Cuộc 'cách mạng' cấm điện thoại di động trong trường học ở châu Âu
Trong những năm gần đây, một làn sóng cấm điện thoại di động trong trường học đang lan rộng khắp châu Âu. Tại khu vực này, ngày càng nhiều trường học quyết định nói "không" với điện thoại di động trong giờ học. Liệu đây có phải là một cuộc "cách mạng" trong giáo dục?
Quyết định cấm điện thoại di động tại Trường Cao đẳng Calvijn, một trong những trường đầu tiên ở Hà Lan áp dụng biện pháp này, đã mang lại hiệu quả bất ngờ. Sau bốn năm, nhà trường ghi nhận sự cải thiện rõ rệt về chất lượng học tập, tăng cường tương tác xã hội giữa học sinh và tạo ra một môi trường học tập lành mạnh hơn.
Sáu năm về trước, khi ý tưởng cấm điện thoại di động tại Trường Cao đẳng Calvijn được đưa ra, đó như một cơn địa chấn làm rung chuyển cả cộng đồng học sinh tại đây. Nhiều người không khỏi ngỡ ngàng và tỏ ra phản đối quyết liệt, cho rằng việc cấm đoán là một quyết định quá khắt khe và sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống học sinh. Tuy nhiên, các nhà quản lý của trường vẫn kiên quyết thực hiện quyết định này, mở ra một cuộc thử nghiệm đầy thú vị.
Khi đưa ra quyết định cấm điện thoại, ông Jan Bakker, Chủ tịch nhà trường, nơi có học sinh trong độ tuổi từ 12 đến 18, cho biết: "Người ta hỏi chúng tôi rằng liệu chúng tôi có nghĩ mình đang sống vào những năm của thế kỷ 19 không".
Mặc dù ý tưởng này nhận được sự đồng thuận từ đa số, nhưng khoảng 20% phụ huynh, giáo viên và học sinh lại tỏ ra phản đối quyết liệt. Một số phụ huynh lo ngại về việc mất liên lạc với con em mình, trong khi một số ít giáo viên lại cho rằng thay vì tránh né, nhà trường nên tìm cách tích hợp công nghệ một cách hiệu quả hơn vào quá trình học tập.
Tuy nhiên, trước thực trạng học sinh quá phụ thuộc vào điện thoại, các nhà quản lý đã quyết định thực hiện biện pháp này. Ông Bakker chia sẻ: "Khi đi qua các hành lang và sân trường, chúng ta dễ dàng nhận thấy các em học sinh đều dán mắt vào màn hình điện thoại. Những cuộc trò chuyện sôi nổi, những hoạt động thể chất dường như đã trở nên xa lạ. Điều này cho thấy chúng ta đang dần đánh mất đi những giá trị xã hội quan trọng".
Bốn năm trước, Cao đẳng Calvijn đã tiên phong trong việc cấm điện thoại di động tại Hà Lan. Giờ đây, quyết định táo bạo này không còn đơn độc. Khi năm học mới bắt đầu trên khắp châu Âu, ngày càng nhiều trường học đang áp dụng biện pháp tương tự.
Tại Pháp, 200 trường trung học đã và đang thử nghiệm lệnh cấm, trong khi các trường tiểu học nói tiếng Pháp ở thành phố Wallonia và Brussels (Bỉ) đã chính thức thực hiện quy định này. Thậm chí, Hungary còn ban hành sắc lệnh yêu cầu tất cả các trường học thu giữ điện thoại và thiết bị thông minh của học sinh ngay từ đầu giờ học.
Khác với các quốc gia láng giềng, Ý và Hy Lạp đã áp dụng một cách tiếp cận mềm mỏng hơn đối với vấn đề sử dụng điện thoại di động trong trường học. Tại hai quốc gia này, học sinh vẫn được phép mang theo điện thoại bên mình suốt cả ngày học. Tuy nhiên, để đảm bảo không ảnh hưởng đến quá trình học tập, các nhà trường đã ban hành quy định nghiêm ngặt về việc cấm sử dụng điện thoại trong giờ học. Điện thoại phải được tắt hoặc để ở chế độ im lặng và cất vào cặp sách hoặc tủ đồ cá nhân trong suốt thời gian học.
Tại Cao đẳng Calvijn, việc cấm điện thoại đã tạo nên một làn sóng thay đổi đáng kinh ngạc. Kể từ khi chính sách này được áp dụng, buộc học sinh phải để điện thoại ở nhà hoặc khóa chúng trong suốt giờ học, nhà trường đã ghi nhận những chuyển biến rõ rệt trong văn hóa học đường.
