Cửa Lò hướng tới đô thị du lịch biển văn minh, hiện đại

(Baonghean) - Với chiều dài bờ biển 10,2 km, độ dốc thoai thoải, cát trắng mịn, nước trong xanh, hệ thống thực vật, sinh vật đa dạng, có bán đảo Lan Châu và 2 đảo lớn (Đảo Ngư và Đảo Mắt) gắn với nhiều huyền thoại, di tích lịch sử và văn hóa tâm linh, Cửa Lò đã được Tổ chức Du lịch thế giới đánh giá là bãi biển đẹp nhất miền Bắc Việt Nam. Bên cạnh đó, Cửa Lò hội đủ các loại hình giao thông đường bộ, đường sắt, đường hàng không và đường biển để phát triển giao thương và kinh tế.

Quảng trường Bình Minh (Thị xã Cửa Lò). Ảnh: Sỹ Minh

Tiềm năng và phát triển

Địa danh Cửa Lò đã có từ lâu, nhưng du lịch Cửa Lò chỉ bắt đầu được biết đến vào năm 1907 khi người Pháp phát hiện ra tiềm năng của nó và quyết định xây dựng khu vực nghỉ mát tại đây. Để tạo động lực phát triển tiềm năng kinh tế nói chung và du lịch nói riêng cho khu vực Cửa Lò, ngày 29/8/1994, Chính phủ đã ban hành Nghị định 113/NĐ-CP thành lập Thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An, bao gồm Thị trấn Cửa Lò và 4 xã Nghi Thu, Nghi Hương, Nghi Hòa, Nghi Hải; một phần của xã Nghi Quang, huyện Nghi Lộc.

Thực hiện đường lối đổi mới, ngay sau khi thành lập, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TX. Cửa Lò đã đoàn kết, chung sức chung lòng, cần cù chịu khó, tích cực phát huy tối đa lợi thế của thị xã du lịch biển để xây dựng và phát triển. TX. Cửa Lò có diện tích tự nhiên 28,2 km2, dân số gần 60.000 người, gồm 7 phường; cơ sở hạ tầng được quan tâm quy hoạch và đầu tư phát triển đồng bộ và hiện đại. Biển Cửa Lò xanh - sạch - đẹp, thân thiện, người dân Cửa Lò hồn hậu, mến khách, du lịch Cửa Lò đã và đang trở thành thương hiệu và là một trong những điểm đến hấp dẫn hàng đầu của du khách trong và ngoài nước. Nhờ vậy, kinh tế Cửa Lò tăng trưởng cao và bền vững (năm 2013, tăng trưởng đạt 9,8%), cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng với trọng tâm là dịch vụ và du lịch (năm 2013, tỷ trọng ngành dịch vụ - du lịch trong nền kinh tế đạt 62,5%); công tác thu chi ngân sách hàng năm đều vượt chỉ tiêu đề ra (năm 2013, thu ngân sách của TX. Cửa Lò đứng thứ 2 toàn tỉnh). Văn hoá, xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao (thu nhập bình quân đầu người từ khoảng 5 triệu đồng vào năm 1994 đã tăng lên gần 52 triệu đồng/năm vào năm 2013; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 5,7%. Hàng năm, thị xã giải quyết việc làm trên 1.000 lao động); văn hoá giao tiếp, ứng xử trong kinh doanh dịch vụ du lịch có chuyển biến tốt; có 21/22 trường đạt chuẩn quốc gia, 5/7 phường có trạm y tế đạt chuẩn quốc gia; quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội luôn được bảo đảm. Năm 2009, TX. Cửa Lò được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì và được Bộ Xây dựng công nhận Đô thị loại 3.

Trong lĩnh vực du lịch, hệ thống hạ tầng đã có những bước phát triển vượt bậc. Từ chỗ chỉ có 7 khách sạn khi mới thành lập, đến nay TX. Cửa Lò đã có 248 cơ sở lưu trú (công suất trên 18.000 du khách lưu trú/ngày/đêm), trong đó có 20 khách sạn từ 2 - 4 sao; có trên 350 nhà hàng đạt tiêu chuẩn; nhiều công trình, dự án trọng điểm đã đi vào hoạt động và phát huy hiệu quả (Quốc lộ 46, Tỉnh lộ 535 nối Thành phố Vinh với TX. Cửa Lò; đường Nam Cấm - Cửa Lò; Quảng trường Bình Minh; Dự án Thoát nước và xử lý nước thải do Vương Quốc Bỉ tài trợ - Giai đoạn I và II; Sân Golf Cửa Lò; Đại học Công nghệ Vạn Xuân; Trường Cao đẳng nghề Du lịch - Thương mại Nghệ An; Hệ thống thảm cỏ, cây xanh khu lâm viên bãi tắm... là những điểm nhấn quan trọng tô điểm cho Cửa Lò ngày càng hiện đại, văn minh).

