Cựu Tổng thống Bolsonaro bị quản thúc tại gia, căng thẳng Mỹ-Brazil tăng nhiệt

Lệnh bắt giữ được ban hành bởi Thẩm phán Tòa án Tối cao Alexandre de Moraes. Theo phán quyết mà hãng tin AFP tiếp cận được, nguyên nhân trực tiếp là do ông Bolsonaro đã "liên tục không tuân thủ" các lệnh cấm của tòa án. Đỉnh điểm là vào ngày 3/8, các đồng minh đã phát sóng một cuộc gọi trực tiếp giữa ông và con trai tại một trong nhiều cuộc biểu tình ủng hộ được tổ chức trên khắp Brazil.

Trong phán quyết, Thẩm phán Moraes đã giận dữ tuyên bố rằng bộ máy tư pháp sẽ không để một bị cáo "hành xử như một kẻ ngốc" chỉ vì "quyền lực chính trị và kinh tế" của mình.

Đại diện của ông Bolsonaro xác nhận ông đã bị cảnh sát đưa vào diện quản thúc tại gia tại dinh thự ở Brasilia. Theo lệnh của tòa, ông phải đeo thiết bị giám sát điện tử, không được phép tiếp khách, trừ luật sư, và bị cấm sử dụng bất kỳ điện thoại di động nào.

Vụ việc diễn ra trong bối cảnh một cuộc đối đầu ngoại giao gay gắt giữa Brazil với Mỹ. Tổng thống Donald Trump, một đồng minh thân cận của ông Bolsonaro, đã gọi phiên tòa xét xử cựu tổng thống Brazil là một "cuộc săn phù thủy".

Hãng tin Reuters cho biết, để gây áp lực, chính quyền ông Trump đã áp đặt mức thuế quan 50% lên hàng hóa Brazil và ban hành lệnh trừng phạt nhắm vào cá nhân Thẩm phán Alexandre de Moraes. Bộ Ngoại giao Mỹ ra tuyên bố lên án lệnh quản thúc, cáo buộc rằng Thẩm phán Moraes đang sử dụng các thể chế của Brazil để bịt miệng phe đối lập và đe doạ nền dân chủ.

Phản ứng trước các động thái này, theo thông cáo từ chính phủ Brazil, Tổng thống đương nhiệm Luiz Inacio Lula da Silva đã bày tỏ sự đoàn kết với Thẩm phán Moraes và gọi hành động của phe ông Bolsonaro là "phản bội đất nước".

Lệnh quản thúc tại gia là diễn biến mới nhất trong một vụ án lớn hơn. Theo cáo trạng của Tòa án Tối cao, ông Bolsonaro đang bị xét xử vì cáo buộc cầm đầu một âm mưu đảo chính nhằm lật ngược thất bại của ông trong cuộc bầu cử năm 2022.

Vụ việc lên đến đỉnh điểm vào tháng 1/2023, khi những người ủng hộ ông tràn vào và phá phách các tòa nhà công quyền ở thủ đô Brasilia. Vụ bạo loạn này được truyền thông quốc tế so sánh với vụ tấn công vào Điện Capitol của Mỹ vào ngày 6/1/2021.

Luật sư của ông Bolsonaro cho biết sẽ kháng cáo, trong khi các con trai của ông đã lên tiếng chỉ trích. Theo CNN Brasil, Thượng nghị sĩ Flavio Bolsonaro gọi đây là "hành động trả thù rõ ràng" cho lệnh trừng phạt của Mỹ.

Các nhà phân tích chính trị nhận định với các hãng tin rằng lệnh bắt giữ này có thể tạo cớ cho Tổng thống Trump áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn nữa đối với Brazil.