Đẩy lùi buôn lậu và gian lận thương mại

(Baonghean) - Thời gian qua, các hoạt động vận chuyển, buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng cấm và hàng kém chất lượng trên địa bàn tỉnh ta vẫn diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Các đối tượng ngày càng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi và luôn chuẩn bị các phương án đối phó với pháp luật đã gây không ít trở ngại cho hoạt động kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng.

Cán bộ Chi cục Quản lý thị trường Nghệ An kiểm tra nhãn mác hàng hóa tại siêu thị điện máy trên địa bàn TP. Vinh.

Các loại hàng hóa này được cất giấu trong nhà ở, trong các quầy hàng, cửa hàng, khi người tiêu dùng có nhu cầu mua mới đưa ra bán nên rất khó khăn cho công tác kiểm tra bắt giữ. Nhóm mặt hàng nhập lậu chủ yếu là rượu, thuốc lá, vải và quần áo. Tình hình trốn thuế, gian lận về thuế vẫn diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn khác nhau. Các hoạt động sản xuất, buôn bán và tàng trữ hàng giả, hàng kém chất lượng, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn còn tồn tại khá phổ biến.

Các sản phẩm này thường được sản xuất từ nước ngoài và các tỉnh, thành phố lớn trong nước rồi được vận chuyển về thị trường nông thôn tiêu thụ. Các đối tượng đã sử dụng đội quân chuyên nghiệp với phương tiện xe máy len lỏi sâu vào từng hộ gia đình dưới hình thức tiếp thị, quảng cáo sản phẩm và sử dụng chiêu khuyến mãi hấp dẫn để đánh lừa người tiêu dùng. Đặc biệt, gần đây đã xuất hiện thủ đoạn “nội địa hóa” bằng phương thức nhập linh kiện bán thành phẩm vào Việt Nam qua các làng nghề chế tác, gia công, gắn bao bì nhãn mác mới thành các sản phẩm mang nhãn hiệu Việt.

Qua số liệu thống kê của Ban chỉ đạo 127 tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2014, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 4.143 vụ việc và xử lý vi phạm 2.994 vụ với tổng số tiền phạt hành chính gần 3 tỷ đồng, số tiền trị giá hàng tịch thu và hàng tiêu hủy gần 1,9 tỷ đồng. Trong tổng số vụ việc vi phạm nói trên có 126 vụ vi phạm về vận chuyển, kinh doanh hàng cấm và hàng nhập lậu, 386 vụ vi phạm về hàng giả và quyền sở hữu trí tuệ, 49 vụ VSATTP, 359 vụ gian lận thương mại và 2.096 vụ vi phạm trong kinh doanh... Điển hình là vụ vi phạm tháng 1/2014, đội QLTT số 3 bắt giữ xe ô tô mang BKS 93N-0035 do lái xe Nguyễn Tiến Sơn trú tại Thị trấn Bích Động, tỉnh Bắc Giang; trên xe vận chuyển 750 kg nội tạng bò không rõ nguồn gốc xuất xứ đang trong quá trình phân hủy; trị giá lô hàng 150 triệu đồng. Ngày 14/4/2014, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về quản lý kinh tế và chức vụ Công an tỉnh Nghệ An đã bắt quả tang Vũ Thị Bốn, trú tại xóm Ngọc Tân - xã Diễn Ngọc (Diễn Châu) đang có hành vi sản xuất hàng giả. Tiến hành khám xét tại hiện trường, cơ quan Công an đã thu giữ 2.000 gói bột giặt nhãn hiệu OMO thành phẩm nghi giả, 4,5 kg vỏ bột giặt nhãn hiệu OMO, 1 cân loại 5 kg, 3 máy ép nilon, 50 bì bột giặt nhãn hiệu Đức Giang do Công ty cổ phần bột giặt và hóa chất Đức Giang sản xuất, 25 bì bột giặt nhãn hiệu YES. Toàn bộ số hàng hóa này đều không có thủ tục hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc.

Tiêu hủy hàng nhập lậu, hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.

Trên thực tế, mặc dù đã có những bước chuyển biến tích cực nhưng tình trạng buôn bán hàng lậu, hàng cấm, hàng giả và gian lận thương mại cũng như vi phạm về sở hữu kiểu dáng công nghiệp, vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn còn xảy ra ở nhiều mặt hàng và một số địa bàn trọng điểm. Công tác kiểm tra xử lý của một số ngành, địa phương còn nương nhẹ, thiếu kiên quyết nên hiệu quả thấp. Công tác cài cắm cơ sở, nắm bắt thông tin để phát hiện đường dây, ổ, nhóm của các đối tượng vận chuyển, kinh doanh, buôn bán... đạt kết quả chưa cao.

Qua tìm hiểm từ các ngành chức năng, chúng tôi được biết khó khăn nhất trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại hiện nay liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ. Nhiều doanh nghiệp chưa thực sự quan tâm đến vấn đề này và xem đây là nhiệm vụ của các ngành chức năng nên chưa chủ động để bảo vệ sản phẩm và thương hiệu của mình trên thị trường. Công tác chống buôn lậu tuy đã phát hiện và triệt phá được một số đường dây nhưng ít phát hiện được đối tượng cầm đầu. Nhiều phương thức, thủ đoạn gian lận thương mại, kinh doanh trái phép đã được phát hiện, xử lý và cảnh báo nhưng không ít vụ việc tương tự vẫn diễn ra. Nguyên nhân chính là do công tác kiểm tra, giám sát và kiểm nghiệm các loại hàng hoá từ nước ngoài vào tỉnh ta chưa được chặt chẽ.

Quyết tâm ngăn chặn đẩy lùi "quốc nạn" này, ngày 19/3/2014 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 389/QĐ-TTg về việc thành lập Ban chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên cơ sở củng cố và nâng cấp Ban chỉ đạo 127 đã được thành lập năm 2001 (nay gọi tắt là Ban Chỉ đạo 389), Cơ quan thường trực đặt tại Bộ Tài chính, cùng với sự tham gia của các bộ, ngành khác như Bộ Công Thương, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an..., nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm cũng được xác định rõ ràng hơn trước đây. Điều này thể hiện sự kỳ vọng của Chính phủ vào kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo 389 thời gian tới. Ở tỉnh ta, để công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại đạt hiệu quả cao, ngoài sự nỗ lực của lực lượng Chi cục Quản lý thị trường, cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các ngành chức năng trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại tại các tuyến, địa bàn trọng điểm. Bên cạnh đó, mỗi người dân, chính quyền cơ sở cần nâng cao ý thức trách nhiệm hỗ trợ, cung cấp thông tin, phối hợp tích cực với các cơ quan chức năng để kịp thời kiểm tra, xử lý nghiêm những vi phạm.

Ngọc Anh