Đẩy mạnh xây dựng văn hóa cơ sở, bồi đắp nền tảng phát triển

Phát huy giá trị di sản

Trên địa bàn Nghệ An hiện có trên 2.600 di tích, danh thắng, với 429 di tích đã được xếp hạng, trong đó có 4 di tích quốc gia đặc biệt, 142 di tích quốc gia, gần 300 di tích cấp tỉnh và trên 2.000 di tích chưa được xếp hạng.

Đón nhận Cờ thi đua Đơn vị dẫn đầu của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch. Ảnh: Đình Tuyên

Theo đánh giá, Nghệ An nằm trong vùng văn hóa xứ Nghệ với bản sắc riêng, không trộn lẫn với các tiểu vùng văn hóa khác. Để bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị di tích, di sản, Sở Văn hóa và Thể thao đã chỉ đạo các cấp cơ sở tăng cường công tác kiểm kê; lập hồ sơ xếp hạng, phục hồi, tôn tạo, tu bổ, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Triển khai xây dựng Đề án phát triển văn hóa đến năm 2030; tiếp tục triển khai các dự án đình Hoành Sơn và đình Đông Viên (Nam Đàn). Xây dựng đề cương chi tiết nhà trưng bày Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh; đề cương trưng bày Bảo tàng Văn hóa các dân tộc miền Tây Nghệ An. Tổng kết 10 năm kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể và tổ chức lễ vinh danh Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú đợt 3; tổ chức thành công cuộc thi "Tìm hiểu di sản văn hóa Nghệ An năm 2022".

Khu di tích Kim Liên - điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Ảnh tư liệu

Sở cũng chủ động tham mưu ban hành chính sách hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh nghệ An, với 4 chính sách. Đó là: Chính sách hỗ trợ người trông coi, xếp hạng và đón nhận bằng, tu bổ, tôn tạo di tích, hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Tăng cường chỉ đạo công tác kiểm kê di sản, công bố di sản văn hóa phi vật thể, thực hiện có hiệu quả công tác lập hồ sơ xếp hạng, tu bổ tôn tạo di tích; năm 2022 xếp hạng 10 di tích cấp tỉnh, 1 di tích quốc gia đặc biệt và 2 di tích quốc gia. Triển khai thực hiện nhiều dự án tu bổ, tôn tạo di tích trọng điểm quan trọng như: đình Hoành Sơn, đình Đông Viên, Bảo tàng Văn hóa dân tộc miền Tây Nghệ An, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh...

Không gian ví giặm mới được tái hiện tại Quảng trường Hồ Chí Minh. Ảnh tư liệu của Minh Quân

Triển khai thực hiện sâu rộng công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo tồn di sản văn hóa,...; tổ chức thành công cuộc thi "Tìm hiểu di sản văn hóa Nghệ An năm 2022". Triển khai hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 29/2021/NQ-HĐND ngày 09/12/2021 của HĐND tỉnh về chính sách đối với nghệ nhân, nghệ sĩ, câu lạc bộ gắn với việc tôn vinh các Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú...

Tiếp tục triển khai Đề án Bảo tồn và phát huy nghệ thuật trình diễn dân gian các dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2018 - 2025; xây dựng các chương trình dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh phục vụ nhân dân huyện Nam Đàn, thị xã Cửa Lò và các huyện miền núi; tổ chức ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại huyện Quỳ Châu; tổ chức thành công Cuộc thi hát dân ca ví, giặm ngành Văn hóa và Thể thao nhân kỷ niệm 77 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa; triển khai Đề án Bảo tồn và phát huy nghệ thuật trình diễn dân gian các dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2018 – 2025; hướng dẫn và tạo điều kiện cho nhân dân được tham gia sáng tạo, hưởng thụ các giá trị văn hoá và tự tổ chức các hoạt động văn hóa cộng đồng.

Phát triển phong trào văn hóa cơ sở sâu rộng

Một phân cảnh trong vở Hồ Xuân Hương nhân dịp kỷ niệm 200 năm ngày sinh của bà. Ảnh: NVCC

Năm 2022, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lựa chọn là năm “xây dựng môi trường văn hóa cơ sở”; các mục tiêu nhiệm vụ đã được Sở Văn hóa và Thể thao Nghệ An tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện một cách đồng bộ, có chiều sâu. Sở đã tham mưu ban hành 3 chính sách hỗ trợ phát triển đời sống văn hóa cơ sở, gồm: hỗ trợ thiết chế nhà văn hóa thôn, xóm sau sáp nhập; hỗ trợ trang thiết bị vui chơi cho trẻ em các thôn miền núi đặc biệt khó khăn; hỗ trợ khen thưởng mô hình văn hóa, hỗ trợ thiết bị thôn, xã nông thôn mới...

Sở đã khảo sát, lựa chọn, chỉ đạo xây dựng các mô hình văn hoá cơ sở năm 2022; hướng dẫn triển khai tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa và tiêu chí văn hóa trong Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng xã nông thôn mới, xã nông thôn mới nâng cao, xã nông thôn mới kiểu mẫu; huyện nông thôn mới, huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025.

Tham mưu UBND ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Ban chỉ đạo phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và công tác gia đình tỉnh; Quyết định về việc công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt đơn vị văn hóa tiêu biểu 5 năm (2017-2021) cấp tỉnh; Kế hoạch triển khai Chương trình thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa giai đoạn 2022-2026.

Ngoài ra, thể thao quần chúng phát triển sâu rộng, công tác triển khai thực hiện chương trình bơi, phòng chống đuối nước có hiệu quả. Bóng đá trẻ đạt thành tích cao, với Huy chương Vàng các lứa tuổi... Tổ chức thành công Đại hội Thể dục thể thao các cấp và Đại hội Thể dục thể thao toàn tỉnh lần thứ 9.

Tiếp tục phát huy văn hóa cơ sở tạo đà phát triển kinh tế - xã hội

Để văn hóa cơ sở thực sự được cả hệ thống chính trị vào cuộc một cách sâu rộng, năm tới ngành Văn hóa và Thể thao Nghệ An tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực văn hóa, thể thao và gia đình. Tập trung các nguồn lực thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025. Chủ động tham mưu xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển sự nghiệp văn hóa, thể thao gắn với các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025.

Đẩy mạnh thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy và Kế hoạch của UBND tỉnh về Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước, Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 14/12/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng con người văn hóa, gia đình văn hóa Nghệ An đáp ứng hội nhập và phát triển.

Triển khai các giải pháp bảo tồn và phát huy di sản vật thể và phi vật thể, chú trọng phát triển kinh tế di sản, đặc biệt đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin để chuyển đổi số dữ liệu di sản văn hóa.

Chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức các hoạt động văn hóa tại chỗ và cơ sở nhằm nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho Nhân dân, chú trọng vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tiếp tục hỗ trợ xây dựng thiết chế văn hóa - thể thao ở cơ sở trên địa bàn tỉnh theo Nghị quyết số 30/2020/NQ-HĐND tỉnh ngày 13/12/2020. Tiếp tục thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh...