Đại hội toàn quốc Đảng Dân chủ 2024: Kỳ vọng mới, mối lo cũ

Tràn đầy năng lượng

Các đảng viên Đảng Dân chủ quần tụ về Chicago để tham dự Đại hội toàn quốc của đảng (19-22/8) tràn ngập cảm xúc mà ít ai ngờ tới: niềm vui vô bờ bến. Theo truyền thống, mục đích của đại hội là chính thức đề cử ứng cử viên Tổng thống của đảng. Nhưng năm nay, bà Kamala Harris đã giành được đề cử vào đầu tháng này qua một cuộc bỏ phiếu trực tuyến vì thế, việc đề cử chỉ mang tính chất nghi thức. Với đề cử này bà đã trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên chấp nhận đề cử tổng thống của một đảng lớn trong lịch sử Mỹ. “Đây là một bước ngoặt đáng chú ý”, Howard Dean, cựu chủ tịch Ủy ban Quốc gia Dân chủ và cựu thống đốc Vermont nhận định. “Đảng Dân chủ hiện đã hồi sinh”. Hay ông Larry Sabato, giám đốc Trung tâm Chính trị của Đại học Virginia, đánh giá: “Đảng Dân chủ đã trở lại cuộc chơi”.

Quả thực, trong vòng một tháng, Đảng Dân chủ từ thế “chông chênh” và đầy mối lo đã chuyển sang thế tự tin và chủ động. Kể từ khi đương kim Tổng thống Joe Biden từ bỏ nỗ lực tái tranh cử, truyền lại “ngọn đuốc” cho cấp phó, Đảng Dân chủ dường như có một cuộc sắp xếp lực lượng khi bà Kamala Harris đã đoàn kết hầu hết những trong đảng đồng thời khôi phục lại niềm tin đối với các cử tri trẻ và người da màu. Trong khi cuộc đua vẫn đang diễn ra vô cùng gay cấn, các nhà phân tích gần đây đã điều chỉnh triển vọng đánh giá tại ba tiểu bang còn dao động, vốn trước đây có xu hướng dần rời xa Đảng Dân chủ, thì nay đảng này lại có cơ hội để giành chiến thắng.

Về phần mình, bà Kamala Harris vốn được xem như ứng cử viên “chữa cháy” khiến nhiều nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ lo lắng, thế nhưng bà đã làm tốt công việc và tạo hiệu ứng tích cực cho cuộc chạy đua. Điều đó thể hiện qua 2 chiến thuật cụ thể. Một là, chủ động tạo khí thế mới, năng lượng mới cho chiến dịch tranh cử, từ đó tạo ra sự phấn khích đối với các cử tri tham gia bầu cử, nhất là những cử tri trung lập tại các bang chiến địa, biến những người ủng hộ tiềm tàng thành những cử tri ủng hộ tiềm năng. Chiến thuật thứ hai là triển khai chiến dịch thu hút sự ủng hộ từ những người Cộng hòa không ưa thích ông Trump mang tên “Người Cộng hòa ủng hộ Harris” nhằm giành thêm lợi thế trong cuộc đua.

Có thể thấy, kể từ khi thay thế ông Biden làm ứng viên của Đảng Dân chủ vào giữa tháng 7/2024, bà Harris đã chứng kiến làn sóng ủng hộ nhiệt tình - thể hiện qua các cuộc thăm dò, gây quỹ và các đám đông khổng lồ đến để xem bà tại những cuộc mít tinh trên khắp nước Mỹ. Hoạt động gây quỹ đã diễn ra với tốc độ kỷ lục. Ủy ban Toàn quốc của Đảng Dân chủ và các ủy ban gây quỹ chung khác, đã huy động được số tiền kỷ lục là 310 triệu đô la vào tháng 7, vượt xa số tiền mà ứng cử viên Đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump, gây quỹ được trong cùng tháng. Những người nổi tiếng, nghệ sĩ và nhà thiết kế thời trang đều lên tiếng ủng hộ về vật chất lẫn tinh thần cho chiến dịch của bà Harris. Các quan chức của đảng Dân chủ cho biết nguồn cảm hứng từ chiến dịch của Harris đang “lan tỏa” xuống các lá phiếu và chuyển thành hoạt động ủng hộ trên thực địa. “Bạn có thể thấy đám đông khổng lồ chen chúc tại các cuộc mít tinh”, Ben Wikler, Chủ tịch Đảng Dân chủ Wisconsin cho biết. “Nhưng điều bạn không thể thấy trong những hình ảnh đó là hàng nghìn người tham gia các cuộc mít tinh đó đang đăng ký làm tình nguyện viên và sau đó đi gõ cửa từng nhà những cử tri dao động tiềm năng, những người có thể không biết nhiều về Phó Tổng thống Harris hoặc Thống đốc Walz”. Theo một cuộc thăm dò mới từ Trung tâm nghiên cứu các vấn đề công cộng của AP-NORC, 48% số người trưởng thành ở Mỹ có quan điểm rất hoặc khá ủng hộ Harris. Con số này tăng so với mức 39% vào đầu mùa hè.