Ông Bakker cho biết: "Chúng tôi đã chứng kiến một sự thay đổi đáng kinh ngạc. Những gì chúng tôi đã mất đi khi học sinh quá phụ thuộc vào điện thoại, giờ đây đã quay trở lại. Các em đang chơi đùa, trò chuyện với nhau sôi nổi hơn bao giờ hết. Và điều tuyệt vời nhất là giờ học cũng trở nên tập trung hơn".
Thành công của Cao đẳng Calvijn trong việc cấm điện thoại di động đã tạo ra hiệu ứng domino. Các trường học trên khắp đất nước Hà Lan bắt đầu đổ về tìm hiểu về mô hình này. Đến tháng 1 năm 2024, chính phủ đã chính thức vào cuộc, khuyến nghị cấm các thiết bị thông minh như thoại di động, máy tính bảng và đồng hồ thông minh tại hầu hết các trường trung học. Thậm chí, xu hướng này còn được mở rộng xuống các trường tiểu học, cho thấy một sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận giáo dục của cả nước.
Cuối năm ngoái, khi các trường trung học Hà Lan đang sôi nổi thực hiện chính sách cấm điện thoại, các nhà nghiên cứu Đại học Radboud đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để tiến hành một nghiên cứu sâu rộng. Họ đã tiến hành khảo sát hàng trăm học sinh, phụ huynh và giáo viên tại những trường đang trong quá trình thay đổi này. Bằng cách so sánh kết quả khảo sát trước và sau khi áp dụng lệnh cấm, các nhà nghiên cứu mong muốn tìm ra những tác động cụ thể của chính sách mới đối với môi trường học đường.
Kết quả nghiên cứu của Tiến sĩ Loes Pouwels, một trong những nhà nghiên cứu, cho thấy một sự thay đổi đáng kể. Khoảng 20% học sinh thừa nhận rằng họ tập trung hơn vào bài học sau khi điện thoại bị cấm. Thậm chí, các giáo viên còn nhận xét rằng học sinh trở nên chăm chú và tích cực tham gia vào quá trình học tập hơn. Điều này cho thấy việc hạn chế sử dụng điện thoại di động đã mang lại những tác động tích cực đến khả năng nhận thức của học sinh.
Bên cạnh việc cải thiện khả năng tập trung, việc cấm điện thoại còn mang đến những tác động tích cực đến mối quan hệ giữa các bạn học. Nhiều học sinh chia sẻ rằng họ dành nhiều thời gian hơn để trò chuyện, chơi đùa cùng bạn bè và các hoạt động ngoại khóa. Điều này không chỉ giúp các em xây dựng những mối quan hệ bền chặt mà còn góp phần giảm thiểu tình trạng bắt nạt qua mạng.
Mặc dù lệnh cấm điện thoại mang lại nhiều hiệu quả tích cực, nhưng không phải tất cả học sinh đều đồng tình. Ba tháng sau lệnh cấm, khoảng 40% các em cho biết việc không dùng điện thoại giúp họ tận hưởng giờ nghỉ tốt hơn. Tuy nhiên, cũng có 37% học sinh chia sẻ rằng họ cảm thấy nhớ những tiện ích mà điện thoại mang lại.
Một học sinh chia sẻ với các nhà nghiên cứu: "Tôi cảm thấy bị ép phải giao tiếp trong khi không muốn, điều này thường xuyên xảy ra". Điều này cho thấy việc thích nghi với một môi trường không có điện thoại cần thời gian và sự thay đổi trong thói quen.
Tại Cao đẳng Calvijn, các viên chức không nghi ngờ gì về tính tích cực của lệnh cấm. Khi kế hoạch mới được triển khai, đã có những cuộc thảo luận về việc cho phép học sinh lớn tuổi hơn sử dụng điện thoại trong trường học. Tuy nhiên, ý tưởng này đã bị lãng quên sau những thay đổi mà họ quan sát được. "Cuộc thảo luận đó đã biến mất. Không ai nhắc về nó nữa", ông Bakker nói.
Thay vì những lo lắng ban đầu, giờ đây, ngôi trường tràn ngập niềm tự hào. Quyết định hạn chế điện thoại di động đã đưa nhà trường đi đầu trong xu hướng giáo dục hiện đại. Chủ tịch nhà trường, ông Bakker chia sẻ: "Trước đây, chúng tôi thường bị cho là lạc hậu, rằng chúng tôi đang quay ngược thời gian nhưng giờ đây, thành công của chúng tôi đã chứng minh điều ngược lại. Những nỗ lực không ngừng nghỉ đã được đền đáp xứng đáng".