Một trưa hè, theo chân xã đội trưởng Nguyễn Xuân Tuấn, chúng tôi có cuộc gặp gỡ ông Phạm Thành, năm nay vừa qua tuổi 82. Một trong số ít những người còn lại của trung đội dân quân biển Diễn Ngọc đã trải qua 2 cuộc kháng chiến.
Câu chuyện của những tiền nhân hiện về theo ký ức ông. Cha ông là Phạm Bách còn gọi là ông Bồ - cùng ông Cường 2 kình ngư của trung đội dân quân biển trong kháng chiến chống Pháp đã tham gia đội lặn của tỉnh vớt súng của giặc tây dưới lòng sông Bến Thủy.
Chiến công của 2 ông trong đợt lặn vớt, được 120 quả đạn ĐKZ trong đợt chìm thuyền vận tải ở Cầu Bùng. Tên tuổi hai ông được ghi vào cuốn lịch sử của Đảng bộ và nhân dân xã Diễn Ngọc. Đây là những minh chứng cho thành tích hoạt động của trung đội dân quân biển, trong kháng chiến chống Pháp. Bản thân ông cùng với trung đội dân quân tham gia trung đoàn vận tải của quân khu 4.
Ông Phạm Thành - cựu dân quân biển Diễn Ngọc
Ông còn nhớ như in kỷ niệm, thuyền của ông cùng đồng đội nhận lệnh chở 12 tấn đồng từ Diễn Châu về Thanh Chương cho xưởng quân giới sản xuất vũ khí... Anh em đã bảo vệ an toàn không thiếu một cân. Rồi trong kháng chiến chống Mỹ, đoàn thuyền vận tải lương thực đã vượt qua bom đạn, vận chuyển lương thực từ bãi Diễn Thành vào Đức Thọ, Cẩm Xuyên góp phần chi viện cho chiến trường Miền Nam. Thuyền qua Bến Thủy đụng chướng ngại vật bị bục đáy, anh em thay nhau lặn bịt chỗ thủng đưa hàng về đích an toàn...
Theo thượng tá Nguyễn Sỹ Tý, Chính trị viên Ban Chỉ huy quân sự huyện Diễn Châu, Trung đội dân quân biển Diễn Ngọc có từ những năm 1945, tham gia cướp chính quyền tại địa phương và đến năm 2010 theo quyết định của Bộ quốc phòng được xây dựng thành Trung đội dân quân biển điểm, một trong 6 trung đội dân quân biển toàn quốc, có nhiệm vụ trung tâm gắn việc khai thác hải sản với bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Trung đội gồm 28 người được biên chế thành 3 tiểu đội. Mỗi tiểu đội được bố trí trên 1 tàu. Đây là đội tàu đánh cá xa bờ công suất máy 200 - 600 CV có khả năng bám biển dài ngày. Ngay sau khi được củng cố, nâng cấp, Trung đội đã bắt tay vào huấn luyện.
Ngoài việc rèn luyện thao tác vận hành các vũ khí ,khí tài được trang bị trên tàu, Trung đội dân quân biển còn được học tập các luật dân quân tự vệ, văn bản quy định vềđánh bắt hải sản, cách nhận biết các loại máy bay, tàu chiến lạ, tổ chức cảnh giới trên biển, quy trình kiểm tra bắt giữ tàu lạ vi phạm vào lãnh hải Việt Nam...
Thực hiện nhiệm vụ của mình, năm 2010 Trung đội đã 3 lần phát hiện kịp thời 3 tàu lạ xâm nhập hải phận, báo cáo cho Bộđội Biên phòng, hải quân xử lý. Ngoài việc bám biển sản xuất, tăng cường công tác tuần tra cảnh giới trên biển, mùa mưa bão năm 2010 trung đội đã 2 lần làm nhiệm vụ cứu hộ thành công 2 tàu bị chìm khi vào cửa lạch tránh trú bão...
Nhằm củng cố, phát huy hiệu quả hoạt động của trung đội dân quân biển, năm 2011 huyện Diễn Châu đã đầu tư 100 triệu đồng để trang bị hệ thống liên lạc hiện đại bảo đảm liên lạc giữa tàu với đất liền luôn luôn thông suốt. Hỗ trợ cho chủ tàu mua bảo hiểm cùng lực lượng thuyền viên. Hỗ trợ một phần kinh phí cho chủ tàu trong hoạt động v.v...
Với bề dày truyền thống, cùng với sự quan tâm của ban ngành, Trung đội dân quân biển Diễn Ngọc sẽ là những "chốt chặn" đầu tiên bảo vệ bình yên biển đảo quê hương. Từ hiệu quả của việc kết hợp sản xuất với việc bảo vệ, phát hiện thông tin kịp thời những trường hợp tàu lạ xâm nhập lãnh hải, hoạt động của Trung đội dân quân biển Diễn Ngọc đang được tổng kết để nhân rộng ra cả nước.