Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng: Nơi thỏa niềm đam mê

(Baonghean) - Được thể hiện những ước mơ bay bổng, được thỏa niềm đam mê sáng tạo, được vận dụng những kiến thức từ sách vở vào cuộc sống là điều lớn nhất của những học sinh tham dự cuộc thi “Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng năm 2014”. Đó cũng chính là tiền đề, để chúng ta có thể hy vọng vào những nhà “khoa học” tương lai, đóng góp nhiều công trình có tính ứng dụng, thiết thực trong cuộc sống.

Lê Hữu Khánh - học sinh lớp 12 C1, Trường THPT Tân Kỳ có một ước mơ làm một hướng dẫn viên du lịch với việc ứng dụng công nghệ thông tin, để chỉ cần một cú nhấp chuột là có thể giúp khách du lịch ở mọi miền biết đến những điểm du lịch nổi tiếng của Nghệ An. Không những thế, còn chỉ dẫn cho mọi người trong thời gian nhanh nhất có thể đến đúng nơi cần đến.

Ý tưởng được em triển khai trong 8 tháng và phần mềm “Hướng dẫn viên du lịch thông minh” của Khánh nhận được sự đánh gia cao của Ban Tổ chức cuộc thi “Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng năm 2014”. Đây cũng là một trong những công trình hữu hiệu có thể ứng dụng ngay trong cuộc sống và rất hữu ích đối với các công ty lữ hành du lịch.

Thầy giáo Mai Văn Quyền và các học sinh bên công trình “Máy cào lúa và hút dẹp”.

Bản thân Lê Hữu Khánh, từ ngày đi vào thực hiện, mỗi một khâu đoạn hoàn thành em đều tải phần mềm lên diễn đàn của những người dùng điện thoại di động và lần nào cũng vậy em đều nhận ý kiến đóng góp của mọi người. Qua đó, chỉ từ vài địa chỉ du lịch quen thuộc ban đầu như Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cửa Lò, Quảng trường Hồ Chí Minh, em đã phát triển và bổ sung thêm nhiều điểm đến mới như thác Sao Va (Quế Phong), Vườn Quốc gia Pù Mát (Con Cuông, Tương Dương)…

Quá trình thực hiện cũng là những ngày em và thầy giáo của mình mày mò, trải nghiệm, thuyết phục mọi người có thể ứng dụng công trình. Mặc dù, Tin học tuy không phải là môn học chính và Tân Kỳ không phải là trung tâm phần mềm hay là nơi công nghệ phát triển nhưng vượt lên mọi trở ngại, Khánh đã thành công. Hiện, mọi người có thể tải phần mềm này hoàn toàn miễn phí về điện thoại của mình để sử dụng như một cuốn “cẩm nang” du lịch. Khánh cũng hy vọng, sau khi công trình được công bố, các công ty du lịch có thể cập nhật phần mềm để quảng bá và phát triển rộng rãi hơn.

Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng năm 2013 - 2014 là diễn đàn thể hiện ước mơ, hoài bão của các bạn học sinh, thiếu nhi trên địa bàn toàn tỉnh. Những đề tài mà các em triển khai gắn liền với thực tiễn cuộc sống, có giá trị sử dụng cao. Đó là công trình “Thiết bị tự động xả nước vệ sinh không dùng điện” của các em Đinh Quốc Quân, Nguyễn Hữu Nghĩa, Nguyễn Thị Hồng Hải (Trường THCS Bến Thủy TP. Vinh); “Máy lau bảng chống bụi” của Lê Hữu Hải - Đặng Vũ Minh (Trường THCS Nguyễn Trãi Tân Kỳ), “Quá trình xử lý nước giếng khoan” của học sinh Nguyễn Thị Quỳnh Như (lớp 9C, Trường THCS Kim Liên, Nam Đàn)...

Năm nay, Trường THPT Phan Bội Châu có 6/17 công trình đạt giải, trong đó có 1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 2 giải Ba và 1 giải Khuyến khích. Điều đó thể hiện rõ sự năng động, sáng tạo và sự say mê sáng tạo khoa học công nghệ của học sinh trường chuyên. Các tác phẩm của các em cũng rất đa dạng. Em Bùi Anh Quân rất thực tế khi sáng tạo chiếc máy tái chế để tạo nên một nguồn nguyên liệu mới thân thiện với môi trường.

