường thực phẩm có doanh thu trị giá 722,20 tỷ USD vào năm 2024, nhưng việc theo dõi các bữa ăn để bảo vệ người dân trong khu vực là điều cần thiết.

Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên hợp quốc (FAO) định nghĩa, truy xuất nguồn gốc thực phẩm là khả năng theo dõi thực phẩm qua các giai đoạn từ khâu sản xuất đến chế biến và phân phối. Đây là một hệ thống kiểm soát để đảm bảo chất lượng và ngăn ngừa nhiễm bẩn trong các bữa ăn.

Nếu có rủi ro về sức khỏe xảy ra tại bất kỳ khâu nào, cần phải có một cơ chế để xác định và truy vết ngược dòng chuỗi cung ứng để tìm ra món ăn nào không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, quy định và tiêu chuẩn của ngành. Công nghệ Blockchain, một công nghệ đột phá phi tập trung có thể hỗ trợ quá trình này.

Blockchain là một sổ cái kỹ thuật số phân tán được liên kết thành các khối, lưu trữ thông tin trong một chuỗi an toàn, không thể can thiệp. Đối với các công ty trong ngành, việc cải thiện khả năng truy xuất nguồn gốc sẽ nâng cao hình ảnh thương hiệu và giúp họ tuân thủ các quy định của ngành. Hơn nữa, nó cho phép họ quản lý kho hàng tốt hơn vì có thể xác định nguồn nhiễm bẩn và tránh tình trạng thu hồi thực phẩm liên tục.

Công nghệ blockchain được áp dụng để cải thiện khả năng truy xuất nguồn gốc thực phẩm như thế nào?

Năm 2020, 18,8% người dân Đông Nam Á bị mất an ninh lương thực ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng. Việc theo dõi thực phẩm thông qua blockchain có thể giúp duy trì sổ đăng ký các hồ sơ về nguyên liệu được sử dụng để sản xuất thực phẩm, chất lượng hạt giống và phân bón được sử dụng, cùng các yếu tố khác. Công nghệ này theo dõi từng giao dịch trong chuỗi và lưu trữ các bản ghi an toàn. Hơn nữa, người dùng được hưởng lợi từ một hệ thống không thể can thiệp, cho phép họ có được sự minh bạch trong việc theo dõi từng bước của vòng đời bữa ăn.

Do đó, các chuyên gia có thể xác định nguồn gốc của thực phẩm bị nhiễm bẩn và ngay lập tức loại bỏ nó khỏi thị trường. Họ cũng có thể giảm chi phí bằng cách làm cho quy trình hiệu quả hơn. Biến đổi khí hậu và các kiểu thời tiết khắc nghiệt cũng đang diễn biến phức tạp, và việc sử dụng công nghệ có thể cho thấy chất lượng của các sản phẩm thực phẩm bị ảnh hưởng ở đâu.

Công nghệ này cũng duy trì thông tin một cách an toàn và ngăn chặn kẻ gian xâm phạm quyền riêng tư dữ liệu. Không ai có thể quay lại và thay đổi hồ sơ, điều này có nghĩa là người đánh giá chất lượng thực phẩm có thể phát hiện ra vấn đề nhiễm bẩn ở đâu.

Tận dụng công nghệ blockchain để đảm bảo chất lượng thực phẩm và sức khỏe cho người dân

Việc áp dụng một hệ thống mới để đảm bảo an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc thực phẩm phức tạp hơn. Chi phí bảo trì cao, người dùng phải thực hiện phân tích dữ liệu chuyên sâu và kết quả của họ phải tuân thủ các quy định của ngành. Ngoài ra, mỗi quốc gia trong khu vực ASEAN lại có những quy định riêng. Điều đó có nghĩa là mỗi quốc gia phải cố gắng điều chỉnh mình cho phù hợp với các chính sách của các nước trong khu vực.

Để đảm bảo chất lượng thực phẩm, họ cần phải kiểm tra các giấy tờ hợp lệ từ nhà cung cấp, nguồn gốc và nguyên liệu thô,... Cần có thêm đầu tư để nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc. Cơ sở hạ tầng nên được ưu tiên cải thiện, vì các sản phẩm thực phẩm được phân phối và vận chuyển trên đường trong nhiều giờ, và có nguy cơ chúng bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển.

Các công ty nên đào tạo nhân viên về việc sử dụng các công nghệ mới và có chính sách thu hồi thực phẩm để đảm bảo rủi ro về sức khỏe không gây hại cho người khác.

Ví dụ, CP Foods, một công ty có trụ sở tại Thái Lan, tích hợp công nghệ blockchain vào dòng sản phẩm của mình. Họ có một hệ thống truy xuất nguồn gốc kỹ thuật số để theo dõi các sản phẩm thịt lợn và thịt gà nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn. Hệ thống sử dụng mã QR trên bao bì để cung cấp thông tin về nguồn gốc thực phẩm, tính bền vững và chứng nhận an toàn.

Khi CP Foods bổ sung các danh mục sản phẩm mới, bao gồm tôm và thực phẩm chế biến sẵn, họ tin rằng khả năng truy xuất nguồn gốc dựa trên blockchain có thể mang lại cho khách hàng sự tin tưởng rằng các sản phẩm của họ an toàn và hợp vệ sinh.

Lợi ích của truy xuất nguồn gốc dựa trên công nghệ blockchain đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp

Với dân số khu vực Đông Nam Á dự kiến sẽ tăng vọt 12% vào năm 2035 lên 750 triệu người, nhu cầu đưa thực phẩm lên bàn ăn của mọi gia đình sẽ tăng theo cấp số nhân. Việc sử dụng công nghệ blockchain để đảm bảo an toàn thực phẩm sẽ đóng vai trò sống còn trong việc chống lại tình trạng mất an ninh lương thực trong khu vực. Lãng phí lớn xảy ra trong giai đoạn sản xuất và phân phối các sản phẩm nông nghiệp, và công nghệ có thể giúp giảm thiểu những tổn thất đó và nâng cao hiệu quả thị trường.

Truy xuất nguồn gốc thực phẩm sẽ mang lại lợi ích cho công chúng bằng cách bảo vệ sức khỏe của họ, chẳng hạn như ngăn chặn các bệnh do thực phẩm lây lan. Nó giúp mọi người tránh phải chịu chi phí điều trị cao và xây dựng lòng tin của người tiêu dùng. Để hệ thống thành công, các bên liên quan phải đảm bảo hệ thống thân thiện với người dùng, có khả năng mở rộng và bảo vệ dữ liệu người dùng.

Các giải pháp dựa trên blockchain sẽ giúp ghi lại tài liệu, theo dõi và tiết lộ các lô thực phẩm bị nhiễm bẩn. Tuy nhiên, người dân khu vực Đông Nam Á cần đảm bảo việc tiếp cận công nghệ này theo cách thân thiện với môi trường để không góp phần vào phát thải carbon.

Tuy nhiên, để ứng dụng blockchain thành công trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, cần có sự chung tay của các bên liên quan, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Việc xây dựng hệ thống blockchain an toàn, hiệu quả và có tính tương thích cao là điều cần thiết. Đồng thời, nâng cao nhận thức và kiến thức về blockchain cho người tiêu dùng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy áp dụng công nghệ này trên diện rộng.

Có thể khẳng định, blockchain đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng hệ thống an toàn thực phẩm minh bạch, hiệu quả và bền vững, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phát triển ngành nông nghiệp trong tương lai.