Đồng chí Nguyễn Nam Đình (thứ 2, trái sang) lắng nghe những trao đổi của nhà đầu tư Song Ngư Sơn. Ảnh: Sỹ Minh

Với quyết tâm trở thành khu du lịch biển thân thiện, mến khách, TX. Cửa Lò đã thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về du lịch mà nổi bật nhất là chủ trương “5 không” (không nâng ép giá; không đeo bám, chèo kéo khách; không tẩm quất, bán hàng rong; không làm mất an ninh, trật tự; và không làm tổn hại môi trường) nên TX. Cửa Lò ngày càng chiếm được lòng tin, sự thiện cảm của du khách gần xa. Năm 2013, du lịch Cửa Lò đạt kết quả cao nhất trên cả 3 tiêu chí: lượt khách (2.120.000 lượt khách, trong đó có 1.345.000 khách lưu trú, 5.400 khách quốc tế); doanh thu đạt 1.460 tỷ đồng; nộp ngân sách trên 24 tỷ đồng.

Xây dựng thương hiệu “Đô thị du lịch biển Cửa Lò”

TX. Cửa Lò đang tích cực chuẩn bị khai trương Năm Du lịch Cửa Lò 2014, chào mừng kỷ niệm 20 năm thành lập thị xã (29/8/1994 - 29/8/2014) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất do Chủ tịch nước phong tặng. Nghị quyết số 26/NQ-TƯ ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị, khóa XI đã xác định “Xây dựng TX. Cửa Lò thành đô thị du lịch biển xanh, sạch, đẹp, giàu mạnh, văn minh, cùng với Thành phố Vinh phát triển thành cực tăng trưởng kinh tế và mũi nhọn tăng trưởng của tỉnh Nghệ An”; Quyết định 2161/QĐ-TTg ngày 11/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Bắc Trung bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030, trong đó TX. Cửa Lò là đô thị du lịch biển của vùng; và tại Thông báo số 881-TB/TU ngày 18/9/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về kết quả 7 năm thực hiện Nghị quyết 05-NQ/TU ngày 26/9/2006 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về xây dựng và phát triển Thị xã Cửa Lò trở thành đô thị du lịch đến năm 2015 có tính đến 2020 khẳng định chủ trương tiếp tục tập trung xây dựng Thị xã Cửa Lò trở thành đô thị du lịch đã tạo nên khí thế và động lực mới để du lịch Cửa Lò phát triển lên một tầm cao mới.

Điểm nhấn du lịch Cửa Lò 2014 là tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác quy hoạch, quản lý thực hiện quy hoạch gắn với bảo vệ môi trường sinh thái và xây dựng văn hóa ứng xử với du khách. Hoạt động chỉnh trang đô thị, xây dựng hệ thống hạ tầng du lịch đang được đẩy nhanh để vượt và đạt tiến độ (các công trình, dự án trong điểm chào mừng kỷ niệm 20 năm thành lập thị xã; mở rộng và nâng cấp Quảng trường Bình Minh, sân khấu ngoài trời; khởi công Dự án Quần thể du lịch sinh thái đảo Lan Châu - đảo Ngư; Khách sạn Mường Thanh - Cửa Lò; Trung tâm Ẩm thực, bán hàng đặc sản, lưu niệm tại phường Thu Thủy; xây dựng thêm các nhà hàng, bãi đỗ xe, nhà vệ sinh công cộng, các điểm tập kết và thu gom rác thải ...). Nhiều hoạt động được tổ chức vào dịp khai trương Năm Du lịch Cửa Lò 2014 và chào mừng 20 năm thành lập thị xã đã và sẽ được tổ chức, gồm: Chương trình Nghệ thuật “Bình Minh Cửa Lò”, bắn pháo hoa nhân dịp 30/4 và 1/5; Liên hoan văn nghệ “Nối vòng tay biển” của Đài Phát thanh - Truyền hình Nghệ An phối hợp Đài Phát thanh - Truyền hình của hơn 10 tỉnh, thành phố trong cả nước và Phát thanh - Truyền hình quốc gia Lào...) Mục tiêu năm 2014, TX. Cửa Lò sẽ đón 2.250.000 lượt khách; doanh thu đạt 1.750 tỷ đồng và nộp ngân sách 26,5 tỷ đồng.