Cái hay ở đây là tác giả đã đưa ra ý tưởng lấy bã mía trộn với mùn cưa và các hợp chất khác làm gỗ ép thay thế cho nguồn gỗ tự nhiên để giảm thiểu sự khai thác gỗ bừa bãi, đồng thời xử lý được sản phẩm dư thừa của các nhà máy đường. Còn Dương Văn Ngọc, đạt giải Nhất với tác phẩm “Máy cào lúa và hút dẹp”.

Với sự đam mê sáng tạo khoa học, Ngọc đã trăn trở để làm cái “máy cào lúa và hút dẹp” giúp mẹ. Bởi, như em tâm sự: “Nhiều lần vào giữa trưa, em thấy mẹ vẫn phải làm việc, cào lúa, sàng lúa vất vả quá. Em muốn có một cái máy “2 trong 1” để đỡ đần được phần nào công việc cho mẹ và những người nông dân trồng lúa ở quê em”. Tác phẩm này, ngoài giành giải Nhất ở cuộc thi này cũng đã “ẵm” luôn giải Ba tại Cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật toàn quốc và giúp em có một suất vào thẳng đại học.

Là người theo dõi và trực tiếp hướng dẫn học sinh thực hiện các đề tài, thầy giáo Mai Văn Quyền, giáo viên giảng dạy môn Khoa học công nghệ, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu chia sẻ: “Các em rất đam mê nghiên cứu và năm nào cũng vậy, để tuyển chọn được những tác phẩm xuất sắc nhất đi dự thi cấp tỉnh và các cấp, chúng tôi phải rất khó khăn vì có đến hơn 100 ý tưởng đăng ký đề tài. Việc tạo cho các em làm quen với khoa học nhằm giúp các em có cơ hội thể hiện đam mê, sở thích. Thứ hai, đây là dịp để các em ôn lại những kiến thức đã học, biến những cái đã được học áp dụng vào thực tế…”.

Qua trao đổi, ông Hoàng Xuân Trường, Phó Chủ tịch thường trực, Liên hiệp các Hội Khoa học - Kỹ thuật tỉnh khẳng định: “10 năm tổ chức cuộc thi, chúng tôi đã nhận được hàng trăm đề tài tham dự. Qua đó cho thấy những tiềm năng vô cùng lớn trong học sinh ở tất cả các cấp học trên địa bàn tỉnh. Hoạt động này đã khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn tỉnh. Nhiều công trình có thể ứng dụng vào cuộc sống.

Từ cuộc thi này, nhiều công trình được lựa chọn dự thi cấp quốc gia, quốc tế và đã được ghi nhận cao. Như công trình “Máy quét rác”, “Xử lý thuốc trừ sâu ĐT bằng phương pháp oxy hóa bậc cao” của học sinh Trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã đạt giải Ba và giải Khuyến khích tại Cuộc thi Khoa học và kỹ thuât quốc tế. Dự án “Chặn các website độc hại” được nhiều tổ chức nước ngoài quan tâm và được Trung tâm kỹ thuật Hoa Kỳ trao thưởng cấp giấy chứng nhận. Riêng 2 tác phẩm đạt giải Nhất và Nhì ở cuộc thi năm nay cũng đã được trao giải tại Cuộc thi Sáng tạo Khoa học - Kỹ thuật toàn quốc vừa được tổ chức năm 2014 tại tỉnh Vĩnh Phúc…”.

Thành công từ cuộc thi cho thấy xu thể đổi mới trong cách dạy và cách học của ngành Giáo dục hiện nay, đặc biệt là gắn việc “học đi đôi với hành”. Trên cơ sở đó, khuyến khích, ưu tiên học sinh say mê hơn với công tác nghiên cứu khoa học. Và ngày càng có những công trình được ứng dụng trong cuộc sống, giúp các em có thêm động lực để nuôi dưỡng niềm đam mê, đóng góp trí tuệ của mình cho sự phát triển của quê hương, đất nước.

Mỹ Hà