“Tuần trăng mật” có dài lâu?

Phó Tổng thống Kamala Harris dường như đã “vẽ lại bản đồ bầu cử” sau khi bà thay thế Tổng thống Biden ra tranh cử. Theo các cuộc thăm dò, bà Harris đang dẫn đầu hoặc ngang bằng với ông Donald Trump ở 6 trong số 7 tiểu bang dao động. Tuy nhiên, tương quan này vẫn chưa nói lên điều gì về kết quả cuối cùng bởi Đảng Dân chủ còn không ít thách thức phía trước.

Thứ nhất là về chính sách. Trong kỳ bầu cử lần này, có lẽ vấn đề được cử tri quan tâm nhiều nhất và có thể tác động đến kết quả bầu cử là sức khỏe của nền kinh tế Mỹ và chính sách đối phó với lạm phát. Trong các kết quả thăm dò dư luận thì có khoảng 80 đến 85% số người trưởng thành được hỏi cho rằng hai vấn đề này rất quan trọng trong bầu cử Tổng thống, xếp vị trí đầu tiên trong số 11 vấn đề được nêu ra. Mặc dù cả hai ứng cử viên Tổng thống đều đã đưa ra những phác thảo về chính sách kinh tế nhưng đến nay ông Trump vẫn đang tỏ ra vượt trội so với bà Harris về độ tin cậy trong việc xử lý các yếu kém của nền kinh tế Mỹ và giảm lạm phát. Tỷ lệ ủng hộ đối với ông Trump trong xử lý hai vấn đề này gần như không thay đổi so với các cuộc thăm dò dư luận khi ông Biden còn là ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ. Bà Harris mới đây đã công bố một bản kế hoạch về kinh tế vào ngày 16/8, kêu gọi cắt giảm thuế cho các gia đình và thúc đẩy rộng rãi hơn việc hạn chế giá thuốc. Đây là tầm nhìn chi tiết nhất của bà cho nước Mỹ tính đến nay. Tuy nhiên, với tư cách là ứng viên Tổng thống, bà vẫn chưa đưa ra chương trình nghị sự chính sách cụ thể nào hay trả lời phỏng vấn sâu với truyền thông tính tới hôm 17/8.

Về chính sách đối ngoại, bà Harris cũng sẽ phải đối mặt với các cuộc biểu tình phản đối hành động của Israel ở Gaza, một vấn đề gây chia rẽ chính trị trong Đảng Dân chủ. Nữ ứng cử viên đã mạnh mẽ hơn trong lời kêu gọi ngừng bắn và lên án về những thương vong của thường dân nhiều hơn so với Tổng thống Biden, nhưng bà cũng không phản đối sự ủng hộ kiên định của chính quyền đối với Israel - một lập trường có nguy cơ khiến phe cấp tiến của đảng xa lánh. Bởi thế trong Đại hội của Đảng Dân chủ, có lẽ nội dung được nhấn mạnh nhiều nhất sẽ là thể hiện sự đoàn kết xung quanh liên danh Harris-Walz.

Bên cạnh đó, việc duy trì sự hào hứng của cử tri Mỹ của liên danh Harris-Walz cũng đang là thách thức và bài toán khó đối với Đảng Dân chủ. Các chiến lược gia của Đảng Dân chủ đang tận dụng “cơn hưng phấn” của cử tri cho chiến dịch tranh cử hiện nay. Tuy nhiên, vấn đề là “cơn hưng phấn” này sẽ kéo dài bao lâu. Hay như cảnh báo của ứng cử viên Donald Trump bên đảng Cộng hòa, “tuần trăng mật” của bà Harris sẽ sớm kết thúc. Dự kiến liên danh Harris-Walz dự kiến sẽ làm rõ chương trình nghị sự trong thời gian diễn ra Đại hội Đảng Dân chủ. Nếu chính sách thể hiện không tốt, chắc chắn chiến dịch tranh cử của Đảng Dân chủ sẽ mất đi động lực quan trọng.

Trong các cuộc thăm dò, cử tri Mỹ cho biết họ đang tìm kiếm sự thay đổi. Vì thế, định hướng tranh cử của phe Dân chủ có lẽ không chỉ là đoàn kết mà còn là tạo ra những sự thay đổi phù hợp sự kỳ vọng của cử tri, từ đó tạo cơ hội chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới./.