Bãi tắm Cửa Lò. Ảnh: Xuân Nhường

Bứt phá và phát triển bền vững

Trong những năm tiếp theo, mục tiêu tổng thể phát triển của TX. Cửa Lò là bứt phá và phát triển bền vững trên nguyên tắc “Phát triển kinh tế phải gắn với đảm bảo an sinh xã hội và bảo vệ môi trường”. Trong phát triển kinh tế, du lịch tiếp tục là ngành kinh tế mũi nhọn, đi đầu và chiếm tỷ trọng lớn nhất (khoảng 65%). Định hướng phát triển du lịch Cửa Lò sẽ tập trung vào các nội dung cơ bản sau:

Thứ nhất, quy hoạch, mở rộng không gian phát triển, xây dựng kết cấu hạ tầng dựa trên vị trí, tiềm năng, lợi thế của thị xã và nằm trong mối liên kết với các địa phương trong tỉnh, trong khu vực, quốc gia và quốc tế. Việc triển khai Dự án Quần thể du lịch sinh thái đảo Lan Châu - đảo Ngư (theo mô hình Dự án Hòn Ngọc Việt của Nha Trang đã được đưa vào khai thác có hiệu quả từ 10 năm nay) sẽ đưa TX. Cửa Lò vươn ra biển nhằm khai thác tiềm năng của đảo Ngư, xa hơn nữa là đảo Mắt để thu hút khách du lịch và thực hiện chiến lược biển, kết hợp hiệu quả kinh tế với quốc phòng, an ninh. Tăng cường liên kết với các địa bàn du lịch trọng điểm trong tỉnh như Vinh, Nam Đàn, Diễn Châu, Con Cuông, Quỳ Châu ...; Vinh, Nghi Lộc, Khu Kinh tế Đông Nam Nghệ An (nằm trong quy hoạch chung xây dựng Thành phố Vinh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và 1 trong 3 cực tăng trưởng của tỉnh). Việc liên kết thông qua hệ thống hạ tầng giao thông đã và đang hình thành, tương đối phát triển và đồng bộ (Đại lộ Vinh - Cửa Lò, Tỉnh lộ 535, đường ven sông Lam, Quốc lộ 46, Sân bay Vinh...) sẽ tạo điều kiện để TX. Cửa Lò đa dạng hóa sản phẩm du lịch, kéo dài thời gian lưu trú của du khách và hạn chế tính mùa vụ, kéo dài thời gian khai thác du lịch trong năm.

Thứ hai, khôi phục, duy trì và phát triển các nghề truyền thống (đánh bắt, nuôi trồng và chế biến hải sản ở Nghi Tân, Nghi Thủy và Nghi Hải), xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất mới, theo xu hướng thân thiện môi trường (trồng rau xanh, hoa tươi ở Nghi Thu, Nghi Hương và Nghi Hòa) để vừa tạo nguồn sản phẩm cho du lịch, vừa tạo vành đai xanh bảo vệ môi trường đô thị, vừa tạo việc làm và thu nhập cho lực lượng lao động không trực tiếp tham gia vào các hoạt động kinh doanh du lịch.

Thứ ba, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh; khôi phục các lễ hội truyền thống và phục dựng các nghi lễ, phong tục độc đáo của miền biển, tập trung vào các Lễ hội Đền Vạn Lộc; Lễ hội Chùa Song Ngư; Lễ hội Cầu Ngư...; tổ chức các hoạt động cộng đồng về tuần văn hóa biển, phiên chợ biển... theo hướng xã hội hóa và gắn các loại hình du lịch này với du lịch nghỉ dưỡng.

Thứ tư, chú trọng công tác đào tạo để phát triển nguồn nhân lực, nhất là trong lĩnh vực kinh doanh du lịch thông qua làm tốt công tác hướng nghiệp tại các trường phổ thông và đào tạo cao đẳng, đại học trên địa bàn (tại các cơ sở đào tạo đại học, cao đẳng sẵn có và trong quy hoạch phát triển của cụm các trường đại học, cao đẳng khu vực Vinh, Cửa Lò).

Thứ năm, tập trung thu hút mọi nguồn lực để phát triển thông qua việc cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư và kinh doanh, đẩy mạnh cải cách hành chính, chấn chỉnh đạo đức công vụ, giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn, thuận tiện, đúng quy định cho nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân. Làm tốt công tác quản lý nhà nước về du lịch, tuyên truyền cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp lữ hành, kinh doanh khách sạn, nhà hàng ... và nhân dân, tiếp tục giữ vững và phát huy nét văn hóa ứng xử thân thiện với du khách.

Với cách làm nêu trên, tin rằng, đô thị biển Cửa Lò sẽ ngày càng phát triển xanh - sạch - đẹp, văn minh, hiện đại, thân thiện và mến khách!

Nguyễn Nam Đình

Bí thư Thị ủy Cửa Lò